Μια από τις πιο ευρύτατα διαδεδομένες απόψεις στον χώρο των φιλάθλων είναι ότι ο παράγων «έδρα» παίζει ένα σημαντικό ρόλο στην έκβαση ενός παιχνιδιού π.χ. ποδοσφαίρου η μπάσκετ. Τα αίτια συνήθως αποδίδονται στην υποστήριξη του κοινού που «ανεβάζει» τους παίκτες καθώς και στην εξοικείωση με το γήπεδο που έχει η ομάδα που παίζει στην έδρα τους. Τις απόψεις αυτές εξετάζουν αναλυτικά σε ένα πρόσφατο βιβλίο τους ο μαθηματικός οικονομολόγος Tobias Moskwitz και ο αθλητικογράφος Jon Wertheim. Τα αποτελέσματα είναι ιδιαιτέρως ενδιαφέροντα.
Κατ’ αρχάς η άποψη ότι η έδρα παίζει ένα σημαντικό ρόλο στην έκβαση ενός παιχνιδιού δεν είναι μύθος. Έτσι π.χ. στο NBA η ομάδα που παίζει στην έδρα της κερδίζει το 54% των αγώνων ενώ στο αμερικανικό κολεγιακό μπάσκετ το 63%. Ανάλογα είναι και τα αποτελέσματα στο ποδόσφαιρο: στο Αγγλικό πρωτάθλημα οι ομάδες που παίζουν στην έδρα τους κερδίζουν στις 63% των περιπτώσεων.
Όμως από την άλλη πλευρά οι λόγοι που θεωρούνται ότι εξηγούν αυτή την έκβαση δεν ισχύουν. Έτσι οι συγγραφείς μετά από εξονυχιστική στατιστική ανάλυση δείχνουν ότι ούτε η «εμψύχωση» των φιλάθλων παίζει κανένα ιδιαίτερο ρόλο, ούτε και η εξοικείωση με το γήπεδο. Ούτε φυσικά παίζει ρόλο η κούραση λόγω ταξιδιού της επισκεπτόμενης ομάδας.
Ο παράγων που παίζει τον καθοριστικό ρόλο είναι οι αποφάσεις του διαιτητή. Οι διαιτητές τείνουν να παίρνουν αποφάσεις σε κρίσιμα σημεία του παιχνιδιού που ευνοούν την ομάδα που παίζει στην έδρα της. Έτσι στους ποδοσφαιρικούς αγώνες οι διαιτητές τείνουν να δίνουν ευκολότερα πέναλτι στην ομάδα που παίζει στην έδρα της, να αποβάλλουν δυσκολότερα παίκτες της και επίσης να ρυθμίζουν τον χρόνο των καθυστερήσεων ανάλογα με τις ανάγκες της ομάδας που παίζει στην έδρα της.
Όμως γιατί το κάνουν αυτό οι διαιτητές; Γιατί τείνουν να ευνοούν την ομάδα που παίζει στην έδρα της; Διότι επηρεάζονται από το «κλίμα» που δημιουργεί η εξέδρα. Αυτή φυσικά η τάση των ανθρώπων να επηρεάζεται στην λήψη αποφάσεων από εξωγενείς παράγοντες δεν αφορά μόνο τους διαιτητές, αλλά είναι ένα γενικότερο φαινόμενο. Γι’ αυτό λοιπόν σε αγώνες που γίνονται σε άδειο γήπεδο όπου μια ομάδα χάνει το πλεονέκτημα της έδρας οι διαιτητές συμπεριφέρονται πιο αντικειμενικά. Έτσι πέρυσι στο ιταλικό πρωτάθλημα στους αγώνες που έγιναν σε άδειο γήπεδο η προκατάληψη του διαιτητή υπέρ της έδρας μειώθηκε κατά 23% στην απόδοση φάουλ, κατά 26% στην απόδοση κίτρινων καρτών και κατά 70% στην απόδοση κόκκινων καρτών. Τα αποτελέσματα της έρευνας εξηγούν και ένα άλλο ενδιαφέρον φαινόμενο. Το γεγονός ότι ποτέ οι ιθύνοντες μιας ομάδας δεν πρόκειται να λάβουν μέτρα εναντίων των χούλιγκαν υποστηρικτών της ομάδας τους ανεξάρτητα από τις καταστροφές που προκαλούν. Διότι οι «κάφροι» είναι αυτοί που παίζουν τον καθοριστικό ρόλο στην δημιουργία του «κλίματος» που επηρεάζει τους διαιτητές. Και με τα χρήματα που παίζονται στο ποδόσφαιρο σήμερα κανείς φυσικά δεν έχει την όρεξη να στραφεί εναντίον της «καφρίλας» εναντίον δηλαδή ενός τόσο σημαντικού για την έκβαση του αγώνα παράγονταhttp://www.protagon.gr.
Κατ’ αρχάς η άποψη ότι η έδρα παίζει ένα σημαντικό ρόλο στην έκβαση ενός παιχνιδιού δεν είναι μύθος. Έτσι π.χ. στο NBA η ομάδα που παίζει στην έδρα της κερδίζει το 54% των αγώνων ενώ στο αμερικανικό κολεγιακό μπάσκετ το 63%. Ανάλογα είναι και τα αποτελέσματα στο ποδόσφαιρο: στο Αγγλικό πρωτάθλημα οι ομάδες που παίζουν στην έδρα τους κερδίζουν στις 63% των περιπτώσεων.
Όμως από την άλλη πλευρά οι λόγοι που θεωρούνται ότι εξηγούν αυτή την έκβαση δεν ισχύουν. Έτσι οι συγγραφείς μετά από εξονυχιστική στατιστική ανάλυση δείχνουν ότι ούτε η «εμψύχωση» των φιλάθλων παίζει κανένα ιδιαίτερο ρόλο, ούτε και η εξοικείωση με το γήπεδο. Ούτε φυσικά παίζει ρόλο η κούραση λόγω ταξιδιού της επισκεπτόμενης ομάδας.
Ο παράγων που παίζει τον καθοριστικό ρόλο είναι οι αποφάσεις του διαιτητή. Οι διαιτητές τείνουν να παίρνουν αποφάσεις σε κρίσιμα σημεία του παιχνιδιού που ευνοούν την ομάδα που παίζει στην έδρα της. Έτσι στους ποδοσφαιρικούς αγώνες οι διαιτητές τείνουν να δίνουν ευκολότερα πέναλτι στην ομάδα που παίζει στην έδρα της, να αποβάλλουν δυσκολότερα παίκτες της και επίσης να ρυθμίζουν τον χρόνο των καθυστερήσεων ανάλογα με τις ανάγκες της ομάδας που παίζει στην έδρα της.
Όμως γιατί το κάνουν αυτό οι διαιτητές; Γιατί τείνουν να ευνοούν την ομάδα που παίζει στην έδρα της; Διότι επηρεάζονται από το «κλίμα» που δημιουργεί η εξέδρα. Αυτή φυσικά η τάση των ανθρώπων να επηρεάζεται στην λήψη αποφάσεων από εξωγενείς παράγοντες δεν αφορά μόνο τους διαιτητές, αλλά είναι ένα γενικότερο φαινόμενο. Γι’ αυτό λοιπόν σε αγώνες που γίνονται σε άδειο γήπεδο όπου μια ομάδα χάνει το πλεονέκτημα της έδρας οι διαιτητές συμπεριφέρονται πιο αντικειμενικά. Έτσι πέρυσι στο ιταλικό πρωτάθλημα στους αγώνες που έγιναν σε άδειο γήπεδο η προκατάληψη του διαιτητή υπέρ της έδρας μειώθηκε κατά 23% στην απόδοση φάουλ, κατά 26% στην απόδοση κίτρινων καρτών και κατά 70% στην απόδοση κόκκινων καρτών. Τα αποτελέσματα της έρευνας εξηγούν και ένα άλλο ενδιαφέρον φαινόμενο. Το γεγονός ότι ποτέ οι ιθύνοντες μιας ομάδας δεν πρόκειται να λάβουν μέτρα εναντίων των χούλιγκαν υποστηρικτών της ομάδας τους ανεξάρτητα από τις καταστροφές που προκαλούν. Διότι οι «κάφροι» είναι αυτοί που παίζουν τον καθοριστικό ρόλο στην δημιουργία του «κλίματος» που επηρεάζει τους διαιτητές. Και με τα χρήματα που παίζονται στο ποδόσφαιρο σήμερα κανείς φυσικά δεν έχει την όρεξη να στραφεί εναντίον της «καφρίλας» εναντίον δηλαδή ενός τόσο σημαντικού για την έκβαση του αγώνα παράγονταhttp://www.protagon.gr.