 |
Τι είναι η λίβρα του Facebook; |
Πρόκειται για μία νέα τεχνολογική εξέλιξη που απειλεί να αλλάξει το τοπίο των τραπεζών και αποτελεί ήδη αντικείμενο ελέγχου, ενώ το Facebook αντιμετωπίζει παράλληλα ολοένα αυξανόμενες πιέσεις για να πάρει μέτρα τόσο αναφορικά με το ρυθμιστικό πλαίσιο όσο και αντιμονοπωλιακά μέτρα.
Τι είναι η λίβρα
Αφήνοντας στην άκρη, προς το παρόν, το ρυθμιστικό πλαίσιο που θα περιβάλλει το νόμισμα του Facebook, ας δούμε τι είναι η λίβρα. Σύμφωνα με την εταιρεία, η λίβρα είναι «μια παγκόσμια νομισματική και οικονομική υποδομή». Με άλλα λόγια ένα ψηφιακό κεφάλαιο που δημιουργήθηκε από το Facebook και λειτουργεί στη λογική του blockchain την κρυπτογραφημένη τεχνολογία που χρησιμοποιείται από το bitcoin και άλλα κρυπτονομίσματα. Το όνομα λίβρα προέρχεται από τη βασική ρωμαϊκή μέτρηση του βάρους.
Τι είναι το κρυπτονόμισμα
Παρενθετικά το κρυπτονόμισμα είναι ένα ψηφιακό νόμισμα το οποίο δεν έχει τη φυσική μορφή, κερμάτων ή χαρτονομισμάτων, ενώ δεν ελέγχεται από κυβερνήσεις ή τράπεζες. Δεν παράγεται από καμία συγκεκριμένη χώρα σε νομισματοκοπεία όπως συμβαίνει με τα συμβατικά νομίσματα. Ειδικότερα, η παραγωγή, αποθήκευσή και διακίνησή αλλά και κάθε συναλλαγή γίνεται αποκλειστικά σε ηλεκτρονική μορφή μέσω ηλεκτρονικού πορτοφολιού.
Τα περισσότερα κρυπτονομίσματα κάνουν χρήση μιας Κατανεμημένης Βάσης Δεδομένων, το λεγόμενο Blockchain. Το bitcoin που παρουσιάστηκε το 2009, έγινε το πρώτο επιτυχημένο αποκεντρωμένο κρυπτονόμισμα. Το κυριότερο χαρακτηριστικό του κρυπτονομίσματος είναι ο αποκεντρωτικός χαρακτήρας του και μέσω αυτού η ανθεκτικότητά του σε κάθε μορφής προσπάθεια για έλεγχο και παρέμβαση.
Γιατί το Facebook δημιούργησε ένα κρυπτονόμισμα;
Δικαιολογώντας την απόφασή του να δημιουργήσει ένα κρυπτονόμισμα το Facebook ισχυρίζεται ότι θέλει να αγγίξει τα 1,7 δισεκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο που δεν έχουν πρόσβαση σε τραπεζικό λογαριασμό.
Ποιος θα επιβλέπει τη λίβρα
Ένα κορυφαίο ερώτημα είναι φυσικά ποιος θα είναι υπεύθυνος για τη λειτουργία της λίβρας. Θα είναι μια ομάδα εταιρειών που ονομάζεται «Libra Association». Η ομάδα θα λειτουργεί ως πηγή (stablecoin) που συνδέεται με υπάρχοντα περιουσιακά στοιχεία όπως το δολάριο ή το ευρώ. Ο στόχος των πηγών είναι να υποβαθμιστεί η αστάθεια που παρουσιάζουν οι κρυπτοσυχνότητες.
Η Libra Association περιγράφεται από το Facebook ως ένας ανεξάρτητος μη κερδοσκοπικός οργανισμός με έδρα την Ελβετία. Θα εξυπηρετεί δυο λειτουργίες: Να επικυρώνει τις συναλλαγές με λίβρες, να διαχειρίζεται το απόθεμα και να κατανέμει κεφάλαια σε κοινωνικούς σκοπούς. Ο οργανισμός θα διοικείται από ένα συμβούλιο το οποίο θα αποτελείται από τους εκπροσώπους κάθε μέλους του οργανισμού. Το διοικητικό συμβούλιο θα παίρνει αποφάσεις για το πλαίσιο και τη λειτουργία.
Το Facebook υποστηρίζει ότι παρόλο που δημιούργησε το Libra Association και το Libra Blockchain, μόλις το νόμισμα βγει στην ιντερνετική αγορά το 2020, η εταιρεία θα αποχωρήσει από ηγετικό ρόλο και όλα τα μέλη της ένωσης θα έχουν ίσες ψήφους στη διακυβέρνηση.
Οι εταιρείες που συνεισέφεραν τουλάχιστον 10 εκατομμύρια δολάρια για να γίνουν ιδρυτικά μέλη του Libra Association είναι μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας όπως οι PayPal, Ebay, Spotify, Uber και Lyft, καθώς και εταιρείες χρηματοπιστωτικών και επιχειρηματικών κεφαλαίων όπως οι Andreessen Horowitz , Thrive Capital, Visa και Mastercard.
Πώς μπορεί κανείς να αποκτήσει λίβρες
Το Facebook δεν έχει μοιραστεί πληροφορίες όσον αφορά το πως θα μπορεί κανείς να αποκτήσει λίβρες, όμως ο Guardian αναφέρει ότι οι εταιρείες παραδοσιακών πληρωμών που συμμετέχουν στον Libra Association αποτελούν μια ένδειξη ότι μάλλον οι χρήστες θα πρέπει να αγοράζουν το νόμισμα. Είναι όμως επίσης πιθανό το Facebook να παρέχει αρχικά δωρεάν μικρές ποσότητες νομίσματος ώστε να ξεκινήσει να κινείται το σύστημα. Αυτό θα είναι ζωτικής σημασίας αναφορικά με το στόχο που έχει θέσει, να προσελκύσει δηλαδή άτομα χωρίς τραπεζικούς λογαριασμούς.
Όταν η λίβρα θα βγει στην αγορά οι χρήστες θα μπορούν να κατεβάσουν το Calibra, ένα ψηφιακό πορτοφόλι, το οποίο θα τους επιτρέπει να το στείλουν σε οποιονδήποτε διαθέτει smartphone. Θα είναι διαθέσιμο στο Messanger, το WhatsApp αλλά και ως αυτόνομη εφαρμογή. Δεν είναι σαφές σε ποιες χώρες θα βγει πρώτα το νόμισμα. Το Facebook έχει πει μόνο ότι «σχεδόν ο καθένας στον κόσμο που διαθέτει ένα Smartphone θα μπορεί να κατεβάσει την εφαρμογή».
Αρχικά το Calibra θα επιτρέπει στους χρήστες να στέλνουν χρήματα από και προς τον άλλο. Κατόπιν εκτός από τις συναλλαγές στην ίδια την εφαρμογή το Facebook θέλει να διευκολύνει την χρήση της λίβρας για την αγορά προϊόντων. Ίσως οι χρήστες θα μπορούν να πληρώσουν για υπηρεσίες και προϊόντα των εταιρειών που συμμετέχουν ως ιδρυτικά μέλη στον Libra Association. Πάντως καμία εταιρεία δεν έχει σχολιάσει επίσημα κάτι έως αυτή τη στιγμή.
Θα είναι ασφαλείς οι συναλλαγές;
Φυσικά, όπως και γενικά για τη λειτουργία το Facebook, έτσι και για τη λειτουργία της λίβρας υπάρχουν ανησυχίες σχετικά με την παραβίαση της ιδιωτικότητας των χρηστών. Το Facebook έχει δηλώσει πως θα πάρει μέτρα για την πρόληψη της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και απάτες.
«Θα χρησιμοποιήσουμε όλες τις διαδικασίες επαλήθευσης και καταπολέμησης απάτης που χρησιμοποιούν οι τράπεζες και οι πιστωτικές κάρτες και θα έχουμε αυτοματοποιημένα συστήματα που θα παρακολουθούν ενεργά τη δραστηριότητα για την προστασία και την πρόληψη δόλιων συμπεριφορών», ήταν η σχετική δήλωση της εταιρείας.
Το Facebook ισχυρίζεται επίσης ότι θα έχει άμεση υποστήριξη όλες τις ώρες, ώστε να βοηθά τους χρήστες που χάνουν την πρόσβαση στο λογαριασμό τους κι αν ένας χρήστης χάσει χρήματα μέσω απάτης, θα του επιστρέφει το χρήματα.
Τέλος το Libra Blockchain του Facebook θα δημιουργηθεί με ανοιχτό κώδικα που θα επιτρέπει τόσο στον υπεύθυνο ανάπτυξης αλλά και στην κοινότητα να το παρακολουθεί για τυχόν ελαττώματα σχεδιασμού και ασφάλειας. Επίσης η εταιρεία θα εφαρμόσει ένα πρόγραμμα (bounty bug: είναι ένα πρόγραμμα που επιτρέπει σε χρήστες να αναφέρουν την ύπαρξη ιών, παραβιάσεων κλπ.) για να παροτρύνει τους ειδικούς ασφαλείας να επισημαίνουν ευπάθειες στην πλατφόρμα.
Πώς θα βγάλει λεφτά το Facebook
Ένα σημαντικό ερώτημα είναι πώς το Facebook θα βγάλει λεφτά από αυτή την ιστορία; Η εταιρεία ανακοίνωσε ότι «η λίβρα θα υποστηρίζεται με την ύπαρξη μιας μικρής επιβάρυνσης ανά συναλλαγή». Πολλές από αυτές τις χρεώσεις θα μεταφέρονται στους προμηθευτές οι οποίοι θα μπορούν να αποφασίσουν αν θα απορροφήσουν το κόστος ή αν θα το μεταφέρουν στους χρήστες».
Κινδυνεύουν τα κρυπτοδεδομένα των χρηστών;
Πολλοί από τους χρήστες σίγουρα θα θέλουν να μάθουν αν το Facebook θα πουλήσει τα κρυπτοδεδομένα τους στις διαφημιστικές εταιρείες. Το ερώτημα δεν έρχεται από το πουθενά αφού μόλις πέρσι το Facebook ενεπλάκη στο μεγάλο σκάνδαλο της Cabridge Analytica, που αφορούσε τη διαρροή προσωπικών δεδομένων εκατομμυρίων χρηστών. Επίσης το ίδιο το Facebook έδωσε σε συγκεκριμένες εταιρείες πρόσβαση σε δεδομένα χρηστών του. Συνολικά αντιμετωπίζει ισχυρή κριτική για την παραβίαση της ιδιωτικότητας και για αθέμιτο ανταγωνισμό. Επιπλέον, η πολιτική των στοχευμένων διαφημίσεων είναι γνωστή. Το Facebook ισχυρίζεται ότι θα κρατήσει τα οικονομικά δεδομένα από τις συναλλαγές με τη λίβρα ξεχωριστά από τα προφίλ διαφημίσεων των χρηστών. Όπως υποστηρίζει η εταιρεία το blockchain λειτουργεί σαν ψευδώνυμο και όπως και τα άλλα δίκτυα κρυπτογράφησης, θα επιτρέπει στους χρήστες να διατηρούν μία ή περισσότερες διευθύνσεις που δεν συνδέονται με την πραγματική τους ταυτότητα. «Οι πληροφορίες του λογαριασμού και τα οικονομικά στοιχεία των πελατών της Calibra δεν θα χρησιμοποιηθούν για τη βελτίωση της στόχευσης διαφημίσεων στην οικογένεια προϊόντων της Facebook, Inc», ήταν η δήλωση της εταιρείας.
* Με πληροφορίες από τον Guardian
