Πώς να μιλήσεις στο παιδί σου για το κάπνισμα

Πώς να μιλήσεις στο παιδί σου για το κάπνισμα

 Από τα στοιχεία που υπάρχουν φαίνεται ότι κάθε µέρα περισσότερα από 5.000 νέα παιδιά κάτω των 18, ξεκινούν το κάπνισµα, µόνο στις ΗΠΑ. Στη χώρα µας, σε µελέτη του 1998, το 20,8% 2.700 µαθητών Γυµνασίου και Λυκείου, δήλωσαν ότι καπνίζουν συστηµατικά!
H κρίσιµη ηλικία που τα παιδιά µπορεί να δοκιµάσουν το κάπνισµα είναι 12-13 ετών, όπως προκύπτει από έρευνες. Το τραγικό είναι ότι τέτοιες δοκιµές µπορεί να έχουν αποτέλεσµα τον εθισµό στη νικοτίνη. Γιατί είναι πια παραδεκτό ότι η νικοτίνη είναι έντονα εθιστική. Πολύ πρόσφατες εργασίες έδειξαν, ότι στην ηλικία των 12-13 ετών µε λίγα µόνο τσιγάρα προκαλείται εθισµός.
Αυτό παραξένεψε τους ερευνητές που πίστευαν ότι θα χρειαζόταν περισσότερος χρόνος για να γίνει εθισµός, δείχνει όµως και πόσο ευάλωτοι είναι οι έφηβοι. Αυτό πρέπει να αποτελέσει διπλό µήνυµα για τους γονείς. Πρώτα, έχουν την υποχρέωση να ελαχιστοποιήσουν την έκθεση των παιδιών στον καπνό. Μια καλή αρχή είναι να µην επιτρέπεται ούτε στους επισκέπτες να καπνίζουν στο σπίτι.
∆εύτερον, πρέπει να δείξουν µηδενική ανεκτικότητα όταν ανακαλύψουν ότι το παιδί τους καπνίζει. Αρχικά διατηρείστε την ψυχραιµία σας. Αντιµετωπίστε το παιδί σας. Μιλήστε του. Ακούστε τι έχει να πει. Ενισχύστε το στην προσπάθεια να το κόψει. Γιατί η διακοπή του καπνίσµατος, όπως είναι λογικό, είναι πιο εύκολη στα παιδιά από ό,τι στους ενήλικες. Το 90% των ενηλίκων παραδέχονται ότι ξεκίνησαν το κάπνισµα πριν τα 18 τους χρόνια. Σε µελέτη µας που έγινε σε φοιτητές του Πανεπιστηµίου της Αθήνας το 2000, το 35% δήλωσαν καπνιστές. Τα ποσοστά αυτά είναι τεράστια. Η αύξηση του αριθµού των νέων που καπνίζουν δεν είναι µόνο ελληνικό φαινόµενο. Υπάρχει γενικά µια αύξηση της τάσης του καπνίσµατος στους εφήβους, φαινόµενο που δεν είναι παροδικό και η τάση αυτή παίρνει µόνιµο χαρακτήρα στις µεγαλύτερες ηλικίες. Η εφηβεία είναι η ηλικία που τα παιδιά δοκιµάζουν, εκθέτουν τον εαυτό τους σε κίνδυνο. Η ριψοκίνδυνη συµπεριφορά δεν είναι πάντοτε κακή. Κάποιες από τις συµπεριφορές αυτές διδάσκουν τα παιδιά και τους εφήβους να παίρνουν υπεύθυνες αποφάσεις. Yπάρχουν όµως περιπτώσεις που µπορεί να ενδώσουν σε δυσάρεστες όσο και επικίνδυνες εµπειρίες, όπως το κάπνισµα, το ποτό, τα ναρκωτικά, η γρήγορη οδήγηση. Από µελέτες φαίνεται ότι νεαρά άτοµα, που άρχισαν το κάπνισµα πριν τα 18 τους χρόνια, είναι πιο ευάλωτα στο να δοκιµάσουν οινοπνευµατώδη και ναρκωτικά. Γι’αυτό βοηθήστε τα παιδιά να µάθουν να λένε ΟΧΙ. Η λέξη "όχι" είναι πολύ σηµαντική για τον έφηβο που πρέπει να µάθει να τη χρησιµοποιεί και να είναι αρκετά δυνατός, ώστε να την υποστηρίζει. Οι αιτίες που οδηγούν τα παιδιά να υιοθετήσουν ριψοκίνδυνες συµπεριφορές είναι πολλές και διαφορετικές. Μερικά προειδοποιητικά σηµεία που πρέπει να προβληµατίσουν τους γονείς είναι: • χαµηλοί βαθµοί στα µαθήµατα • σκασιαρχείο • επιθετική συµπεριφορά • ακραία αλλαγή στην εµφάνιση • αποµόνωση, κλείσιµο στον εαυτό του • σηµεία κατάθλιψης, κούραση • απώλεια του ενδιαφέροντος για τον αθλητισµό ή άλλες δραστηριότητες • αλλαγή στις παρέες • επιδείνωση των σχέσεων µε τα άλλα µέλη της οικογένειας Κρατήστε ανοιχτούς τους δρόµους της επικοινωνίας µε τα παιδιά. Οι γονείς έχουµε την ευθύνη και την υποχρέωση να δυναµώσουµε τα παιδιά µας, ώστε να είναι σε θέση να αποφύγουν τις επικίνδυνες καταστάσεις και συναναστροφές. Στην εφηβεία η επιθυµία των παιδιών για αυτονοµία γιγαντώνεται. Επαναστατούν απέναντι στην αυθεντία του γονιού. Αυτό µπορεί να οδηγήσει σε συγκρούσεις στις οικογένειες εκείνες που υπάρχει φτωχή επικοινωνία ανάµεσα στα µέλη της. Γι' αυτό µιλήστε µε τα παιδιά σας! Το να είσαι γονιός είναι τέχνη. Τέχνη που µαθαίνεται. Γονιός δε γεννιέσαι, γίνεσαι, λέει ο λαός µας.
Πώς θα αρχίσει µια τέτοια συζήτηση; ∆εν υπάρχει σωστός ή λάθος τρόπος για να κουβεντιάσουµε µε τον έφηβο. Το σηµαντικό είναι να αισθάνεστε ότι µπορείτε να χειριστείτε το θέµα και κυρίως να επικοινωνήσετε µε τα παιδιά σας. Να, µερικές απλές συµβουλές. Συζητήστε, ρωτήστε, ακούστε.
∆εν είναι ανάγκη να είναι πολύπλοκο το ξεκίνηµα µιας κουβέντας. Μπορεί να είναι ένα αθλητικό γεγονός, κάτι που συνέβη στο σχολείο. Καθιερώστε να κάθεστε όλοι µαζί, όσο πιο συχνά γίνεται, στο τραπέζι. Στη διάρκεια του φαγητού κουβεντιάστε, επικοινωνήστε. Oσο µεγάλη κι αν είναι η απασχόλησή σας, βρείτε χρόνο να αφιερώσετε στα παιδιά σας, να ενδιαφερθείτε για τα θέµατα που τα απασχολούν, να τα βεβαιώσετε για την αγάπη σας. Όταν η επικοινωνία µε τα παιδιά γίνει τακτική, καθηµερινή, τότε θα ανακαλύψετε ότι δεν είναι ακατόρθωτο να συζητήσετε και για δύσκολα θέµατα, όπως είναι το κάπνισµα, τα ναρκωτικά, το AIDS.
Το ζητούµενο είναι να κρατήσετε ανοιχτές τις γραµµές της επικοινωνίας και να γνωρίζετε τι συµβαίνει στη ζωή του. Oσο πιο καλά γνωρίζετε το παιδί σας τόσο ευκολότερο είναι να αντιληφθείτε έγκαιρα ότι κάτι αλλάζει. Eπικοινωνείτε µε τους δασκάλους του. Eνδιαφερθείτε γι' αυτό που µαθαίνει. Γνωριστείτε µε τους φίλους του και τους γονείς των φίλων του. Αν το σχολείο ή η κοινότητα προσφέρουν προγράµµατα για γονείς, παρακολουθήστε τα. Είναι µια καλή ευκαιρία να γνωριστείτε µε άλλους γονείς. Η επικοινωνία µε τους άλλους γονείς θα σας δώσει την σιγουριά ότι δεν είστε µόνοι Oταν κρίνετε ότι ήρθε η κατάλληλη ώρα να θίξετε το θέµα του καπνίσµατος, µπορείτε να αρχίσετε τη συζήτηση χρησιµοποιώντας παραδείγµατα από την καθηµερινή ζωή. Εάν το παιδί σας είναι κάτω των 12 ετών: Οταν συναντήσετε κάποιον που καπνίζει, πάρτε το σαν µια καλή ευκαιρία να εκφράσετε τις αντίθετες απόψεις σας για το κάπνισµα. Εάν δείτε νεαρούς που καπνίζουν, επαναλάβετε στο παιδί σας πόσο δεν το εγκρίνετε και γιατί. Τονίστε τις αρνητικές επιπτώσεις του καπνίσµατος στην υγεία, τον αθλητισµό, το περιβάλλον, ακόµα και την οικονοµία. Όταν είστε κάπου έξω µε το παιδί σας ζητάτε να κάθεστε σε χώρους µη καπνιζόντων, όπου αυτό είναι εφικτό, και δείτε το σαν ευκαιρία να επαναλάβετε τις απόψεις σας για το κάπνισµα και τις συνέπειές του.
Εάν το παιδί σας είναι στην εφηβεία, τότε είναι πολύ πιθανό να έχει συµµαθητές που είτε καπνίζουν, είτε δοκίµασαν το κάπνισµα: Ρωτήστε το παιδί σας αν κάποιοι από τους φίλους του καπνίζουν. Μπορείτε να χρησιµοποιήσετε αυτό σαν ευκαιρία να επαναλάβετε την άποψή σας για το κάπνισµα και να τονίσετε ότι είναι µια πράξη που δεν εγκρίνετε. Ζητήστε από το παιδί σας να σας πει την άποψή του για το θέµα. Αν γνωρίζετε ότι κάποιος από τους φίλους του παιδιού σας καπνίζει, θυµίστε στο παιδί σας τους κανονισµούς που ισχύουν στην οικογένειά σας για την απαγόρευση του καπνίσµατος. Ξεκαθαρίστε ότι οι συνέπειες της παρακοής θα είναι σοβαρές και ενηµερώστε το για το ποιες θα είναι αυτές. Tα παιδιά επανειληµµένα έχουν παραδεχτεί, σύµφωνα µε το Αµερικανικό Εθνικό Κέντρο για την κακοποίηση από τον εθισµό, ότι οι γονείς αποτελούν τα πρότυπα µε τη µεγαλύτερη επιρροή στην ζωή τους. Αυτό αποτελεί µιαν ακόµα τεράστια ευθύνη για τους γονείς. Πρέπει να γνωρίζετε ότι η δική σας στάση απέναντι στη ζωή αποτελεί το φάρο που οδηγεί τα παιδιά σας.
Eσείς θα τα βοηθήσετε να αναπτύξουν ισχυρό αίσθηµα αυτοσεβασµού και αυτοεκτίµησης. Μη διστάζετε να επιβραβεύετε το παιδί σας. Ενθαρρύνετέ το να ανακαλύψει τον καλύτερο εαυτό του. Παιδιά µε χαµηλό αίσθηµα αυτοεκτίµησης είναι περισσότερο επιρρεπή να υποκύψουν στην πίεση της παρέας και να παρασυρθούν να κάνουν κάτι µόνο για να αποδείξουν ότι είναι «µέσα». Εφηβοι που αισθάνονται καλά µε τον εαυτό τους είναι πιο εύκολο να παίρνουν θετικές αποφάσεις.
Εχετε πίστη στο παιδί σας και βεβαιώστε το ότι πιστεύετε σε αυτό. ∆εχτείτε το παιδί σας για αυτό που είναι και κάντε το να νιώθει σίγουρο για την αγάπη και τη φροντίδα σας. Αν το παιδί σας σας οµολογήσει ότι κάπου παραπάτησε, παραδεχτείτε ότι όλοι κάνουµε λάθη. Το ίδιο και το παιδί σας. Ενηµερώστε το ότι κατανοείτε το λάθος του, όταν αναλαµβάνει την ευθύνη για τις πράξεις του, αλλά και ότι περιµένετε να µην το επαναλάβει. Χαράξτε έγκαιρα τα παραδεκτά για την οικογένειά σας πλαίσια, για να γνωρίζουν τα παιδιά σας τους κανόνες που ισχύουν στο δικό σας σπίτι.
Οι αξίες και οι αρχές που διέπουν την κάθε οικογένεια πρέπει να είναι ξεκάθαρες σε όλα τα µέλη της. Τι γίνεται όµως αν εσείς είστε καπνιστής/καπνίστρια; Σύµφωνα µε την επιτροπή παρακολούθησης των καπνιστικών συνηθειών των νέων στις ΗΠΑ, αν ο ένας ή και οι δύο γονείς καπνίζουν, τα παιδιά έχουν αυξηµένες πιθανότητες να καπνίσουν. «Τότε πώς θα ζητήσω από το παιδί µου να µην καπνίσει εκείνο; Κι αν µου απαντήσει: Εσύ καπνίζεις, γιατί όχι εγώ;»
Κουβεντιάστε µαζί του τους κινδύνους στην υγεία. Θυµηθείτε, όµως, ότι ο έφηβος θεωρεί τον εαυτό του άτρωτο και πιστεύει ότι όλες αυτές οι επιπλοκές είναι τόσο µακρινές που πρακτικά, δεν τον αφορούν. «Εξάλλου µέχρι τότε θα έχουν βρεί το φάρµακο για όλα». ∆ιηγηθείτε του πώς ξεκινήσατε το κάπνισµα και γιατί εξακολουθείτε να καπνίζετε. Αν προσπαθείτε να το κόψετε, ζητήστε από το παιδί σας βοήθεια και υποστήριξη. Αν έχετε ήδη κάνει αποτυχηµένες προσπάθειες να το κόψετε, µιλήστε για αυτές στο παιδί σας, περιγράψτε του τις δυσκολίες και την απογοήτευση.
Εξηγήστε του ότι κάθε φορά που καπνίζετε εύχεστε να µην το είχατε αρχίσει ποτέ. Είναι µια καλή ευκαιρία να κουβεντιάσετε για τον εθισµό που προκαλεί η νικοτίνη και προβάλλοντας το προσωπικό σας παράδειγµα, να ενισχύσετε το παιδί σας ενάντια σε κάθε εθισµό. Οµως η ευθύνη σας ως γονιός είναι µεγάλη. Καιρός λοιπόν να προσπαθήσετε σοβαρά να το κόψετε! Οι συζητήσεις αυτές δεν αρκεί να γίνουν µια φορά. Με κάθε ευκαιρία πρέπει να τις επαναλαµβάνουµε, µέχρις ότου γίνουν βίωµα.
Πηγή: boro.gr

Η λίστα ιστολογίων μου