Σύστημα εντοπίζει με ακρίβεια χιλιοστού πηγές επιληψίας

Σύστημα εντοπίζει με ακρίβεια χιλιοστού πηγές επιληψίας

Μία εξελιγμένη μορφή ενός πρωτοποριακού συστήματος παιδικής μαγνητοεγκεφαλογραφίας, που εντοπίζει ακόμη και στον εγκέφαλο νεογνών, με ακρίβεια χιλιοστού, τις εστίες επιληπτικών κρίσεων, αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή από τον προσεχή Σεπτέμβριο στο Παιδιατρικό Νοσοκομείο της Βοστώνης. Ήδη, τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιείται ένα τέτοιο σύστημα, το οποίο όμως έχει περιορισμένο αριθμό καναλιών και καλύπτει μόνο τμήματα του κεφαλιού, ενώ με το νέο σύστημα, που θα έχει 350 κανάλια, θα καλύπτεται όλο το κεφάλι. Για το σύστημα αυτό μίλησε στο ΑΠΕ - ΜΠΕ ο λέκτορας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ Χρίστος Παπαδέλης, ο οποίος έχει τη γενική επίβλεψη του εργαστηρίου που χρησιμοποιεί - προς το παρόν πιλοτικά - το σύστημα παιδικής μαγνητοεγκεφαλογραφίας. «Η βασική κλινική εφαρμογή της μαγνητοεγκεφαλογραφίας αφορά τον εντοπισμό επιληπτικών πηγών μέσα στον εγκέφαλο και χρησιμοποιείται κυρίως για τον προεγχειρητικό εντοπισμό αυτών των πηγών προκειμένου να δείξει στους νευροχειρουργούς το σημείο στο οποίο πρέπει να κάνουν την επέμβαση. Εμείς, στο Παιδιατρικό Νοσοκομείο της Βοστώνης δουλεύουμε με παιδική μαγνητοεγκεφαλογραφία. Η μαγνητοεγκεφαλογραφία σαν τεχνική είναι αρκετά παλιά. Τα τελευταία χρόνια, όμως, προσαρμόστηκε για παιδιά. Αυτή τη στιγμή έχουμε ένα σύστημα το οποίο έχει περιορισμένο αριθμό καναλιών, αλλά έχει ειδικά χαρακτηριστικά, ώστε να έχει μεγάλη ευαισθησία στον εντοπισμό των επιληπτικών πηγών και από το ερχόμενο φθινόπωρο θα έχουμε ένα σύστημα που καλύπτει όλο το κεφάλι για παιδιά από τη νεογνική ηλικία μέχρι την ηλικία των τριών ετών. Το όλο πρόγραμμα λειτουργεί σε συνεργασία με την Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ στη Βοστόνη, με διευθύντρια την Έλεν Γκραντ. Καθηγητής του προγράμματος μαγνητοεγκεφαλογραφίας είναι ο δρ Γιόσιο Οκάντα κι εγώ έχω την γενική επίβλεψη του εργαστηρίου», εξηγεί ο κ Παπαδέλης.
Με το μηχάνημα παιδικής μαγνητοεγκεφαλογραφίας έχουν εξεταστεί τα τελευταία τρία χρόνια περίπου 50 παιδιά. Προς το παρόν, όμως, η χρήση του γίνεται πιλοτικά για ερευνητικούς σκοπούς, καθώς το μηχάνημα δεν έχει έγκριση από το FDA. «Η δεύτερη συσκευή, που θα καλύπτει όλο τα κεφάλι, περιμένουμε να πάρει έγκριση για να μπορέσει να χρησιμοποιηθεί σε κλινική πράξη. Τα αποτελέσματα από την τριετή εμπειρία είναι αρκετά ενθαρρυντικά. Σε συγκεκριμένες περιπτώσεις έχουμε πολύ ενθαρρυντικά αποτελέσματα. Είδαμε ότι οι μετρήσεις τις οποίες δώσαμε και οι ενδείξεις που δώσαμε στους νευροχειρουργούς ήταν πολύ ενθαρρυντικές και τα παιδιά αυτά είχαν πολύ καλή πρόγνωση μετά την επέμβαση. Ο εντοπισμός των πηγών επιληψίας με την παιδική μαγνητοεγκεφαλογραφία γίνεται με ακρίβεια 1-2 χιλιοστών. Ο εντοπισμός των πηγών μπορεί να γίνει και με άλλες τεχνικές, όπως είναι η ηλεκτροεγκεφαλογραφία, η οποία είναι κλασική μέθοδος, αλλά έχει πολύ μικρότερη ακρίβεια - δηλαδή με ακρίβεια ενός εκατοστού. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι στο χειρουργείο αφαιρείται εγκεφαλική περιοχή, η οποία είναι υγιής, ενώ δεν θα έπρεπε» προσθέτει ο κ Παπαδέλης. Μέχρι πριν από τρία χρόνια, που δεν υπήρχε μηχάνημα για παιδιά, χρησιμοποιούνταν οι συσκευές μανγητοεγκεφαλογραφίας που είναι για ενήλικες. «Οι συσκευές αυτές έχουν ένα κασκέτο, το οποίο είναι φιξαρισμένο στο σχήμα του κεφαλιού του ενήλικα. Οπότε, όταν μπαίνει μέσα το κεφάλι ενός νεογνού, οι αισθητήρες είναι πολύ μακριά από τον εγκέφαλό του, με αποτέλεσμα το σήμα να είναι πολύ πιο ασθενές και να μην είναι καλός ο εντοπισμός των πηγών. Αυτός είναι και ο λόγος που αποφασίστηκε τα τελευταία χρόνια να κατασκευαστούν αυτά τα μηχανήματα παιδικής μαγνητοεγκεφαλογραφίας. Σήμερα, υπάρχουν 5-6 τέτοια μηχανήματα σε όλο τον κόσμο και συγκεκριμένα στην Ιαπωνία, την Αυστραλία και την Αμερική. Το σύστημα που χρησιμοποιούμε στο Παιδιατρικό Νοσοκομείο της Βοστώνης είναι το μοναδικό που έχει αυτή την πρωτοποριακή τεχνολογία, όπου η απόσταση μεταξύ των αισθητών και των εγκεφαλικών πηγών είναι πολύ μικρότερη και έχει μεγαλύτερη ευαισθησία. Αυτό το σύστημα που έχουμε τώρα καλύπτει τμήμα του κεφαλιού. Στα μελλοντικά μας σχέδια είναι να χρησιμοποιηθούν συστήματα που καλύπτουν όλο το κεφάλι», εξηγεί ο κ. Παπαδέλης.
Ο Χρίστος Παπαδέλης αποφοίτησε από το τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών του ΑΠΘ, έκανε μεταπτυχιακό και διδακτορικό στη Ιατρική Πληροφορική στο ίδιο Πανεπιστήμιο, εργάστηκε ως ερευνητής σε επιδοτούμενα από την Ευρωπαϊκή Ένωση προγράμματα της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας, συνέχισε το ερευνητικό του έργο στο Ινστιτούτο Επιστημών του Εγκεφάλου του RIKEN στην Ιαπωνία και τις μεταδιδακτορικές του σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Τρέντο στην Ιταλία, ενώ από το 2005 και μετά εργάζεται στις ΗΠΑ ως λέκτορας νευρολογίας στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ. Στη Θεσσαλονίκη βρέθηκε ως κεντρικός ομιλητής ημερίδας νευροεπιστημών, την οποία διοργάνωσε η ερευνητική ομάδα του έργου «Σθένος» του Τμήματος Ιατρικής του ΑΠΘ σε συνεργασία με την Ελληνική Εταιρεία Βιοϊατρικής Τεχνολογίας.
ΠΗΓΗ: ΑΠΕ-ΜΠΕ