 |
| Γιατί δεν μας αδυνατίζει η γυμναστική |
Ακριβώς την εποχή που οι οθόνες έχουν γεμίσει από καλλίγραμμους, δίχως ίχνος λίπους, αθλητές που καταρρίπτουν το ένα ολυμπιακό ρεκόρ πίσω από το άλλο, δίνονται στη δημοσιότητα δύο νέες μελέτες που διερευνούν ένα ενδιαφέρον αλλά επιεικώς εκνευριστικό θέμα: γιατί τόσο πολλοί κοινοί θνητοί δεν κατορθώνουν να απαλλαγούν από τα περιττά παχάκια τους, παρότι γυμνάζονται συστηματικά; Εάν ο κόσμος ήταν δίκαιος, όποιος έβαζε τη γυμναστική στη ζωή του κανονικά θα αδυνάτιζε. Η μία μελέτη πίσω από την άλλη όμως, καθώς και η απτή πραγματικότητα, αποδεικνύουν ότι πολλοί άνθρωποι αδυνατίζουν ελάχιστα ή καθόλου ενώ κάποιοι παίρνουν και λίγα κιλά, αναφέρει η εφημερίδα «Νιου Γιορκ Τάιμς». Για να καταλάβουν καλύτερα τις αιτίες, οι ανθρωπολόγοι που πραγματοποίησαν την πρώτη από τις δύο μελέτες επισκέφθηκαν την Τανζανία για να πραγματοποιήσουν ένα πείραμα με τη φυλή των Χάτζα, τα μέλη της οποίας εξακολουθούν να ζουν από το κυνήγι και ό,τι έχει να τους προσφέρει η φύση. Οι ερευνητές τούς εξόπλισαν με συσκευές GPS για να καταγράψουν με ακρίβεια πόσα χιλιόμετρα περπατούσαν την ημέρα κατά την αναζήτηση της τροφής τους.
Τους ζήτησαν επίσης να πίνουν νερό, στο οποίο είχαν υποβάλει σε ειδική επεξεργασία τα φυσιολογικά μόρια του οξυγόνου και του υδρογόνου ώστε να τα ανιχνεύουν αργότερα με εξετάσεις στα ούρα τους και να καθορίζουν με ακρίβεια την ενέργεια (θερμίδες) που είχε χρησιμοποιήσει ο οργανισμός τους και τον μεταβολικό τους ρυθμό.
Οι ερευνητές συνέλεγαν στοιχεία επί 11 ημέρες και στη συνέχεια υπολόγισαν τη μέση φυσική δραστηριότητα των ιθαγενών, την ενέργεια και τον μεταβολικό τους ρυθμό όταν αναπαύονταν.
Στο επόμενο στάδιο της μελέτης τους συνέκριναν τα ευρήματά τους με τα αντίστοιχα του μέσου, τυπικού κατοίκου της Δύσης.
Ίδιος μεταβολικός ρυθμός
Εύρημα πρώτο: άνδρες και γυναίκες της φυλής όντως έχουν πολύ περισσότερη φυσική δραστηριότητα απ’ ό,τι ο μέσος κάτοικος της Δύσης, καθώς οι μεν πρώτοι διανύουν καθημερινά με τα πόδια πάνω από 11 χιλιόμετρα και οι γυναίκες σχεδόν 5 χλμ.
Εύρημα δεύτερο: στις διαδρομές αυτές, δεν καίνε πολύ περισσότερες θερμίδες. Αντιθέτως, ο μεταβολικός τους ρυθμός – ή αλλιώς οι θερμίδες που καίνε κάθε 24ωρο – είναι σχεδόν ίσος με τον μέσο μεταβολικό ρυθμό που καταγράφεται στους κατοίκους της Δύσης.
Τι σημαίνουν στην πράξη αυτά τα δύο ευρήματα; Οτι ο δραστήριος, παραδοσιακός τρόπος ζωής δεν αποτελεί «αντίδοτο» στην παχυσαρκία: άπαξ και αρχίσει κάποιος να τρέφεται με άφθονα λίπη και θερμίδες – όπως δηλαδή κάνουν οι περισσότεροι κάτοικοι της Δύσης – θα αρχίσει να παχαίνει. Κι ας περπατάει 10 χιλιόμετρα την ημέρα.
Το έμμεσο και αποθαρρυντικό συμπέρασμα της μελέτης, η οποία δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «PLoS One», είναι πως μόνη της η γυμναστική δεν πρόκειται να μας αδυνατίσει (ας σημειωθεί ότι όλα τα μέλη της φυλής Χάτζα είναι πανομοιοτύπως αδύνατα αλλά βεβαίως δεν τρέφονται με χάμπουργκερ και τηγανητές πατάτες).
Δεν προκαλεί έκπληξη
Για τον δρα Τίμοθι Τσερτς, καθηγητή στο Βιοϊατρικό Ερευνητικό Κέντρο Πένινγκτον της Λουιζιάνας και συμμετέχοντα ερευνητή στη δεύτερη μελέτη, το προαναφερθέν συμπέρασμα δεν αποτελεί έκπληξη. «Εχει πλέον τεκμηριωθεί στο διάβα του χρόνου ότι πιο εύκολα χάνει κανείς βάρος κάνοντας δίαιτα, παρά με τη γυμναστική» λέει.
Σε αυτό συνηγορεί η δεύτερη μελέτη, η οποία αντανακλά και τα ευρήματα της μελέτης στους Χάτζα. Το κύριο εύρημά της: ο ανθρώπινος μεταβολισμός διεγείρεται πολύ λιγότερο από τη γυμναστική απ’ όσο πίστευαν έως πρότινος οι ειδικοί.
«Πολλοί πιστεύουν πως αν αρχίσουν να γυμνάζονται ο μεταβολισμός τους θα επιταχυνθεί, όμως οι έως τώρα μελέτες δείχνουν πως η ελπίδα αυτή είναι αβάσιμη» εξηγεί η επικεφαλής ερευνήτρια δρ Νταϊάνα Τόμας, καθηγήτρια στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο Μοντκλέρ του Νιου Τζέρσι.
Η πραγματικότητα
Στην πραγματικότητα, όσο αδυνατίζει κανείς τόσο ελαττώνεται ο μεταβολικός του ρυθμός – και αυτή τη μείωση δεν μπορεί να την ανακόψει η γυμναστική.
Το πρόβλημα για όσους ελπίζουν να αδυνατίσουν με τη γυμναστική είναι πως οι περισσότεροι υπολογισμοί για τις θερμίδες που καίμε όταν ασκούμαστε βασίζονται στην εικασία ότι ο μεταβολικός ρυθμός βελτιώνεται με τη γυμναστική ή στη χειρότερη περίπτωση παραμένει σταθερός.
Η δρ Τόμας λέει πως αυτοί οι υπολογισμοί είναι λάθος και συνιστά σε όποιον προσπαθεί να αδυνατίσει στο γυμναστήριο να χαμηλώσει τις προσδοκίες του. «Είναι προτιμότερο να δει τις χαμηλότερες προσδοκίες να πραγματοποιούνται, παρά να απογοητεύεται διαρκώς επειδή δεν μπορεί να εκπληρώσει τις αυξημένες» λέει.http://www.real.gr
