Συνεχίζεται η αντιπαράθεση γύρω από το θεσμό του συμφώνου συμβίωσης, ο οποίος αδυνατεί, υπό την υπάρχουσα νομοθεσία, να ικανοποιήσει τις πρακτικές και συμβολικές ανάγκες των ζευγαριών. Το θέμα επανέφεραν στη Βουλή οι βουλευτές της Δημοκρατικής Αριστεράς, οι οποίοι ζητούν την τροποποίηση του συμφώνου, και την εξομοίωσή του με την έγγαμη συμβίωση, ενώ το και Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου κάλεσε την Ελλάδα να δώσει εξηγήσεις για τον αποκλεισμό ζευγαριών ίδιου φίλου από το σύμφωνο συμβίωσης.
Ένας θεσμός γεμάτος προβλήματα
Φυσικά, δεν είναι η πρώτη φορά που το σύμφωνο εκθέτει, τόσο τα ζευγάρια που τον επέλεξαν ως μέσο προστασίας της σχέσης τους, όσο και τους νομοθέτες που καθιέρωσαν έναν τόσο ελλιπή και προβληματικό θεσμό.Πρώτον, έχει τονιστεί επανειλημμένως ότι ο αποκλεισμός των ομόφυλων ζευγαριών από το σύμφωνο, το καθιστά εξ ολοκλήρου αντισυνταγματικό, «λεπτομέρεια» βέβαια που εντάσσεται σε ένα γενικότερο φαινόμενο ρατσιστικού αποκλεισμού, το οποίο χαρακτηρίζει κοινωνικά και νομοθετικά τη χώρα.Δεύτερον, κρίσιμο σημείο της αντιπαράθεσης, είναι πως η σχετική νομοθεσία δε θεωρεί ‘οικογένεια’ τα ζευγάρια που συνάπτουν σύμφωνο ελεύθερης συμβίωσης, γεγονός που εγείρει επίσης συνταγματικές συζητήσεις, και καθιστά ανούσιο το θεσμό σε πολλές περιπτώσεις, ιδιαίτερα όσον αφορά το καθεστώς κοινωνικής ασφάλισης.
Συγκεκριμένα, το ΙΚΑ έχει εκδώσει σχετική εγκύκλιο, η οποία διευκρινίζει πως οι σύντροφοι ασφαλισμένων που έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης, δεν καλύπτονται ασφαλιστικά ως έμμεσα μέλη, με αποτέλεσμα να μην είναι λίγοι αυτοί που έχουν μείνει «ξεκρέμαστοι», χωρίς ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.
Ερώτηση στη Βουλή
Αφορμή για την ανάδειξη του ζητήματος στη Βουλή, υπήρξε ένα ακόμα περιστατικό κοινωνικοασφαλιστικής αποτυχίας του συμφώνου συμβίωσης. Συγκεκριμένα, το ΙΚΑ αρνήθηκε να χορηγήσει βιβλιάριο ασθενείας σε μια έγκυο γυναίκα, η οποία έχει συνάψει σύμφωνο συμβίωσης με τον –ασφαλισμένο στο ΙΚΑ- σύντροφό της, και η οποία περίμενε πως θα καλυφθεί ασφαλιστικά ως προστατευόμενο μέλος αυτού.«Τα προβλήματα πηγάζουν από την έλλειψη σαφούς διάταξης ή ερμηνείας στον Ν.3719/2008 για την ανάλογη εφαρμογή όλων των διατάξεων (μισθολογικών, ασφαλιστικών, φορολογικών κλπ) που αναφέρονται σε ‘συζύγους’ και στα συμβαλλόμενα με το σύμφωνο συμβίωσης πρόσωπα», αναφέρουν οι Φώτης Κουβέλης, Θανάσης Λεβέντης, Νίκος Τσούκαλης και Γρηγόρης Ψαριανός.Οι βουλευτές κατέθεσαν ερώτηση προς την υπουργό Εργασίας, Λούκα Κατσέλη, καλώντας την να ξεκαθαρίσει «αν προτίθεται να προβεί σε άμεση τροποποίηση του Ν. 3719/2008 ώστε να εξομοιωθεί το σύμφωνο συμβίωσης με την έγγαμη συμβίωση και αν ναι και, εν αναμονή της νομοθετικής ρύθμισης, προτίθεται να εκδώσει ερμηνευτική εγκύκλιο έτσι ώστε να αποκατασταθεί η νομική βεβαιότητα και να αποτραπεί η δυσμενής μεταχείριση των οικογενειών που δημιουργούνται με τη σύναψη του συμφώνου».Στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο η ΕλλάδαΤην ίδια στιγμή, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ), κάλεσε την Ελλάδα να δώσει εξηγήσεις για τον αποκλεισμό των ομόφυλων ζευγαριών από το σύμφωνο συμβίωσης, και να απαντήσει στο ερώτημα αν η διάκριση αυτή παραβιάζει το Άρθρο 8 (δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής) μόνο του ή σε συνδυασμό με το Άρθρο 14 (απαγόρευση των διακρίσεων), καθώς και το Άρθρο 13 (δικαίωμα πραγματικής προσφυγής) της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ).Το κατηγορητήριο σχηματίστηκε από τη συνένωση δύο προσφύγων, οι οποίες έχουν κατατεθεί από τρία ομόφυλα ζευγάρια, και θα βασιστεί σε μεγάλο βαθμό στην αντίστοιχη καταδίκη της Γαλλίας το 2008.«Η κυβέρνηση καλείται σήμερα να απαντήσει στο ΕΔΔΑ μέχρι τις 31 Μαΐου 2011 είτε υπερασπιζόμενη ένα νόμο με τον οποίο διαφωνούσε ως αξιωματική αντιπολίτευση όταν ψηφίστηκε είτε αναγγέλοντας πως προχωρεί στην νομοθετική άρση της διάκρισης, την οποία επανειλημμένα υποσχέθηκε αλλά μέχρι σήμερα δεν τόλμησε να κάνει», σημείωσε ο Εκπρόσωπος του ΕΠΣΕ (Ελληνικό Παρατηρητήριο των Συμφωνιών του Ελσίνκι), Παναγιώτης Δημητράςhttp://www.tvxs.gr/.
