ΡΟΖΑ ΛΟΥΞΕΜΠΟΥΡΓΚ: Η ΖΩΗ ΜΙΑΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΡΙΑΣ Η «Κόκκινη Ρόζα» - όπως την αποκαλούν έως σήμερα - θεωρείται μια από τις σπουδαιότερες γυναίκες του 20ού αιώνα

Τη νύχτα της 15ης Ιανουαρίου του 1919, το χτυπημένο, άψυχο σώμα της 48χρονης Ρόζας Λούξεμπουργκ ρίχτηκε από ψηλά, από τη γέφυρα του Λιχτενστάιν στο κανάλι Λάνβεχρ. Το Μάιο του 1919 το πτώμα ξεβράστηκε στην όχθη. Λίγες ώρες πριν από το μαρτυρικό θάνατό της, είχε γράψει: «Τάξη επικρατεί στο Βερολίνο! Ηλίθιοι δήμιοι! Η “τάξη” σας είναι χτισμένη στην άμμο. Αύριο κιόλας η επανάσταση θα “ανυψωθεί με μια βροντή” και με σαλπίσματα θα ανακοινώσει στον τρόμο σας: Ήμουν, Είμαι, Θα είμαι!».
«Η δολοφονία του Καρλ Λίμπκνεχτ και της Ρόζας Λούξεμπουργκ αποτελεί γεγονός κοσμοϊστορικής σημασίας, όχι μόνο γιατί βρήκαν τραγικό θάνατο οι καλύτεροι άνθρωποι και ηγέτες της πραγματικά προλεταριακής, της Κομμουνιστικής Διεθνούς, αλλά και γιατί αποκαλύφθηκε πέρα για πέρα η ταξική ουσία ενός κράτους προηγμένου σε ευρωπαϊκή κλίμακα – μπορούμε να πούμε δίχως υπερβολή σε παγκόσμια κλίμακα», έγραψε ο Λένιν.
Η Ρόζα Λούξεμπουργκ θεωρείται μια από τις σπουδαιότερες γυναίκες του 20ού αιώνα, μια εξέχουσα εκπρόσωπος της δημοκρατικής σοσιαλιστικής σκέψης και δράσης στην Ευρώπη, μια γυναίκα που εξέφρασε με πάθος και αποφασιστικότητα την κριτική της εναντίον του καπιταλισμού και άντλησε μέσα από αυτή την κριτική τη δύναμη για την επαναστατική δράση, μια αληθινά δημοκρατική επαναστάτρια, μια οξυδερκής παρατηρήτρια της εποχής της και των αλλαγών που συντελούνταν μέσα σε αυτή.
Η Ρόζα Λούξεμπουργκ ήταν Εβραίαδιωκόμενη σε όλη της τη ζωή. Από τους Ρώσους κατακτητές της πατρίδας της επειδή ήταν Πολωνή, από τους Γερμανούς στη δεύτερη πατρίδα της εξαιτίας της επαναστατικής της δράσης. Από τους αντισημίτες, από τους συντηρητικούς επειδή δεν υπάκουε στις στενές αντιλήψεις, καθώς ήταν μια από τις λίγες ανεξάρτητες γυναίκες με ακαδημαϊκή μόρφωση σε μια εποχή που ελάχιστες γυναίκες σπούδαζαν, μία από τις λίγες γυναίκες στην ενεργό πολιτική σκηνή που αντιμετώπιζε γενναία τις προκαταλήψεις εναντίον των γυναικών που έπαιζαν κάποιο ρόλο στη δημόσια σφαίρα, προκαταλήψεις διαδεδομένες ακόμα και στα κόμματα της αριστεράς. Στα μάτια των πολιτικών της εχθρών ήταν πάντα μια ξένη, μια Πολωνή, μια ανεπιθύμητη.
Ρόζα Λούξεμπουργκ
Η «Κόκκινη Ρόζα», όπως την αποκαλούν ακόμα και σήμερα, γεννήθηκε στις 5 Μαρτίου του 1871 στο ρωσοκρατούμενο τμήμα της Πολωνίας από μια φτωχική οικογένεια εβραίων εμπόρων. Παρά τη σοβαρή της αναπηρία στο ένα της πόδι, από βαριά ασθένεια στην ηλικία των πέντε ετών, πολιτικοποιήθηκε έντονα, ήδη, από τα γυμνασιακά της χρόνια. Η συνιδρύτρια της ομάδας Σπάρτακος και στη συνέχεια του Κομουνιστικού Κόμματος Γερμανίας (KPD) δεν άφηνε κανέναν αδιάφορο. Από τα εφηβικά της χρόνια χωρίς συμβιβασμούς και με δυνατή φωνή υπερασπίστηκε τα πιστεύω της. Με ανθρώπινη ζεστασιά και συναρπαστικό ταμπεραμέντο ήταν σε θέση να κερδίσει οποιονδήποτε ερχόταν σε επαφή μαζί της. Στην προσπάθειά της να αποφύγει επικείμενη φυλάκισή της το 1889, μεταναστεύει στην Ελβετία, όπου ακολουθεί και τις μετέπειτα σπουδές της στη φιλοσοφία, την ιστορία, την πολιτική, τα οικονομικά και τα μαθηματικά ταυτόχρονα. Το 1898 παντρεύεται τον Γκούσταφ Λίμπεκ και λαμβάνει τη γερμανική υπηκοότητα, γεγονός που της επιτρέπει να εισχωρήσει στις τάξεις του γερμανικού σοσιαλδημοκρατικού κόμματος, του ισχυρότερου της Δευτέρας Διεθνούς.
Ήδη τότε η Ρόζα Λούξεμπουργκ, πιστή στις επαναστατικές μαρξιστικές αρχές, είχε εκφράσει οξύτατες θεωρητικές διαφωνίες τόσο με το πολωνικό, όσο και με το ρωσικό σοσιαλδημοκρατικό κόμμα. Το κυριότερο σημείο της αντίθεσής της αφορούσε το ζήτημα της πολωνικής αυτοδιάθεσης,την οποία πρέσβευαν και τα δύο αυτά κόμματα. Η Λούξεμπουργκ πίστευε ότι η αυτοδιάθεση στην ουσία εξασθένιζε το παγκόσμιο σοσιαλιστικό κίνημα και άλλο δεν έκανε παρά να ενισχύει την κυριαρχία της αστικής τάξης στα κράτη που αποκτούσαν την ανεξαρτησία τους.Για τη Λούξεμπουργκ η μεγάλη δύναμη του σοσιαλιστικού κινήματος ήταν ο διεθνιστικός χαρακτήρας του. Συνεχίζοντας την έντονη πολιτική δράση της με πολλές δημοσιεύσεις, ομιλίες και συγκρότηση διαδηλώσεων και σε διαρκή σύγκρουση με τις αρχές, η Ρόζα Λούξεμπουργκ πολεμούσε πάντοτε σε δύο μέτωπα: στο ένα αντιμετώπιζε τον αιώνιο πολιτικό και ταξικό εχθρό, την αστική τάξη, και στο άλλο τους ομοϊδεάτες της σοσιαλιστές. Επικριτική ήταν η στάση της και απέναντι στον Λένιν σε πολλά σημεία της θεωρίας και της πρακτικής του. Η σχετική κριτική της συνοψίζεται θαυμάσια στα λόγια που απηύθυνε στον Λένιν επισημαίνοντάς του ότι δεν είχε επιβάλει τη δικτατορία του προλεταριάτου, όπως διατεινόταν, αλλά δικτατορία επί του προλεταριάτου.
Στα χρόνια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου η Λούξεμπουργκ πέρασε μεγάλο χρονικό διάστημα στη φυλακή. Διαφωνώντας με το γερμανικό σοσιαλδημοκρατικό κόμμα, που υποστήριζε τη γερμανική πολεμική προσπάθεια, η Λούξεμπουργκ ίδρυσε μαζί με τον Καρλ Λίμπκνεχτ την Ένωση Σπάρτακος η οποία είχε ως σκοπό τον τερματισμό του πολέμου και αργότερα μετεξελίχθηκε στο γερμανικό κομμουνιστικό κόμμα. Στις 15 Ιανουαρίου 1919 στο Βερολίνο, μέλη παραστρατιωτικής οργάνωσης υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες δολοφόνησαν άγρια τη Ρόζα Λούξεμπουργκ και τον Καρλ Λίμπκνεχτ.
Karl Liebknecht και Rosa Luxemburg
Karl Liebknecht και Rosa Luxemburg
Μετά το θάνατό της, όσο και αν ο σεβασμός για το πρόσωπό της δεν έσβησε ποτέ ανάμεσα στους μαρξιστές, τα πιστεύω της πολεμήθηκαν σφοδρά από το σοβιετικό κατεστημένο. Τα τελευταία χρόνια όμως και ιδίως μετά τη φιλελευθεροποίηση της τότε ΕΣΣΔ και την τελική κατάρρευσή της, το ενδιαφέρον για τις θεωρίες της Λούξεμπουργκ αναζωπυρώθηκε και η «κόκκινη Ρόζα», θεωρείται πλέον η ιδεολογική ιδρύτρια του «σοσιαλισμού με ανθρώπινο πρόσωπο». Ο αμείλικτος αγώνας της ενάντια στον πόλεμο και η ριζοσπαστικότητα με την οποία διεκδικούσε τη σύνδεση της πολιτικής ελευθερίας και της κοινωνικής ισότητας εξακολουθούν να έχουν την ίδια αίγλη μέχρι σήμερα. Η Ρόζα Λούξεμπουργκ ήταν το «καλύτερο μυαλό μετά τον Μαρξ», και ένα σημείο αναφοράς στην παγκόσμια ιστορία του σοσιαλισμού.
https://poreia.net/

Η λίστα ιστολογίων μου