 |
| Υδροκέφαλος |
Τί είναι και πώς προκαλείται
Η λέξη υδροκέφαλος προέρχεται από τις λέξεις ύδωρ και κεφαλή. Είναι μια κατάσταση που προκαλείται λόγω της παρουσίας αυξημένης ποσότητας εγκεφαλονωτιαίου υγρού. Πρόκειται για το υγρό που περιβάλει τον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό με στόχο την προστασία τους, τη μεταφορά θρεπτικών υλικών σε αυτά και τη ρύθμιση της πίεσης στον εγκέφαλο.Το εγκεφαλονωτιαίο υγρό παράγεται στον εγκέφαλο, εισέρχεται σε 4 κλειστούς χώρους που ονομάζονται κοιλίες και χρησιμεύουν σαν αποθήκες, καθαρίζει τις επιφάνειες του εγκεφάλου και στη συνέχεια απορροφάται από την κυκλοφορία του αίματος. Φυσιολογικά υπάρχει ισορροπία μεταξύ παραγωγής και απορρόφησης εγκεφαλονωτιαίου υγρού. Όταν η ισορροπία αυτή διαταράσσεται είτε λόγω αυξημένης παραγωγής του υγρού, είτε λόγω μειωμένης απορρόφησης, είτε λόγω διαταραχής στη φυσιολογική του ροή, προκύπτει ο υδροκέφαλος.
Ο υδροκέφαλος μπορεί να υπάρχει από τη γέννηση (συγγενής) ή να εμφανιστεί κατά τη διάρκεια της ζωής του ατόμου. Ο συγγενής υδροκέφαλος μπορεί να οφείλεται σε απόφραξη στην κυκλοφορία του εγκεφαλονωτιαίου υγρού ή σε κάποια αδυναμία επαναρρόφησης του. Η πίεση που προκαλείται από την αυξημένη ποσότητα του υγρού προκαλεί διάταση στις χαλαρά συνδεδεμένες ραφές του κρανίου των παιδιών (δηλαδή στα σημεία όπου ενώνονται μεταξύ τους τα οστά του εγκεφάλου)με αποτέλεσμα οι διαστάσεις του κεφαλιού του μικρού παιδιού ή του βρέφους να αυξάνονται. Μετά την ηλικία των 5 ετών, οι ραφές του κρανίου συγκλείονται σταθερά οπότε μετά την ηλικία αυτή δεν παρατηρείται ιδιαίτερα αξιόλογη αύξηση των διαστάσεων της κεφαλής. Ο συγγενής υδροκέφαλος μπορεί να προκύψει από διάφορες καταστάσεις όπως συγγενείς διαταραχές της ανάπτυξης του εγκεφάλου, εμβρυικές λοιμώξεις, κακώσεις κατά τη γέννηση, όγκους, λοιμώξεις και άλλα. Στους ενήλικες, τα συμπτώματα του υδροκεφάλου μπορεί να εμφανιστούν μετά από μηνιγγίτιδα, κάκωση της κεφαλής, υπαραχνοειδή αιμορραγία ή μπορεί να αναπτυχθούν χωρίς εμφανή λόγο.
Διάγνωση
Μια ποικιλία συμπτωμάτων και σημείων συνοδεύουν την παρουσία του υδροκεφάλου. Σε αυτά περιλαμβάνονται η μη φυσιολογική διόγκωση της κεφαλής στα νεογνά, η νοητική έκπτωση, οι αργές και περιορισμένες κινήσεις του σώματος και των ματιών και η ακράτεια ούρων. Όταν υπάρχουν τα συμπτώματα αυτά, θα πρέπει να γίνουν οι κατάλληλες εργαστηριακές εξετάσεις ώστε να επιβεβαιωθεί η διάγνωση.Η κεφαλή των βρεφών μετριέται κατά τη γέννηση. Αν η περίμετρος της κεφαλής ξεπερνά ένα συγκεκριμένο μέγεθος, ο γιατρός θα μετρά συχνά την κεφαλή συχνά κατά τη διάρκεια των πρώτων εβδομάδων της ζωής του παιδιού. Αν το μαλακό σημείο (πηγή) της κεφαλής είναι ακόμη ανοιχτό, ένα υπερηχογράφημα κεφαλής μπορεί να διαχωρίσει ένα φυσιολογικά μεγάλο κεφάλι από τον υδροκέφαλο. Αν τα αποτελέσματα της εξέτασης αυτής είναι παθολογικά, θα χρειαστεί περαιτέρω εκτίμηση. Aν αργότερα κατά την παιδική ηλικία και την ενήλικη ζωή, εμφανιστούν σημεία, όπως διανοητική πτώση και βραδύτητα στις κινήσεις του σώματος, απαιτούνται εξετάσεις. Σε όλες τις περιπτώσεις θα πρέπει να πραγματοποιούνται αξονική η μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου και οσφυονωτιαία παρακέντηση.
