Γιατί υπάρχει απροθυμία να συγκροτηθεί ένα Παγκόσμιο Κίνημα Κατάργησης των Φυλακών για την Καταπολέμηση του COVID-19 και του Καπιταλισμού;

Η πανδημία του COVID-19 δημιούργησε μια νέα επιτακτική αναγκαιότητα για την κατάργηση των φυλακών, των προσφυγικών καταυλισμών και του απάνθρωπου καπιταλιστικού σωφρονιστικού συστήματος. Οι πληθυσμοί των φυλακισμένων και των προσφύγων βρίσκονται αντιμέτωποι με την απειλή μιας θανατικής καταδίκης από τη γρήγορη εξάπλωση του ιού στις συνωστισμένες και ανθυγιεινές συνθήκες των φυλακών και των στρατοπέδων.

Την περασμένη εβδομάδα, έγιναν διαμαρτυρίες σε ορισμένα κέντρα κράτησης και σε φυλακές στις ΗΠΑ, το Ιράν, την Ιταλία και αλλού. Οι υποστηρικτές/τριες της κατάργησης των φυλακών και οι ομάδες προσφύγων και μεταναστών στις ΗΠΑ απαιτούν «ένα λεπτομερές σχέδιο για την απελευθέρωση ανθρώπων από τις φυλακές και τα κέντρα κράτησης¹». Παρόλο που οι ΗΠΑ και πολλές άλλες χώρες άρχισαν να απελευθερώνουν περιορισμένα τμήματα των πληθυσμών των φυλακών, είναι πολύ λίγο για να αποτραπεί η εξάπλωση του COVID-19.

Η αποτελεσματική καταπολέμηση της πανδημίας του COVID-19 απαιτεί ένα παγκόσμιο κίνημα κατάργησης των φυλακών βασισμένο στην αντίθεση σε όλες τις μορφές εκμετάλλευσης και κυριαρχίας. Στο πρώτο μέρος αυτού του άρθρου, παρουσιάζουμε μια επισκόπηση των πληθυσμών των φυλακών και των προσφύγων παγκοσμίως. Στο τελευταίο μέρος, θα συζητήσουμε μερικά βασικά εμπόδια για τη δημιουργία ενός παγκόσμιου κινήματος κατάργησης των φυλακών. Ελπίζουμε να ξεκινήσουμε μια συζήτηση με αυτούς/ές που υποστηρίζουν την κατάργηση των φυλακών σε ολόκληρο τον κόσμο, ώστε να μπορέσουμε να κάνουμε τη διαφορά σε αυτή την κρίσιμη στιγμή.

Το Παγκόσμιο Σύστημα Φυλακών και Στρατοπέδων Προσφύγων

Σε παγκόσμια κλίμακα, οι ΗΠΑ, η Κίνα και η Ρωσία έχουν τον μεγαλύτερο αριθμό φυλακισμένων και έχουν το μισό του παγκόσμιου φυλακισμένου πληθυσμού των εννέα εκατομμυρίων. Η Βραζιλία, η Ινδία, το Μεξικό και η Νότια Αφρική έχουν επίσης μεγάλους πληθυσμούς φυλακισμένων².

Ο πληθυσμός των φυλακών των ΗΠΑ υπολογίζεται σε περίπου στα 2,3 εκατομμύρια άτομα, εκ των οποίων περίπου 540.000 επειδή δεν μπορούν να πληρώσουν χρηματική εγγύηση. Ο «πόλεμος κατά των ναρκωτικών» στοχοποιεί τους/τις Αφροαμερικάνους/ίδες, με αποτέλεσμα το ποσοστό Μαύρων φυλακισμένων να είναι πέντε φορές μεγαλύτερο από αυτό των Λευκών. Σήμερα, οι φυλακές των ΗΠΑ είναι εστίες ασθενειών³, όπου ο υπερπληθυσμός, οι ανθυγιεινές συνθήκες και η έλλειψη ιατρικής περίθαλψης και ιατρικού προσωπικού αφήνουν πολλούς/ές φυλακισμένους/ες ευάλωτους/ες στον κορονοϊό.

Στην Κίνα, πάνω από 1,5 εκατομμύριο άνθρωποι κρατούνται σήμερα και οι περισσότεροι από τους μισούς είναι πολιτικοί/ές κρατούμενοι/ες, από τους/τις οποίους/ες οι πιο πολλοί/ές προέρχονται από την εθνική μειονότητα των Ουιγούρων που κρατούνται σε στρατόπεδα αναγέννησης στην επαρχία Σιντζιάνγκ⁴. Μέχρι τα τέλη Φεβρουαρίου, είχαν αναφερθεί περισσότερες από 500 περιπτώσεις COVID-19⁵ σε πέντε κινεζικά σωφρονιστικά ιδρύματα και σε πολλά άλλα δεν έχουν δηλωθεί ή συγκαλύφτηκαν.

Στη Ρωσία εκτιμάται ότι ο πληθυσμός των φυλακισμένων είναι 874.000. Οι αστυνομικές δυνάμεις συλλαμβάνουν αυθαίρετα διαδηλωτές/τριες⁶, συμπεριλαμβανομένων φοιτητών/τριών και παιδιών. Τουλάχιστον μισό εκατομμύριο φυλακισμένοι/ες στη Ρωσία δεν έχουν πρόσβαση σε μέτρα προστασίας της υγείας και απολύμανσης κατά του κοροναϊού.

Στην περιοχή της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής, η Συρία έχει τον μεγαλύτερο αριθμό πολιτικών κρατουμένων με περίπου 100.000 ανθρώπους. Μια επιστολή που υπογράφτηκε από 43 οργανώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα⁷ ζητάει την άμεση απελευθέρωση όλων των φυλακισμένων από κέντρα κράτησης και φυλακές στη Συρία.

Η Τουρκία έχει 200.000 με 300.000 φυλακισμένους/ες⁸. Σύμφωνα με την Human Rights Watch, είναι είναι η πρώτη σε όλο τον κόσμο στον αριθμό φυλακισμένων δημοσιογράφων. Πολλοί/ές ακτιβιστές/στριες έχουν επίσης διωχθεί για τις αναρτήσεις τους στα κοινωνικά μέσα ενημέρωσης. Σήμερα υπάρχουν 49.000 πολιτικοί/ές κρατούμενοι/ες στην Τουρκία. Πρόσφατα, οι τουρκικές αρχές συμφώνησαν να απελευθερώσουν το ένα τρίτο του πληθυσμού των φυλακών εν όψει της πανδημίας του COVID-19⁹. Ωστόσο, δημοσιογράφοι, Κούρδοι/ισσες αγωνιστές/στριες και πολιτικοί/ές ακτιβιστές/στριες θα αποκλειστούν από το μέτρο αυτό. Δεδομένου ότι η κοινωνική απστασιοποίηση δεν είναι δυνατή στις φυλακές, αυτό θέτει χιλιάδες ανθρώπους σε κίνδυνο μόλυνσης.

Στο Ιράν, ο πληθυσμός των φυλακών ανέρχεται σε περίπου 240.000 άτομα¹⁰, χωρίς ακριβή αριθμό πολιτικών κρατουμένων. Η προσπάθεια της ιρανικής κυβέρνησης να συγκαλύψει την εξάπλωση του ιού μέχρι τα τέλη Φεβρουαρίου έχει σαν αποτέλεσμα να πληγεί ο πληθυσμός του Ιράν με τον υψηλότερο αριθμό θανάτων από κορονοϊό¹¹ στην περιοχή της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής μέχρι στιγμής. Υπάρχουν επί του παρόντος αναφορές για ταραχές σε φυλακές στην Ταμπρίζ, το Αζαρμπαϊτζάν, το Σακέζ, το Κουρδιστάν, το Άχβαζ, το Χουζαστάν, το Χαμεντάν, καθώς και απεργία πείνας 200 φυλακισμένων γυναικών στη Ούρμια, απαιτώντας όλοι και όλες να σωθούν από το COVID-19. Η ιρανική κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι προσωρινά απελευθέρωσε 85.000 φυλακισμένους/ες εν όψει της πανδημίας. Πολύ λίγοι/ες από αυτούς/ές είναι πολιτικοί/ές κρατούμενοι/ες.

Στο Ισραήλ υπάρχουν πάνω από 19.000 φυλακισμένοι/ες, εκ των οποίων περισσότεροι/ες από 4.500 είναι Παλαιστίνιοι/ες¹². Οι Παλαιστίνιοι/ες φυλακισμένοι/ες έχουν αποκοπεί από οποιαδήποτε επαφή με την οικογένεια ή τους δικηγόρους τους με την επιβολή των κανονισμών έκτακτης ανάγκης για την καταπολέμηση του COVID-19. Σε ένδειξη διαμαρτυρίας για ιατρική αμέλεια, οι Παλαιστίνιοι/ες φυλακισμένοι/ες αρνούνται τα γεύματα που τους παρέχονται από τις σωφρονιστικές αρχές¹³.

Στην Αίγυπτο, όπου ο πληθυσμός των φυλακισμένων είναι άνω των 100.000, απελευθερώθηκαν ορισμένοι/ες πολιτικοί/ες κρατούμενοι/ες¹⁴. Ωστόσο, δεκάδες χιλιάδες παραμένουν υπό κράτηση για συμμετοχή σε ειρηνικές διαμαρτυρίες και ο αριθμός των πολιτικών κρατουμένων συμπεριλαμβανομένων των γυναικών πολιτικών κρατουμένων αυξάνεται ραγδαία¹⁵.

Ο αριθμός των ανθρώπων στα στρατόπεδα προσφύγων, μια άλλη μορφή φυλακών, είναι ο υψηλότερος μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Από τα 70 εκατομμύρια άτομα των βίαια εκτοπισμένων ατόμων¹⁶ σε όλο τον κόσμο, 29 εκατομμύρια είναι πρόσφυγες και πάνω από τα μισά άτομα είναι παιδιά¹⁷. Τα δύο τρίτα των προσφύγων προέρχονται από πέντε μόνο χώρες: Συρία, Αφγανιστάν, Νότιο Σουδάν, Μιανμάρ και Σομαλία¹⁸. Η κατάσταση των Σύριων προσφύγων στο Ιντλίμπ και σε άλλα στρατόπεδα στην περιοχή είναι άθλια. Ένα στρατόπεδο προσφύγων στη Λέσβο, που προοριζόταν να στεγάσει 3.000 άτομα, σήμερα στεγάζει 23.000 πρόσφυγες. Πολλές ομάδες βοήθειας προειδοποιούν για καταστροφικές συνέπειες για τους πρόσφυγες που δεν έχουν πρόσβαση σε τεστ, ιατρικές εγκαταστάσεις και τρεχούμενο νερό¹⁹.

Στο Νότιο Σουδάν υπάρχουν περισσότεροι/ες από 1,6 εκατομμύρια εσωτερικά εκτοπισμένοι/ες. Σύμφωνα με τη Διεθνή Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού (International Committee of the Red Cross / ICRC) στο Ναϊρόμπι, χρειάζονται αρκετές ημέρες για να φτάσει στους ανθρώπους η κατάλληλη ιατροφαρμακευτική περίθαλψη για ιάσιμες ασθένειες όπως η ελονοσία ή η διάρροια που μερικές φορές καταλήγουν σε θανάτους²⁰. Μέχρι στιγμής, δεν έχουν αναφερθεί επιβεβαιωμένες περιπτώσεις κορονοϊού στο Νότιο Σουδάν. Ωστόσο, η μόλυνση σε τέτοιες πυκνοκατοικημένες περιοχές θα μπορούσε να καταστρέψει ένα ήδη εύθραυστο σύστημα ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Η ανεπάρκεια και η έλλειψη κλινών σε δύο μεγάλα στρατόπεδα προσφύγων στη Νοτιοανατολική Αφρική, τα οποία διαθέτουν περίπου 418.000 πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο, θέτουν σε κίνδυνο χιλιάδες ζωές.

Στις ΗΠΑ, υπάρχουν 37.000 μετανάστες/στριες χωρίς χαρτιά²¹, στα κέντρα κράτησης της Immigration and Customs Enforcement (ICE / ομοσπονδιακή αστυνομική υπηρεσία Μετανάστευσης και Τελωνείων). Τουλάχιστον 7.000 παιδιά μεταναστών²² κρατούνται είτε σε διάφορες ειδικά σπίτια μακριά από τους γονείς τους είτε σε κέντρα κράτησης με τους γονείς τους. Δεκάδες χιλιάδες αιτούντες άσυλο που έχουν απορριφθεί βρίσκονται σε στρατόπεδα στα σύνορα ΗΠΑ-Μεξικού²³.

Υπό το πρίσμα αυτών των πραγματικών περιστατικών, είναι σαφές ότι οι φυλακισμένοι/ες και οι εκτοπισμένοι/ες στον κόσμο θα επηρεαστούν δυσανάλογα από την πανδημία, καθιστώντας επιτακτική μια παγκόσμια αντίδραση από όσους/όσες υποστηρίζουν την κατάργηση των φυλακών.

Προκλήσεις για την παγκόσμια αλληλεγγύη

Μέχρι τώρα, το αμερικανικό κίνημα αυτών που υποστηρίζουν την κατάργηση των φυλακών και αγωνίζεται ενάντια στις μαζικές φυλακίσεις και την αστυνομική βία, έχει επικεντρωθεί στις αμερικανικές φυλακές, διευρύνοντας μόλις πρόσφατα το πεδίο αναφοράς του για να αντιμετωπίσει την κράτηση ατόμων χωρίς χαρτιά από την ICE. Λίγες επαφές έχουν γίνει με ακτιβιστές/στριες που υπερασπίζονται τους πολιτικούς κρατούμενους στην Κίνα, τη Ρωσία, τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική, ή με εκείνους που οργανώνουν δράσεις αλληλεγγύης για τους/τις περισσότερους/ες από 70 εκατομμύρια πρόσφυγες και εκτοπισμένους/ες σε στρατόπεδα σε όλο τον κόσμο.

Η πανδημία του COVID-19 μας αναγκάζει να δημιουργήσουμε ένα παγκόσμιο κίνημα για την κατάργηση των φυλακών που θα εξετάζει τις σχέσεις μεταξύ των φυλακών, των στρατοπέδων προσφύγων, του ρατσισμού, του σεξισμού, του ιμπεριαλισμού και της απανθρωπιάς του καπιταλιστικού συστήματος.

Η εναντίωση στο σωφρονιστικό σύστημα απαιτεί την εναντίωση ενάντια σε όλες τις μορφές αυταρχισμού και καταπίεσης σε διεθνές επίπεδο. Η Ruth Wilson Gilmore, συγγραφέας του Golden Gulag (2007) και επικεφαλής της οργάνωσης των υποστηρικτών/τριών της κατάργησης των φυλακών στις ΗΠΑ, Critical Resistance, έχει αναλύσει τόσο τη σχέση ανάμεσα στις οικονομικές κρίσεις και την αύξηση των φυλακίσεων στις ΗΠΑ, όσο και το ρόλο των φυλακών ως μέσου κοινωνικού ελέγχου για την νομιμοποίηση της εξουσίας του καπιταλιστικού κράτους παγκοσμίως. Σε ομιλία της σε μια πρόσφατη συγκέντρωση του Critical Resistance στο Λος Άντζελες, τόνισε ότι «οι μεταρρυθμίσεις δεν θα καταργήσουν τις φυλακές. Το κίνημα για την κατάργηση των φυλακών πρέπει να είναι πράσινο, κόκκινο και διεθνιστικό».

Πού οφείλεται η απροθυμία;

Ο Έριχ Φρομ, θεωρητικός ανθρωπιστής σοσιαλιστής της Σχολής της Φρανκφούρτης, έχει γράψει για τους τρόπους με τους οποίους το σωφρονιστικό και αστυνομικό σύστημα μετατοπίζει τον μαζικό θυμό από τις κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες και εναντίον των φυλακισμένων.

Ενώ αυτό μπορεί να εξηγεί γιατί πλατιά στρώματα των λαϊκών τάξεων συμφωνούν με την αύξηση των φυλακίσεων, ποιοι είναι οι παράγοντες που εμποδίζουν τις συντονισμένες προσπάθειες μεταξύ των υποστηρικτών/τριών της κατάργησης των φυλακών και των ακτιβιστών/στριών της σοσιαλιστικής αλληλεγγύης σε διεθνή κλίμακα; Θέλουμε να επισημάνουμε τέσσερα ζητήματα:

1. Υπάρχουν πραγματικές διαφορές μεταξύ των πολιτικών κρατουμένων και των «κοινών κρατουμένων» που έχουν φυλακιστεί για μικροεγκλήματα η αιτία των οποίων είναι η φτώχεια. Ωστόσο, αυτές οι διαφορές δεν δικαιολογούν μια πολιτική στρατηγική που επικεντρώνεται αποκλειστικά και μόνο στους πολιτικούς κρατούμενους. Δεν μπορούμε να δεχτούμε μια «ταξική διάκριση» ανάμεσα στους φυλακισμένους, αλλά να αντιταχθούμε περισσότερο στο ίδιο το σωφρονιστικό σύστημα.

2. Οι υποστηρικτές/τριες της κατάργησης των φυλακών των ΗΠΑ αναγνωρίζουν τον βαθιά φυλετικό χαρακτήρα του αμερικανικού πληθυσμού των φυλακών, όπου τα δύο τρίτα του σημερινού πληθυσμού των φυλακών των 2,3 εκατομμυρίων και ένα μεγάλο τμήμα από τα εκατομμύρια που βρίσκονται με αναστολή υπό όρους είναι φτωχοί Μαύροι και Λατίνοι εργάτες. Οι ακτιβιστές/στριες της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής έχουν επίσης αναδείξει την καταστολή και τη φυλάκιση των Κούρδων των κουρδικών εθνικών μειονοτήτων στη Συρία, την Τουρκία, το Ιράν και το Ιράκ. Δυστυχώς, η ίδια αλληλεγγύη συχνά δεν επεκτείνεται στο πάνω από ένα εκατομμύριο Μουσουλμάνους Ουιγούρους στην επαρχία Σιντζιάνγκ, οι οποίοι φυλακίζονται στα στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας / επανεκπαίδευσης της κινεζικής κυβέρνησης. Πρέπει επίσης να επεκτείνουμε την αλληλεγγύη μας στους Μουσουλμάνους Ροχίνγκια στη Μιανμάρ και στον μαύρο πληθυσμό του Νταρφούρ, του Σουδάν ή της Βραζιλίας.

3. Αν και ο πληθυσμός των γυναικών φυλακισμένων σε όλο τον κόσμο (714.000 επίσημα) είναι μικρότερος από ό,τι οι άντρες φυλακισμένοι, η φυλάκιση των γυναικών αυξάνεται με πολύ ταχύτερο ρυθμό από ό,τι η φυλάκιση των αντρών²⁴. Ενώ μερικές είναι πολιτικές κρατούμενες, η πλειοψηφία τους βρίσκονται στη φυλακή, επειδή η φτώχεια τις οδήγησε στη σωματεμπορία, αναγκάστηκαν να γίνουν εργάτριες του σεξ, να χρησιμοποιήσουν ή να πουλήσουν ναρκωτικά ή επειδή υπερασπίστηκαν τους εαυτούς τους ενάντια σε βίαιους συντρόφους, ή θεωρήθηκαν υπεύθυνες για τα χρέη τους. Οι τρανς αντιμετωπίζουν επίσης σοβαρή κακοποίηση σε όλο τον κόσμο.

4. Τέλος, υπάρχει κάποια τάση μεταξύ ορισμένων στην παγκόσμια αριστερά να παραβλέπουν ή να υπερασπίζονται αυταρχικούς ηγέτες που ισχυρίζονται ότι είναι ενάντια στον ιμπεριαλισμό των ΗΠΑ. Αυτός ο επιλεκτικός αντιιμπεριαλισμός αρνείται την υπεράσπιση των πολιτικών κρατουμένων σε χώρες όπως η Συρία, το Ιράν, η Ρωσία, η Κίνα, η Βενεζουέλα, η Κούβα και η Νικαράγουα, ακόμα κι όταν αυτοί αντιτάσσονται σε όλες τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις και τον θρησκευτικό φονταμενταλισμό. Από τους περισσότερους από 100.000 πολιτικούς κρατούμενους στα μπουντρούμια του βάρβαρου καθεστώτος Άσαντ, η πλειοψηφία δεν είναι τζιχαντιστές – είναι νέοι/ες, Κούρδοι/Κούρδισες, και ακτιβιστές/στριες του εργατικού και φεμινιστικού κινήματος που τόλμησαν να συμμετάσχουν στη εξέγερση εναντίον του καθεστώτος Άσαντ το 2011 και μετά. Εκατομμύρια των Σύριων προσφύγων, που βομβαρδίζονται από το καθεστώς Άσαντ και τους συμμάχους του, τη Ρωσία και τους Ιρανούς, υποφέρουν στα στρατόπεδα προσφύγων στην περιοχή.

Η πανδημία του COVID-19 και οι γενοκτονικές της επιπτώσεις μας υποχρεώνουν να αντιμετωπίσουμε αυτά τα εμπόδια στην αλληλεγγύη και να τα ξεπεράσουμε για να δημιουργήσουμε ένα παγκόσμιο κίνημα για την κατάργηση των φυλακών και των προσφυγικών καταυλισμών. Μέρος του προγράμματός μας πρέπει να επισημάνει την ανάγκη για μια εναλλακτική λύση στο ίδιο το καπιταλιστικό σύστημα, το οποίο είναι σωφρονιστικό και αυταρχικό είτε στη νεοφιλελεύθερη του μορφή είτε στις «κρατικστικές» μορφές του.https://www.elaliberta.gr