Κοιτάζω στην τηλεόραση τα πρόσωπα των επικεφαλής της εταιρίας Tepco, της εταιρίας που διαχειρίζεται τους έξι πυρηνικούς αντιδραστήρες της πόλης Φουκουσίμα, σε απόσταση 250 χιλιομέτρων από το Τόκυο. Δεν χρειάζεται κανείς να έχει ανοικτό τον ήχο για να αντιληφθεί το περιεχόμενο των όσων λένε – τα πρόσωπά τους αποτυπώνουν εύγλωττα τη συντριβή και την απόγνωση. Για το κατά πόσο έχουν συνειδητοποιήσει τη λάθος επιλογή της πυρηνικής ενέργειας, αυτό κανείς δεν μπορεί να το ξέρει. Ωστόσο, η τραγωδία που εκτυλίσσεται σήμερα μπροστά στα μάτια της παγκόσμιας κοινής γνώμης, ήταν προδιαγεγραμμένη. Όχι τόσο λόγω των μέτρων ασφαλείας στις εγκαταστάσεις όσο λόγω του γεγονότος ότι η πυρηνική ενέργεια συνιστά μια εγγενώς επικίνδυνη επιλογή.Στο ολιγοσέλιδο, αλλά μεστό βιβλίο, “Πυρηνική ενέργεια: τα υπέρ και τα κατά” (Αθήνα, 2008, εκδόσεις “Το Πέρασμα”), παρατίθενται με σαφή τρόπο τα επιχειρήματα υπέρ και κατά της πυρηνικής επιλογής. Χωρίς προκαταλήψεις. Και το αβίαστο συμπέρασμα είναι ότι σήμερα, 25 χρόνια μετά από την τραγωδία του Τσερνομπίλ, η πυρηνική επιλογή συνιστά τη λάθος επιλογή, για οικονομικούς αλλά και οικολογικούς λόγους. “Η όλο και διογκουμένη δυσαρέσκεια μεγάλης μερίδας της κοινωνίας πολιτών, όπως αυτή υφίσταται τουλάχιστον στα δυτικά κράτη, καθώς και οι διαμαρτυρίες των περιβαλλοντικών μη κυβερνητικών οργανώσεων, έρχονται να συναντήσουν την ανησυχία παγκόσμιων οργανισμών, όπως ο ΟΗΕ, που δείχνουν ένα αναπόδραστο: δεν μπορούμε, στις αρχές του 21ου αιώνα να κλείνουμε τα μάτια, να σπρώχνουμε τα αδιέξοδα σε ένα βολικό μέλλον, να αποφεύγουμε επιλογές”, σημείωνα πριν από τρία χρόνια στον πρόλογο του βιβλίου. Τότε, το 2008, βρισκόμασταν σε μια περίοδο “ανάστασης των πυρηνικών”, τα περιστατικά του Θρι Μάιλ Άιλαντ (1979) και του Τσερνομπίλ (1986) έμοιαζαν ένα μακρινό παρελθόν –σχεδόν ένα είδος εποχής του Λίθου– και, μάλιστα, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ψήφιζε και μια απόφαση (2007/2091(ΙΝΙ)) που ουσιαστικά υιοθετούσε όλα τα επιχειρήματα–κλειδιά υπέρ της πυρηνικής ενέργειας (ότι είναι καθαρή, ασφαλής, οικολογική, εναλλακτική πρόταση έναντι των άλλων μορφών ενέργειας). Η απόφαση αυτή της ευρωβουλής κινείτο στην κατεύθυνση της Επιτροπής Μπαρόζο, που αργά αλλά σταθερά προχωρά προς την πυρηνική επιλογή, τη δήθεν οικολογική, εκείνη που διασφαλίζει ενεργειακή ασφάλεια για τα υπόλοιπα 200 χρόνια τουλάχιστον.Πόσοι ευρωπαίοι πολίτες έχουν συνειδητοποιήσει αυτές τις κατευθύνσεις της Κομισιόν και της Ευρωβουλής; Κατευθύνσεις εξόχως επικίνδυνες, όπως αποδεικνύουν για άλλη μια φορά τα αλυσιδωτά περιστατικά στους ιαπωνικούς αντιδραστήρες. Και κατευθύνσεις που συνήθως επιλέγονται εν αγνοία των ευρωπαίων πολιτών. Οι τελευταίοι, ωστόσο, όπως συμβαίνει σήμερα με τους Ιάπωνες, είναι εκείνοι που σίγουρα θα πληρώσουν το υψηλότερο τίμημα σε περίπτωση αστοχίας των πυρηνικών εγκαταστάσεων.
Τα συμβάντα στην Ιαπωνία λαμβάνουν χώρα σε μια κρίσιμη περίοδο, όπου οι γύρω από την Ελλάδα χώρες (Ιταλία, Αλβανία, Τουρκία) έχουν ανακοινώσει την πρόθεσή τους να αναπτύξουν πυρηνικές εγκαταστάσεις για παροχή ενέργειας, ενώ έχουμε ήδη την επικίνδυνη εμπειρία του Κοζλοντούι στη Βουλγαρία. Ειδικότερα, μάλιστα, σε ό,τι αφορά στην Τουρκία, το θέμα είναι άκρως ανησυχητικό, καθώς και αυτή όπως και η Ιαπωνία είναι άκρως σεισμογενείς περιοχές (σαν την Ελλάδα, άλλωστε) – ένα γεγονός που μεταφραζόμενο στα πυρηνικά δεδομένα σημαίνει τεράστια αύξηση του κόστους συντήρησης/ασφαλείας, με αμφίβολα αποτελέσματα, όπως φάνηκε και στην τρίτη πιο αναπτυγμένη και τεχνολογικά προηγμένη οικονομία του κόσμου… Μάλιστα, μεγάλο προβληματισμό πρέπει να προκαλέσει η αδιάλλακτη στάση του τούρκου πρωθυπουργού Ερντογάν, μετά από την πρόσφατη συνάντησή του με τον ρώσο πρόεδρο Μεντβέντεφ στη Μόσχα, κατά την οποία επέμεινε στην πυρηνική επιλογή του Ακούγιου.
Κοιτάζω πάλι τα πρόσωπα των παρουσιαστών της ιαπωνικής τηλεόρασης. Διακρίνω τον τρόμο, αλλά πουθενά τις ρυτίδες της ιστορίας, το ίχνος ενός πατέρα ή παππού ή μακρινού προγόνου που πέθανε για τη δημοκρατία, για να πάψει να είναι υπήκοος, για να ορίσει τη μοίρα του, για να ορίσει τον ενδεχόμενο θάνατό του ως ενεργό υποκείμενο της ιστορίας. Οι λαοί βέβαια δεν φταίνε, παρά μόνο όταν ξεχνούν. Και οι Ιάπωνες ξέχασαν, πολύ γρήγορα, αυτό που «αξιώθηκαν» να ζήσουν. Δυστυχώς, την ίδια απώλεια μνήμης βλέπω και στα αρυτίδωτα πρόσωπα των παρουσιαστών στα κανάλια της ευρωπαϊκής τηλεόρασηςhttp://www.aixmi.gr/…
