Θα μπορούσαμε να υιοθετήσουμε τον τίτλο του άρθρου ως το σύνθημα των ημερών, όπως γίνεται σε παρόμοιες περιπτώσεις συμπαράστασης προς μια δοκιμαζόμενη ομάδα. Αυτή η δήλωση όμως, αν και συμβολική, θα ήταν τόσο μακριά από την πραγματικότητα όσο απέχει η Αθήνα από το Τόκιο. Δεν νομίζω να υπάρχει άλλος λαός στον κόσμο πιο ικανός στο να αντέξει αυτό το crash test που έστειλε η μοίρα στους Ιάπωνες την προηγούμενη Παρασκευή.Βλέπω και ξαναβλέπω βίντεο και φωτογραφίες από τον σεισμό και το τσουνάμι και αυτό που μου κάνει εντύπωση, ακόμα περισσότερο κι από την πρωτοφανή έκταση της καταστροφής, είναι οι αντιδράσεις των πρωταγωνιστών. Λες και ήταν προπονημένοι από καιρό για το πώς θα αντιμετωπίσουν την ανίκητη φύση, σε μια μάχη που ήξεραν από πριν ότι είναι χαμένη. Με σχεδόν ανέκφραστα πρόσωπα, χωρίς ουρλιαχτά και πανικό, με ένα κινητό βιντεοσκοπούσαν ή φωτογράφιζαν στιγμές που δεν ξέρω αν έχει ξαναζήσει η σύγχρονη ανθρωπότητα. Θαρρείς κι έβαζαν τα δυνατά τους να κρύψουν το συναίσθημα της απόγνωσης καθώς πρωταγωνιστούσαν σε ένα δράμα, ή καλύτερα, εφιάλτη που ήξεραν ότι θα άλλαζε τις ζωές τους για πάντα. Σαν να ήταν σίγουροι ότι κι αυτή η τεράστια καταστροφή θα είναι περαστική. Δεν τολμώ να φανταστώ τι θα γινόταν αν είχαμε το ίδιο φυσικό φαινόμενο κάπου αλλού, όχι μόνο σε τριτοκοσμικές χώρες αλλά και στις λεγόμενες οργανωμένες. Φανταστείτε για παράδειγμα κάτι αντίστοιχο στην Ελλάδα όπου εκτός από τις άμεσες απώλειες που μάλλον θα τις μετράγαμε σε εκατοντάδες χιλιάδες λόγω της έλλειψης αντίστοιχων υποδομών κι ετοιμότητας, θα είχαμε να αντιμετωπίσουμε και τις επακόλουθες συνέπειες σε ένα περιβάλλον κατεξοχήν ανοργανωσιάς και απειθαρχίας.Δεν έχω πάει ποτέ στην Ιαπωνία αλλά διαβάζοντας και
το άρθρο της Ρέας, άρχισα σιγά-σιγά να βάζω κομμάτια στο παζλ αυτής της τόσο μοναδικής ιδιοσυγκρασίας τους, της τόσο διαφορετική από τη δική μας. Κατέληξα στο συμπέρασμα ότι η ιαπωνική κοινωνία είναι δομημένη για να αντιμετωπίζει τέτοιες καταστάσεις. Βέβαια, αυτό δεν είναι εύκολο. Ένα τέτοιο σύστημα θέλει σεβασμό στους κανόνες και στους θεσμούς, αυτοκριτική, ιεραρχία, πράγματα που είναι στην παράδοσή τους και δυστυχώς όχι στην δική μας. Το «συνολικό καλό» σαρώνει τα πάντα, και μερικές φορές ίσως τσαλαπατάει τα πιο «αδύνατα λουλούδια» δηλαδή κάποιες ευαίσθητες μονάδες. Αν διαβάσετε το
Νορβηγικό Δάσος του Χαρούκι Μουρακάμι θα καταλάβετε τι εννοώ. Οι μισοί ήρωες και ηρωϊδες του βιβλίου αυτοκτονούν, κάτι όχι τόσο παράξενο όπως φαίνεται στην κουλτούρα τους. Γενικά η κοινωνία τους δεν έχει χώρο για ατομοκεντρικές συμπεριφορές ενώ η αυτοθυσία είναι κι αυτή κομμάτι της παράδοσής τους.
Στην Ελλάδα αντίθετα, το «συνολικό καλό» λίγο χώρο πιάνει στο μυαλό μας και στις πράξεις μας. Όλοι μιλάμε για το κοινό καλό μέχρι το ξεβόλεμα να κτυπήσει την πόρτα μας. Τότε ανακαλύπτουμε και υπερασπιζόμαστε ένα άλλο «κοινό καλό» που να ταιριάζει καλύτερα με την βολή μας. Η απειθαρχία θεωρείται για μας παράσημο και η αυτοκριτική αδυναμία. Εχουμε βέβαια άλλα καλά ως λαός όπως η πρωτοβουλία, η δημιουργικότητα, η γενναιοδωρία τα οποία όμως τα τελευταία χρόνια έχουν ατονήσει και πρέπει να τα ξαναθυμηθούμε. Για να μη μιλήσουμε και για τη διάθεση για ζωή που μας έχει κάνει ξακουστούς ανά τον κόσμο (…αν και δεν το εκτιμούν ιδιαίτερα οι δανειστές μας). Αν έπεφτα λοιπόν σε ένα γλέντι, θα ήθελα να είμαι με Έλληνες. Αν έπεφτα όμως σε μια καταστροφή, θα ήθελα να είμαι με Ιάπωνες. Χωρίς όμως τις φωτογραφικές τους μηχανές να απαθανατίζουν την τρομάρα μου http://www.protagon.gr…
