 |
| Οι δίδυμοι αστροναύτες «πειραματόζωα» |
Το 2015 ένας «κλώνος» θα περάσει 12 ολόκληρους μήνες στον Διεθνή
Διαστημικό Σταθμό (ISS) ενώ ο... δεύτερος θα παραμείνει στη Γη. Ο λόγος
για τους Μαρκ και Σκοτ Κέλι, τα μόνα
ταυτόσημα δίδυμα που είναι συγχρόνως αστροναύτες. Οι δύο άνδρες έθεσαν
εαυτούς στην υπηρεσία της επιστήμης παρέχοντας μια μοναδική ευκαιρία
στους ειδικούς να διαχωρίσουν τις επιδράσεις του Διαστήματος στην υγεία
από εκείνες που οφείλονται στα γονίδια.
«Θα έχουμε τη δυνατότητα να κάνουμε την καλύτερη δυνατή σύγκριση που μπορεί να ονειρευτεί κάποιος» ανέφερε ο Γκράχαμ Σκοτ
από το Κολέγιο Ιατρικής Baylor στο Χιούστον του Τέξας που βοηθά τη NASA
να διεξαγάγει το πείραμα. Ενα πείραμα άκρως επίκαιρο αφού το ερώτημα
σχετικά με την υγεία του ανθρώπου στο Διάστημα γίνεται ολοένα εντονότερο
καθώς συζητούνται ήδη αυτή τη στιγμή ταξίδια του ανθρώπου στον Αρη.
Πέρυσι ο Σκοτ Κέλι επελέγη να συμμετάσχει στην πρώτη ετήσια
αποστολή στον ISS - το διάστημα παραμονής είναι διπλάσιο από το
συνηθισμένο - μαζί με τον ρώσο κοσμοναύτη Μιχαήλ Κορνιένκο.
Πρόσφατα όμως η NASA έβαλε και το «κερασάκι» στην ήδη πρωτοποριακή αυτή
αποστολή: ανακοίνωσε ότι ο αδελφός του Σκοτ, Μαρκ, θα μελετάται σχετικά
με τις ζωτικές λειτουργίες του καθ' όλο το διάστημα της αποστολής,
όντας όμως... επί γης.
Τι θα εξετάσουν οι ειδικοί
Οι επιστήμονες θα λάβουν δείγματα αίματος και σάλιου από τα δύο
αδέλφια πριν από την αποστολή, κατά τη διάρκειά της, καθώς και μετά από
αυτήν. Θα διεξάγουν επίσης τεστ της όρασης των δύο ανδρών, των μοτίβων
του ύπνου τους, καθώς και της καρδιαγγειακής λειτουργίας τους. Θα
μετρήσουν και την οστική μάζα τους πριν και μετά την αποστολή.
Αυτού του είδους τα στοιχεία αναμένεται να βοηθήσουν στον
προσδιορισμό του πώς η γενετική επιδρά στα προβλήματα υγείας που
εμφανίζονται συνήθως στον ανθρώπινο οργανισμό στο Διάστημα, όπως η
απώλεια οστικής μάζας και τα προβλήματα όρασης που έχουν ως «ρίζα» τους
τα χαμηλά επίπεδα βαρύτητας, ο αυξημένος κίνδυνος καρκίνου που πηγάζει
από την έκθεση στην κοσμική ακτινοβολία αλλά και οι διαταραχές ύπνου που
εμφανίζουν συχνά οι αστροναύτες.
Δεν είναι η πρώτη φορά που «παντρεύεται» η έρευνα του Διαστήματος με... διδύμους. Ο Αλαν Χάργκενς
από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Σαν Ντιέγκο ζήτησε από 15 ζεύγη
διδύμων να ξαπλώσουν σε κρεβάτια με κλίση (έτσι που το κεφάλι τους είχε
κλίση προς τα κάτω) επί έναν μήνα.
Η έλλειψη δραστηριότητας σε συνδυασμό με την κλίση η οποία
προσομοίαζε στην επίδραση που έχει η μικροβαρύτητα στα υγρά του σώματος
προκαλεί πτώση της καρδιαγγειακής λειτουργίας, καθώς και μείωση της
οστικής και μυϊκής μάζας αντίστοιχη με εκείνη που καταγράφεται στους
αστροναύτες. Σε έναν από τους διδύμους κάθε ζεύγους ζητήθηκε να
γυμνάζεται συστηματικά ενώ ήταν ξαπλωμένος, ενώ ο δεύτερος από τους
διδύμους παρέμενε ακίνητος. Τα αποτελέσματα αποκάλυψαν το πόσο πολύ η
άσκηση μπορεί να μειώσει την απώλεια της καρδιαγγειακής λειτουργίας που
εμφανίζεται υπό... διαστημικές συνθήκες.
Οι αδυναμίες του πειράματος
Η NASA δεν έχει την πολυτέλεια να στείλει εκατοντάδες άτομα στο
Διάστημα, έτσι μία από τις αδυναμίες της μελέτης των αδελφών Κέλι είναι
το τόσο μικρό δείγμα της - για την ακρίβεια, στο Διάστημα θα βρίσκεται
μόνο ένας εθελοντής. Ο Τιμ Σπέκτορ από το Τμήμα Ερευνας
στους Διδύμους του King's College στο Λονδίνο τονίζει ότι επιγενετικές
αλλαγές οι οποίες εμφανίζονται εξαιτίας έκθεσης σε περιβαλλοντικούς
παράγοντες μπορούν να προκαλέσουν αλλαγές στην έκφραση των γονιδίων
μεταξύ ταυτόσημων αλληλουχιών DNA. Ετσι, ακόμη και τα μονοζυγωτικά
δίδυμα έχουν μία στις τρεις πιθανότητες να εμφανίσουν την ίδια νόσο.Μια άλλη αδυναμία της μελέτης είναι ότι και οι δύο αδελφοί Κέλι
έχουν ήδη ταξιδέψει πολύ στο Διάστημα και έχουν εκτεθεί στην κοσμική
ακτινοβολία. «Ιδανικά ο ένας από τους δύο δεν θα έπρεπε να έχει
ταξιδέψει ποτέ στο Διάστημα. Ωστόσο, τι να κάνουμε; Οι δύο εθελοντές της
μελέτης μας είναι αμφότεροι αστροναύτες» λέει ο Τσαρλς.Πάντως, όταν ο Σκοτ ολοκληρώσει την ετήσια αποστολή του στον ISS,
θα έχει συνολικά παραμείνει για περισσότερο χρόνο στο Διάστημα σε
σύγκριση με τον Μαρκ, ο οποίος αποσύρθηκε το 2011 προκειμένου να σταθεί
στο πλευρό της συζύγου του, πρώην γερουσιαστού Γκάμπριελ Γκίφορντς, η οποία εκείνη τη χρονιά πυροβολήθηκε από κοντινή απόσταση στο κεφάλι κατά τη διάρκεια δημόσιας εκδήλωσης στην Αριζόνα.
Η σύγκριση της επίδρασης των μικρότερων με τα μεγαλύτερα ταξίδια
στο Διάστημα μπορεί να είναι άκρως ενδιαφέρουσα αποκαλύπτοντας
πιθανότατα αν η απώλεια οστικής μάζας επιταχύνεται με κάθε ταξίδι.http://www.tovima.gr
