#76 "Φινλανδοποίηση"
Φινλανδοποίηση
Του «Ιδεογράφου»
Φινλανδοποίηση. Ένας όρος που ακούστηκε πρόσφατα και ορίζεται ως η κατάσταση στην οποία περιέρχεται μια χώρα που γειτονεύει με μια πολύ ισχυρή και αναγκάζεται να ευθυγραμμιστεί με την εξωτερική της πολιτική. Ειδικότερα, αναφέρεται στην σχέση Φινλανδίας-ΕΣΣΔ μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο όρος συζητήθηκε στην Ελλάδα πρόσφατα για να περιγράψει τους κινδύνους για το ελληνικό κράτος, αν υποχωρήσει στις απαιτήσεις της Τουρκίας για συνεκμετάλλευση των ΑΟΖ που του αντιστοιχούν, αλλά και σήμερα, με αφορμή τον Πόλεμο της Ουκρανίας και την διακηρυγμένη πρόθεση της τωρινής φινλανδικής κυβέρνησης να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ (ώστε να ακυρώσει, δήθεν, την "φινλανδοποίηση" της Φινλανδίας).
Ο όρος δεν είναι ακριβής. Η Φινλανδία τήρησε ουδετερότητα στον ανταγωνισμό του Ψυχρού Πολέμου, τασσόμενη όμως με το δυτικό μπλοκ. Εντούτοις είχε εμπορικές σχέσεις με την ΕΣΣΔ, μάλιστα στην πολεμική της αεροπορία κάποια στιγμή ενέταξε και τα επίφοβα τότε Mιγκ-21.
Η ανεξαρτησία
Πως προέκυψε αυτή η χώρα; Ιστορικά, από το 1800 μέχρι το 1917 η Φινλανδία ήταν προτεκτοράτο αρχικά και λίγο αργότερα επαρχία (δηλαδή αποικία) της (τσαρικής) Ρωσσίας. Προηγουμένως ήταν επαρχία του Σουηδικού βασιλείου. Αμέσως μετά την Οκτωβριανή σοσιαλιστική επανάσταση, στις 18.12.1917 (ένα μήνα μετά δηλαδή, και πριν την Συνθήκη Μπρεστ-Λιτόφσκ όπου οι σοβιετικοί αναγκάστηκαν και παραχώρησαν πολλές περιοχές της Ρωσσίας, στην Πολωνία και σε άλλους) οι μπολσεβίκοι υπέγραψαν το διάταγμα ανεξαρτησίας της χώρας (φωτογραφία του εγγράφου, με υπογραφές των Λένιν-Στάλιν, Τρότσκυ), όχι γιατί αναγκάστηκαν από κάποιο εθνικοαπελευθερωτικό κίνημα που δεν υπήρχε στην συγκεκριμένη χώρα, αλλά διότι έκαναν πράξη την αρχή της αυτοδιάθεσης των εθνών την οποία πρέσβευαν. Εκείνη η πράξη αυτομάτως δεν γινόταν να καταστήσει τη Σοβιετική Ένωση εχθρό του φινλανδικού λαού, ο οποίος αναγνωριζόταν ως ξεχωριστό έθνος με πλήρη δικαιώματα (ο τσάρος, αντιθέτως, προσπαθούσε να τους κάνει ρώσσους). Την επόμενη χρονιά στην Φινλανδία ξεκίνησε εμφύλιος πόλεμος που έληξε με την ήττα των φινλανδών κομμουνιστών και την εγκαθίδρυση ενός κεντρώου καθεστώτος.
Β' Παγκόσμιος Πόλεμος
Στις παραμονές του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, η μιλιταριστική πτέρυγα της φινλανδικής αστικής τάξης με επικεφαλής τον στρατάρχη Μαννερχάιμ προσέγγισε την ναζιστική Γερμανία. Ενώ ο πόλεμος ξεκίνησε στην Ευρώπη, οι σοβιετικοί, ξέροντας ότι η σειρά τους έρχεται, ζήτησαν από την Φινλανδία το τμήμα εδάφους που κατείχαν στα περίχωρα του Λένινγκραντ για να αποκτήσει βάθος η άμυνα της δεύτερης σημαντικότερης πόλης τους, αλλά και να αποκλείσουν την πιθανότητα να επιτεθούν οι φινλανδοί εκεί σε συμμαχία με τους γερμανούς. Οι φινλανδοί αρνήθηκαν και ξεκίνησε πόλεμος που έληξε με νίκη μεν των σοβιετικών, αλλά με βαριές απώλειες των τελευταίων. Στο διάστημα αυτό οι εγγλέζοι, οι αμερικάνοι αλλά και οι γερμανοί, παρά την κήρυξη πολέμου μεταξύ τους, εφοδίαζαν από κοινού με στρατιωτικό υλικό τους φινλανδούς. Αυτό δεν πρέπει να παραξενεύει: ο πόλεμος Αγγλίας-Γερμανίας ήταν ουσιαστικά στη θάλασσα και ο στόχος της διάλυσης της Σοβιετικής Ένωσης ήταν συνομολογημένος και από τους δυο.
Όταν η Γερμανία επιτέθηκε στην ΕΣΣΔ, στην "Επιχείρηση Μπαρμπαρόσσα" προσχώρησε και η Φινλανδία και πράγματι έφτασε μέχρι το Λένινγκραντ συμβάλλοντας στην περικύκλωσή του, την πολιορκία του και τον θάνατο από ασιτία εκατοντάδων χιλιάδων πολιτών λόγω αυτής. Δηλαδή συνεργάστηκαν με τους γερμανούς κανονικά και με τους τύπους. Εντούτοις, με την λήξη του πολέμου η Φινλανδία δεν τιμωρήθηκε ουσιαστικά από τους νικητές σοβιετικούς για αυτήν την ανάμιξη και γενικότερα για την προσχώρησή της στον Άξονα (έχασε μόνο αυτά τα εδάφη που ζητήθηκαν το 1940). Αντιθέτως ευεργετήθηκε. Ετούτο συνέβαλε αναμφίβολα στην τήρηση ουδετερότητας μεταπολεμικά.
Μεταπολεμική περίοδος
Μετά το 1945 η Φινλανδία, όπως και η Αυστρία (που η μισή, συμπεριλαμβανομένης της Βιέννης, καταλήφθηκε από τον κόκκινο στρατό που αποχώρησε πλήρως στη συνέχεια), ποτέ δεν είχε κανένα πρόβλημα εδαφικό, πολιτικής έντασης, πρόβλημα εξωτερικής πολιτικής, ακόμα και οικονομικό, ακριβώς λόγω της αυστηρής ουδετερότητάς της. Η χώρα αναπτύχθηκε συνεργαζόμενη (αλλά κυριολεκτικά συνεργαζόμενη) και με τους δυο πόλους και ανέπτυξε βιομηχανία, εκπαιδευτικό σύστημα που κατά καιρούς μνημονεύουμε και κουλτούρα σε ένα περιβάλλον απρόσκοπτο από διεθνείς εντάσεις. Γενικά η πολιτική και οικονομική της πορεία δεν εξαρτήθηκε από την Μόσχα.
Σήμερα, η Φινλανδία κάνει αίτηση να μπει στο ΝΑΤΟ, δήθεν για να εξασφαλιστεί από τους ρώσσους που δεν είχαν βλέψεις εναντίον της ως τώρα, ούτε ως σοβιετικοί ούτε ως ρώσσοι. Εκτός του ότι αυτή η κίνηση θα τους πλήξει με διάφορους τρόπους, συμβάλλει παραπέρα στο κλίμα προς έναν μεγάλο πόλεμο. Η δράση φέρνει αντίδραση, όποια κι είναι αυτή. Θα έλεγε κανείς ότι η φινλανδική άρχουσα τάξη αρνείται να διαβάσει την ιστορία της. https://ideografies-xt.blogspot.com/
