Τελεσίγραφο έως τις 16 Μαρτίου από την Κομισιόν – Οι βασικοί άξονες και τα εναλλακτικά σενάρια του σχεδίου διάσωσης Του Βασίλη ΖήραΠροθεσμία μέχρι τις 16 Μαρτίου δίνει η Κομισιόν στην κυβέρνηση για να ανακοινώσει τα επιπλέον μέτρα που θα λάβει, σε περίπτωση που θα υπάρξουν αποκλίσεις από τους στόχους του Προγράμματος Σταθερότητας και Ανάπτυξης (ΠΣΑ).
Η δημοσιοποίηση του Σχεδίου B κρίνεται απαραίτηση, αφενός μεν για να καταστεί ευκολότερη η επιτήρηση αφετέρου δε για να κατευναστούν οι αγορές και να αποτραπεί η χρεοκοπία, γεγονός που θα υποχρεώσει την Ε.Ε. να εφαρμόσει σχέδιο διάσωσης της Ελλάδας.
Στο κείμενο των συστάσεων που θα «περάσει» στις 3 Φεβρουαρίου από το Κολέγιο των Επιτρόπων και θα εγκριθεί στις 16 του μήνα από το Ecofin, διαπιστώνεται ότι τα μέτρα του ΠΣΑ φαίνονται επαρκή, αλλά δεδομένων των κινδύνων, που και το ίδιο το ΠΣΑ αναγνωρίζει (μεγαλύτερη ύφεση, λιγότερα έσοδα) θα πρέπει να έχει έτοιμα κι άλλα μέτρα άμεσης εφαρμογής. Ως τέτοια προτείνονται η αύξηση του φόρου στα καύσιμα και στα πολυτελή αγαθά.
Κατά τα λοιπά παραθέτει τα μέτρα που περιλαμβάνει το ΠΣΑ, καλεί την κυβέρνηση να τα εφαρμόσει κατά γράμμα, και σταδιακά στη διάρκεια του έτους με τις τριμηνιαίες εκθέσεις προόδου (η πρώτη θα πρέπει να υποβληθεί από την Ελλάδα στις 16 Μαΐου) να δίνει λεπτομέρειες για τα μέτρα που θα λάβει τη διετία 2011 -2012.
Στο ίδιο Ecofiθα εγκριθεί και ένα κείμενο συστάσεων για διαρθρωτικές αλλαγές, όπου θα προτείνονται σκληρά μέτρα για το ασφαλιστικό, όπως αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, μείωση συντάξεων κ.λπ. χωρίς ωστόσο να τίθεται σαφές χρονοδιάγραμμα.
Η ανακοίνωση του Σχεδίου B και η άσκηση πίεσης για την άμεση εφαρμογή του σε περίπτωση που απαιτηθεί, κρίνεται αναγκαία για να μην χρειαστεί η Ε.Ε. να αναλάβει τη διάσωση της Ελλάδας. Η Ε.Ε. βρίσκεται σε δίλημμα. Πρέπει από τη μια πλευρά να μην προβεί σε πολύ σκληρές συστάσεις που θα μπορούσαν να εκληφθούν από τις αγορές ως απόρριψη του ΠΣΑ, αλλά ταυτόχρονα να είναι αρκετά αυστηρές ώστε να μην εφησυχάσει η Αθήνα. Σε κάθε περίπτωση το τελικό ισοζύγιο θα πρέπει να είναι τέτοιο ώστε να χρειασθεί παρέμβαση σωτηρίας από την Ε.Ε., η οποία ωστόσο ετοιμάζεται στο παρασκήνιο. Παρά τις κατά καιρούς διαψεύσεις, το ενδεχόμενο διάσωσης απασχόλησε για πρώτη φορά την Ε.Ε. και την ΕΚΤ στις αρχές του 2009, στο ζενίθ της κρίσης ρευστότητας στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Επανήλθε, όπως φάνηκε από τα πρόσφατα δημοσιεύματα, με ιδιαίτερη ένταση το τελευταίο διάστημα, όταν φάνηκε ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να αντιδράσει αποτελεσματικά στην πίεση που της ασκούν οι αγορές. Σε αυτή την περίπτωση, το ενδεχόμενο εφαρμογής του σχεδίου διάσωσης καθίσταται πλέον πολύ πιθανό.
Οι συζητήσεις που γίνονται δεν φαίνεται να έχουν καταλήξει στον τρόπο εφαρμογής του. Οι βασικοί άξονες είναι:
1. Θα εφαρμοστεί ad hoc, δεν θα είναι δηλαδή ένας μόνιμος μηχανισμός διάσωσης κρατών - μελών.
2. Δεν θα εμπλακεί η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
3. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο μπορεί να συμμετάσχει όχι για να χρηματοδοτήσει, αλλά για να συμβουλεύσει, επειδή έχει τεχνογνωσία
4. Οι όροι και οι προϋποθέσεις για τη διάσωση θα είναι σκληροί. Θα επιβάλλουν συγκεκριμένα μέτρα, κυρίως περιστολής δαπανών, αλλά και αύξησης εσόδων, καθώς και διαρθρωτικών αλλαγών στις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών.
Τα εναλλακτικά σενάρια που εξετάζονται και διέρρευσαν στα διεθνή μέσα ενημέρωσης είναι επίσης αρκετά:
- Κάποια κράτη - μέλη να εγγυηθούν τον δανεισμό της Ελλάδας.
- Να αποδεσμευθούν ταχύτερα κοινοτικοί πόροι από το ΕΣΠΑ, ώστε να περιορισθούν οι ανάγκες ρευστότητας.
- Να αγοράσει ελληνικά ομόλογα η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.
- Να εκδοθεί ευρωομόλογο.
Η τελευταία λύση θεωρείται η λιγότερο πιθανή, αλλά και όλες οι άλλες είναι εξίσου δύσκολες στην εφαρμογή τους. Δεδομένου ότι οι ευρωπαϊκές συνθήκες απαγορεύουν τη διάσωση από χρεοκοπία κράτους - μέλους, η όποια επιλογή θα θέσει σε δοκιμασία τα όρια ανοχής του θεσμικού πλαισίου λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Επιπλέον, θα δημιουργήσει ένα κακό προηγούμενο και θα προκαλέσει ισχυρές πολιτικές αντιδράσεις. Θα είναι δηλαδή ένα εξαιρετικά περίπλοκο εγχείρημα, πολιτικά, οικονομικά και θεσμικά.
Παρ' όλα αυτά, φαίνεται πως έχει κυριαρχήσει η άποψη ότι το κόστος για το οικοδόμημα του κοινού νομίσματος θα είναι μεγαλύτερο εάν αφήσουν ένα κράτος - μέλος να χρεοκοπήσει και να συρθεί στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.πηγηhttp://news.kathimerini.gr/:
