Φαγητό, παιδί και ο ρόλος της οικογένειας

faghto paidi oikogeneia

Φαγητό, παιδί και ο ρόλος της οικογένειας


Το φθινόπωρο μόλις άρχισε και όλοι, μικροί- μεγάλοι, όσο και αν δεν το θέλουμε, πρέπει να επιστρέψουμε στην «βάση» μας και στις καθημερινές μας συνήθειες. Δουλειά, λοιπόν για τους μεγάλους, σχολείο για τα παιδιά και «διατροφή» για τους περισσότερους από εμάς, που «απολαύσαμε» το καλοκαίρι με όλες μας τις αισθήσεις... Γνωρίζοντας πλέον τις συνέπειες μιας «αυστηρής δίαιτας» για τον οργανισμό μας, στρεφόμαστε πια, πιο «ενημερωμένοι», σε μια «υγιεινή διατροφή». Πως όμως θα θρέψουμε σωστά και τα παιδιά, που ομολογουμένως έχουν να αντιμετωπίσουν έναν δύσκολο χειμώνα, με υποχρεώσεις στο σχολείο, διάβασμα, αθλητικές δραστηριότητες και τις ιώσεις να καραδοκούν;
Δυστυχώς και σε αυτό το τομέα οι περισσότεροι γονείς υπερβάλουν. Ενώ οι γνώσεις μας γύρω από την διατροφή αυξάνονται συνεχώς, παράλληλα αυξάνεται και η παχυσαρκία και ακόμα χειρότερα αυξάνεται η παιδική παχυσαρκία. Υπολογίζεται ότι η χώρα μας κρατάει τα θλιβερά πρωτεία στην Ευρωπαϊκή Ένωση σε ποσοστά παιδικής παχυσαρκίας και κατατάσσεται 2η παγκοσμίως, αμέσως μετά τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής!
Χονδρικά υπολογίζεται πως 4 στα 10 ελληνόπουλα πάσχουν από παχυσαρκία και πώς τουλάχιστον 1 στα 3 παχύσαρκα παιδιά θα καταλήξουν να γίνουν παχύσαρκοι ενήλικοι, με άμεσο επακόλουθο σοβαρά προβλήματα υγείας. Σίγουρα όλοι έχουμε βρεθεί μπροστά σε εικόνες όπου η μαμά, γιαγιά κτλ μπουκώνουν το μικρό τους, δίνοντας του την επομένη κουταλιά πριν ακόμα καταπιεί την προηγούμενη! Συχνά μπορεί να τάζουμε και εμείς στο παιδί γλυκό, αν κάτσει ήσυχο ή αν φάει όλο του το φαγητό, ακόμα και εάν δεν πρόκειται για κάποιο δύσκολο τρόφιμο, πχ. ψάρι ή λαδερό, αλλά για το αγαπημένο του φαγητό, όταν το παιδί απλά έχει χορτάσει. Πόσοι από εμάς μεγάλωσαν με την αντίληψη ότι είναι κακό να αφήσεις φαγητό στο πιάτο σου, την «δύναμη» σου ή ότι «δεν θα παντρευτείς» αν δεν φας την τελευταία μπουκιά από το ψωμί σου;
Οι σύγχρονες πρακτικές, όπως το τάισμα με μπιμπερό, αντί για τον μητρικό θηλασμό, η πολτοποίηση των τροφών, το πιεστικό τάισμα του μωρού, πχ όταν κλαίει γιατί πονάει κτλ, στα πρώτα στάδια ζωής του ανθρώπου, περιπλέκουν την διαδικασία εκμάθησης και διατήρησης του αισθήματος πείνας- κορεσμού. Ωστόσο, στα περισσότερα παιδιά, το σύστημα αυτό λειτουργεί σίγουρα καλύτερα από ότι στους ενήλικες ή μπορεί πιο εύκολα να ξαναλειτουργήσει σωστά, αν έχει χαθεί λόγω κακών διατροφικών πρακτικών. Επίσης, θα πρέπει πάντα να θυμόμαστε ότι οι μερίδες των παιδιών είναι μικρότερες από αυτές των ενήλικων, αφού και η σωματική διάπλαση τους είναι μικρότερη. Παρόλο που αναπτύσσονται συνεχώς, δεν έχουν ανάγκη από τόσο περισσότερη τροφή από ότι φανταζόμαστε. Μια δική τους παλάμη κρέας είναι αρκετή. Ακόμα όμως, η διατροφή των παιδιών παρουσιάζει συχνά μεγαλύτερες διακυμάνσεις από μέρα σε μέρα από ότι στους ενήλικες. Δηλαδή, μπορεί την μια μέρα να φάει λιγότερο, μην καλύπτοντας το 100% των αναγκών του, αλλά θα το αναπληρώσει σίγουρα μέσα στις επόμενες μέρες, αν το αφήσουμε να «ακούσει το σώμα» του. Τέλος, πολλά παιδιά, λανθασμένα, πίνουν πολύ περισσότερο γάλα από ότι αναλογεί για την ηλικία τους, «χορταίνοντας» με αυτό ή τρώνε πολλά σνακ ενδιάμεσα των γευμάτων και συχνά χωρίς θρεπτική αξία.
Πότε όμως υπερσιτίζουμε το παιδί μας; Για παράδειγμα, αν ο μικρός ή η μικρή δεν έχει τελειώσει το πιάτο του και αρχίζει τα «παιχνίδια» με το φαγητό σπρώχνοντας το στην άκρη, τότε το παιδί έχει χορτάσει και το να το πιέσουμε να «καθαρίσει» το πιάτο του είναι λάθος, γιατί δεν το αφήνουμε να «ακούσει το σώμα του» που του λέει «χόρτασα». Επίσης, δεν θα έπρεπε να πιέζουμε το παιδί να τρώει πολλά ενδιάμεσα σνακ, ειδικά αν αυτά δεν έχουν κάποια θρεπτική αξία ή να το πιέζουμε να φάει, όταν είναι άρρωστο. Πολλές φορές δίνουμε φαγητό στο παιδί όταν είναι κουρασμένο, αναστατωμένο, στεναχωρημένο ή βαριέται και το μόνο που θέλει είναι μια αγκαλιά, ένα χάδι ή παιχνίδι!
Ο γονιός είναι ο υπεύθυνος για το είδος των τροφίμων που θα μπουν στο σπίτι και το παιδί θα πρέπει να έχει το δικαίωμα να επιλέξει μέσα από μια ποικιλία τροφών τι θα δοκιμάσει και τι και θα φάει. Εάν το παιδί ξέρει ότι υπάρχει το «σενάριο» ότι όταν έχουμε φάκες, που δεν μου αρέσουν, η μαμά θα μου φτιάξει πατάτες τηγανητές, σίγουρα δεν πρόκειται να φάει πότε τις φάκες. Αν όμως δεν υπάρχει στο μυαλό του το «σενάριο» αυτό και μαζί με τις φάκες υπάρχει και σαλάτα, ψωμί ή παξιμάδι τυράκι και τέλος, έχει το δικαίωμα να δοκιμάσει από όλα και να επιλέξει τι και ποσό θα φάει. Εάν υπάρχει όμως τέτοιο «σενάριο», θα πρέπει να κοπεί μαχαίρι! Σίγουρα αρχικά θα αντιδράσει, αλλά αν και ο γονιός τρώει πχ. φάκες, θα μάθει και το παιδί. Τα παιδιά μιμούνται τους γονείς για αυτό δεν γίνεται η μαμά να τρώει πατατάκια και σοκολάτες και το παιδί όχι. Μην ξεχνάμε ότι ακόμα και αν ο «μπαμπάς τρώει παγωτό το βράδυ όταν το παιδί κοιμάται» τα παιδιά έχουν «πολύ ευαίσθητες κεραίες». Δεν θα πρέπει όμως να βάλουμε τα παιδιά σε μια διαδικασία κατηγοριοποίησης των τροφών σε «καλές ή κακές» ή ακόμα και σε διαδικασία «δίαιτας», αλλά πολύ απλά να τους επιτρέπουμε να τρώνε από όλα και από τα «απαγορευμένα», αλλά με πρόγραμμα. Επομένως, το παιδί θα μάθει ότι «δεν τρώω καθεμία σοκολάτα, όχι επειδή είναι κακή, αλλά επειδή δεν χωρεί στην μέρα μου, που έχω να φάω τόσες άλλες θρεπτικές λιχουδιές». Η φαντασία είναι πολύτιμος σύμμαχος στο να μεταμορφώσουμε στα μάτια του παιδιού το απλό λαχανικό σε φανταστικό ηρώα. Ακόμα και εμείς ως ενήλικοι θα πρέπει να μην είμαστε ακραίοι και να γνωρίζουμε ότι αποτελούμε «πρότυπο» για το παιδί μας και οι αυστηρές διετές ή το να τρώμε πολύ μια- δυο μέρες, στις γιορτές ή τα σαββατοκύριακα και μετά... νηστεία δεν είναι κάλο παράδειγμα.
Η ώρα του φαγητού θα πρέπει να γίνει μια ιεροτελεστία για όλη την οικογένεια, τουλάχιστον μια φορά την ημέρα, για ένα από τα κυρίως γεύματα. Το παιδί θα πρέπει να φορά άνετα ρούχα, που δεν το πιέζουν ή το ενοχλούν και να μάθει να κάθεται στο τραπέζι μαζί με τα αδέλφια του, τους γονείς ή τους παππούδες. Να μάθει ότι έχει την θέση του στο τραπέζι, το πιατάκι του, το πιρούνι με την χαρτοπετσέτα του, το ποτήρι με το νερό και τον χρόνο του... Αν και ο χρόνος τρέχει, στο φαγητό πρέπει να αφιερώσουμε λίγο χρόνο, καθώς δεν τρώει μόνο το σώμα μας αλλά και η ψυχή μας. Όμορφη ατμόσφαιρα λοιπόν, χωρίς τηλεόραση, που αποσπά την προσοχή, και σίγουρα χωρίς φωνές, πίεση ή τσακωμούς.
Όλοι λίγο πολύ μεγαλώσαμε με λανθασμένες διατροφικές αντιλήψεις, κατάλοιπο ενός κατοχικού συνδρόμου ή λάθος πληροφόρησης, και πολλές από αυτές έχουν γίνει αυτόματες σκέψεις, ειδικά σήμερα, όπου δυστυχώς υπάρχουν και οικογένειες, που λόγω οικονομικών δυσχερειών, έχουν λιγότερο φαγητό από πριν και συνήθως χειρότερης ποιότητας, αλλά και όπου ο κάθε ειδικός λέει κάτι στο ιντερνέτ. Για αυτό ας προσπαθήσουμε να μην μεταβιβάσουμε αυτόν τον λάθος τρόπο σκέψης, προωθώντας υγιείς διατροφικές συνήθειες και ακούγοντας τα παιδιά μας.http://www.diatrofi.gr

Η λίστα ιστολογίων μου