Πρόκειται για ένα παράδοξο της προεδρίας Ομπάμα, το πώς δηλαδή αυτός ο
φιλελεύθερος Δημοκρατικός, γνωστός για τις αντιπολεμικές απόψεις του
πριν από τις εκλογές του 2008, χειρίστηκε με τόση άνεση τους μυστικούς
πολέμους της Αμερικής.
Ο τρόπος διακυβέρνησης του Ομπάμα –και η ταύτιση της πολιτικής του για την εθνική ασφάλεια με εκείνη του προκατόχου του Τζορτζ Μπους– έκανε εχθρούς και φίλους να απορήσουν. Τι απέγινε από τον προεκλογικό κήρυκα της αλλαγής; Η απάντηση μάλλον είναι ότι αυτός εξαφανίστηκε στον αθέατο μυστικό κόσμο τής μετά την 11η Σεπτεμβρίου εποχής.
Ο Ομπάμα μπήκε δυναμικά στον κόσμο των μυστικών πληροφοριών από την πρώτη μέρα της θητείας του. Πολλαπλασίασε τις επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη στο Πακιστάν το 2009. Επέτρεψε την τολμηρή επιδρομή στο Αμποταμπάντ, στην οποία σκοτώθηκε στις 2 Μαΐου ο Μπιν Λάντεν. Και πριν από σημαντικές ομιλίες, όπως η περίφημη του Καΐρου τον Απρίλιο του 2009, ζήτησε τη συμβουλή από τους αναλυτές των μυστικών υπηρεσιών.
Ο Ομπάμα μοιάζει να έχει το χάρισμα του μυστικού πράκτορα. Σε αντίθεση με τον προκάτοχό του, δεν εκφωνεί νικητήριους λόγους για την εκπλήρωση μιας αποστολής. Ακόμη και η δημόσια αντίδρασή του στον θάνατο του Μπιν Λάντεν ήταν υποτονική. Κοιτώντας τον Ομπάμα, τον κάπως διστακτικό και φευγαλέο άνθρωπο, αναρωτιέσαι μήπως όντως έχει κάποια σχέση με τον κόσμο της μυστικότητας. Είναι θαμπός, μερικές φορές σε υπερβολικό βαθμό, όπως ένας πράκτορας μυστικής υπηρεσίας.
Ο κόσμος των πληροφοριών είναι σίγουρα ένας τόπος στον οποίο ο πρόεδρος αισθάνεται βέβαιος και τολμηρός. Ο Τζέιμς Κλάπερ, ο διευθυντής της εθνικής υπηρεσίας πληροφοριών, που διευθύνει διάφορες μυστικές υπηρεσίες εδώ και 20 χρόνια, θεωρεί τον Ομπάμα «καταπληκτικό χρήστη και κατανοητή των μυστικών πληροφοριών». Οταν ο Κλάπερ ενημερώνει τον πρόεδρο κάθε πρωί, φέρνει πάντα περισσότερο υλικό για να ικανοποιήσει την πείνα του προέδρου για πληροφορίες.
Πρόκειται για έναν πρόεδρο που πραγματικά τιμά την κρυφή του αρμοδιότητα, να διευθύνει δηλαδή μυστικές αποστολές. Ο προκάτοχος του Κλάπερ, ο ναύαρχος Ντένις Μπλερ, έχασε την εύνοια του προέδρου εν μέρει επειδή προσπάθησε να παρεμβληθεί ανάμεσα σε αυτόν, στις υπηρεσίες και τις μυστικές επιχειρήσεις. Αυτό ενόχλησε τον Ομπάμα, ο οποίος, όπως λένε οι βοηθοί του, θεωρεί τις μυστικές δράσεις τον καλύτερο τρόπο συνεργασίας με τη CIA.
Μία ακόμη ένδειξη της ροπής του Ομπάμα προς τον μυστικό κόσμο είναι η απόφασή του να διορίσει τον Ντέιβιντ Πετρέους διευθυντή της CIA. Φαίνεται ότι ο πρόεδρος ενισχύει τις μυστικές και παραστρατιωτικές αποστολές με επικεφαλής τον πλέον διάσημο στρατιωτικό διοικητή, την ίδια ώρα που αποσύρει τα επίσημα στρατεύματα από το Ιράκ και το Αφγανιστάν.
Ο Μπομπ Γούντγουορντ περιγράφει στο βιβλίο «Οι πόλεμοι του Ομπάμα» με ποιον τρόπο ο νεοεκλεγείς πρόεδρος πληροφορήθηκε τα πλέον απόρρητα μυστικά του έθνους στις 6 Νοεμβρίου του 2008, δύο ημέρες μετά τις εκλογές. «Κληρονομώ έναν κόσμο έτοιμο να εκραγεί ανά πάσα στιγμή με ένα σωρό διαφορετικούς τρόπους», είπε αργότερα σε έναν βοηθό του. Ο Ομπάμα απέκτησε πολύ γρήγορα τον έλεγχο των εργαλείων της αντιτρομοκρατίας.
Η σημασία και ο ρόλος των μυστικών πληροφοριών ήταν απόλυτα εμφανής στο Αμποταμπάντ. Ο Τομ Σάνκερ και ο Ερικ Σμιντ των «Τάιμς της Νέας Υόρκης» περιγράφουν στο καινούργιο τους βιβλίο «Counterstrike» πώς ο Ομπάμα είχε στις 8 Απριλίου να επιλέξει ανάμεσα σε μια επιδρομή με ελικόπτερο, μια επίθεση με μη επανδρωμένο αεροσκάφος και την αναμονή πληροφοριών, που να τεκμηριώνουν την παρουσία του Μπιν Λάντεν. Υστερα από συζητήσεις που διήρκεσαν 16 ώρες, ο πρόεδρος επέλεξε την πρώτη και πιο επικίνδυνη λύση.
Ισως η ικανοποίηση που αισθάνεται με τον ρόλο του στις μυστικές αποστολές να εξηγεί γιατί σε άλλους τομείς οι επιδόσεις του δεν είναι τόσο ικανοποιητικές. Του αρέσει να παίρνει αποφάσεις κατ’ ιδίαν, του αρέσουν οι πληροφορίες, όσο γίνεται πιο αναλυτικές, και βαριέται τις αερολογίες των πολιτικών συζητήσεων. Του αρέσει η δράση, κυρίως όταν δεν αφήνει ίχνη πίσω.
Αυτό που δεν αρέσει στον πρόεδρο –και δεν τα καταφέρνει κιόλας στον συγκεκριμένο τομέα– είναι το πολιτικό παζάρι. Δεν είναι δυνατός στις συμφωνίες, όπως θα λέγαμε και για τον Τζορτζ Σμάιλι. Και αν οι τομείς της δουλειάς του που έχουν να κάνουν με την ωμή πολιτική τού φαίνονται μερικές φορές αδιάφοροι, είναι επειδή μοιάζουν βαρετοί και ασήμαντοι εάν συγκριθούν με τις μυστικές δράσεις, που διευθύνει κάθε πρωί. Τι καλά θα ήταν εάν η οικονομική πολιτική μπορούσε να εφαρμοστεί τόσο ψυχρά και με τόση ακρίβεια όσο ένα πλήγμα από μη επανδρωμένο αεροσκάφος.
Ο μυστικός κόσμος έχει μια σαγήνη που γοήτευε προέδρους και συμβούλους επί σειρά γενεών. Είναι πιο εύκολο να κινείς τους μοχλούς στο σκοτάδι. Η πολιτική είναι πολύ πιο μπερδεμένη διαδικασία, εξελίσσεται δημοσίως και υπό το φως του ήλιου, πρέπει να κλείνεις συμφωνίες με διάφορους νταήδες και αλαζόνες. Ομως, ακριβώς σε αυτόν τον τομέα των προεδρικών αρμοδιοτήτων πρέπει να κυριαρχήσει ο Ομπάμα, εάν θέλει δεύτερη θητεία. Δέκα χρόνια μετά την 11η Σεπτεμβρίου, η Αμερική είναι τυχερή που έχει έναν πρόεδρο τόσο ειδήμονα εις τα των μυστικών πληροφοριών. Χρειάζεται όμως και έναν ηγέτη, που να βγάλει τη χώρα από τα σκοτάδια στο φως.http://news.kathimerini.gr/
Ο τρόπος διακυβέρνησης του Ομπάμα –και η ταύτιση της πολιτικής του για την εθνική ασφάλεια με εκείνη του προκατόχου του Τζορτζ Μπους– έκανε εχθρούς και φίλους να απορήσουν. Τι απέγινε από τον προεκλογικό κήρυκα της αλλαγής; Η απάντηση μάλλον είναι ότι αυτός εξαφανίστηκε στον αθέατο μυστικό κόσμο τής μετά την 11η Σεπτεμβρίου εποχής.
Ο Ομπάμα μπήκε δυναμικά στον κόσμο των μυστικών πληροφοριών από την πρώτη μέρα της θητείας του. Πολλαπλασίασε τις επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη στο Πακιστάν το 2009. Επέτρεψε την τολμηρή επιδρομή στο Αμποταμπάντ, στην οποία σκοτώθηκε στις 2 Μαΐου ο Μπιν Λάντεν. Και πριν από σημαντικές ομιλίες, όπως η περίφημη του Καΐρου τον Απρίλιο του 2009, ζήτησε τη συμβουλή από τους αναλυτές των μυστικών υπηρεσιών.
Ο Ομπάμα μοιάζει να έχει το χάρισμα του μυστικού πράκτορα. Σε αντίθεση με τον προκάτοχό του, δεν εκφωνεί νικητήριους λόγους για την εκπλήρωση μιας αποστολής. Ακόμη και η δημόσια αντίδρασή του στον θάνατο του Μπιν Λάντεν ήταν υποτονική. Κοιτώντας τον Ομπάμα, τον κάπως διστακτικό και φευγαλέο άνθρωπο, αναρωτιέσαι μήπως όντως έχει κάποια σχέση με τον κόσμο της μυστικότητας. Είναι θαμπός, μερικές φορές σε υπερβολικό βαθμό, όπως ένας πράκτορας μυστικής υπηρεσίας.
Ο κόσμος των πληροφοριών είναι σίγουρα ένας τόπος στον οποίο ο πρόεδρος αισθάνεται βέβαιος και τολμηρός. Ο Τζέιμς Κλάπερ, ο διευθυντής της εθνικής υπηρεσίας πληροφοριών, που διευθύνει διάφορες μυστικές υπηρεσίες εδώ και 20 χρόνια, θεωρεί τον Ομπάμα «καταπληκτικό χρήστη και κατανοητή των μυστικών πληροφοριών». Οταν ο Κλάπερ ενημερώνει τον πρόεδρο κάθε πρωί, φέρνει πάντα περισσότερο υλικό για να ικανοποιήσει την πείνα του προέδρου για πληροφορίες.
Πρόκειται για έναν πρόεδρο που πραγματικά τιμά την κρυφή του αρμοδιότητα, να διευθύνει δηλαδή μυστικές αποστολές. Ο προκάτοχος του Κλάπερ, ο ναύαρχος Ντένις Μπλερ, έχασε την εύνοια του προέδρου εν μέρει επειδή προσπάθησε να παρεμβληθεί ανάμεσα σε αυτόν, στις υπηρεσίες και τις μυστικές επιχειρήσεις. Αυτό ενόχλησε τον Ομπάμα, ο οποίος, όπως λένε οι βοηθοί του, θεωρεί τις μυστικές δράσεις τον καλύτερο τρόπο συνεργασίας με τη CIA.
Μία ακόμη ένδειξη της ροπής του Ομπάμα προς τον μυστικό κόσμο είναι η απόφασή του να διορίσει τον Ντέιβιντ Πετρέους διευθυντή της CIA. Φαίνεται ότι ο πρόεδρος ενισχύει τις μυστικές και παραστρατιωτικές αποστολές με επικεφαλής τον πλέον διάσημο στρατιωτικό διοικητή, την ίδια ώρα που αποσύρει τα επίσημα στρατεύματα από το Ιράκ και το Αφγανιστάν.
Ο Μπομπ Γούντγουορντ περιγράφει στο βιβλίο «Οι πόλεμοι του Ομπάμα» με ποιον τρόπο ο νεοεκλεγείς πρόεδρος πληροφορήθηκε τα πλέον απόρρητα μυστικά του έθνους στις 6 Νοεμβρίου του 2008, δύο ημέρες μετά τις εκλογές. «Κληρονομώ έναν κόσμο έτοιμο να εκραγεί ανά πάσα στιγμή με ένα σωρό διαφορετικούς τρόπους», είπε αργότερα σε έναν βοηθό του. Ο Ομπάμα απέκτησε πολύ γρήγορα τον έλεγχο των εργαλείων της αντιτρομοκρατίας.
Η σημασία και ο ρόλος των μυστικών πληροφοριών ήταν απόλυτα εμφανής στο Αμποταμπάντ. Ο Τομ Σάνκερ και ο Ερικ Σμιντ των «Τάιμς της Νέας Υόρκης» περιγράφουν στο καινούργιο τους βιβλίο «Counterstrike» πώς ο Ομπάμα είχε στις 8 Απριλίου να επιλέξει ανάμεσα σε μια επιδρομή με ελικόπτερο, μια επίθεση με μη επανδρωμένο αεροσκάφος και την αναμονή πληροφοριών, που να τεκμηριώνουν την παρουσία του Μπιν Λάντεν. Υστερα από συζητήσεις που διήρκεσαν 16 ώρες, ο πρόεδρος επέλεξε την πρώτη και πιο επικίνδυνη λύση.
Ισως η ικανοποίηση που αισθάνεται με τον ρόλο του στις μυστικές αποστολές να εξηγεί γιατί σε άλλους τομείς οι επιδόσεις του δεν είναι τόσο ικανοποιητικές. Του αρέσει να παίρνει αποφάσεις κατ’ ιδίαν, του αρέσουν οι πληροφορίες, όσο γίνεται πιο αναλυτικές, και βαριέται τις αερολογίες των πολιτικών συζητήσεων. Του αρέσει η δράση, κυρίως όταν δεν αφήνει ίχνη πίσω.
Αυτό που δεν αρέσει στον πρόεδρο –και δεν τα καταφέρνει κιόλας στον συγκεκριμένο τομέα– είναι το πολιτικό παζάρι. Δεν είναι δυνατός στις συμφωνίες, όπως θα λέγαμε και για τον Τζορτζ Σμάιλι. Και αν οι τομείς της δουλειάς του που έχουν να κάνουν με την ωμή πολιτική τού φαίνονται μερικές φορές αδιάφοροι, είναι επειδή μοιάζουν βαρετοί και ασήμαντοι εάν συγκριθούν με τις μυστικές δράσεις, που διευθύνει κάθε πρωί. Τι καλά θα ήταν εάν η οικονομική πολιτική μπορούσε να εφαρμοστεί τόσο ψυχρά και με τόση ακρίβεια όσο ένα πλήγμα από μη επανδρωμένο αεροσκάφος.
Ο μυστικός κόσμος έχει μια σαγήνη που γοήτευε προέδρους και συμβούλους επί σειρά γενεών. Είναι πιο εύκολο να κινείς τους μοχλούς στο σκοτάδι. Η πολιτική είναι πολύ πιο μπερδεμένη διαδικασία, εξελίσσεται δημοσίως και υπό το φως του ήλιου, πρέπει να κλείνεις συμφωνίες με διάφορους νταήδες και αλαζόνες. Ομως, ακριβώς σε αυτόν τον τομέα των προεδρικών αρμοδιοτήτων πρέπει να κυριαρχήσει ο Ομπάμα, εάν θέλει δεύτερη θητεία. Δέκα χρόνια μετά την 11η Σεπτεμβρίου, η Αμερική είναι τυχερή που έχει έναν πρόεδρο τόσο ειδήμονα εις τα των μυστικών πληροφοριών. Χρειάζεται όμως και έναν ηγέτη, που να βγάλει τη χώρα από τα σκοτάδια στο φως.http://news.kathimerini.gr/
