Ασκήσεις για να έχεις αυτοπεποίθηση και να είσαι κοινωνικός/η |
Όταν αναφερόμαστε σε κοινωνικές
δεξιότητες, εννοούμε τις δεξιότητες εκείνες οι οποίες διευκολύνουν τη
συνύπαρξή μας με άλλους ανθρώπους, τη σύναψη νέων σχέσεων, τη διατήρησή
τους, την επίλυση προβλημάτων που αφορούν κοινωνικές καταστάσεις, την
επικοινωνία μας με τους άλλους. Οι κοινωνικές δεξιότητες επίσης
εμπεριέχουν την ικανότητα για διαπραγμάτευση, την άρνηση (πώς να λέμε
όχι), τη διαχείριση συγκρούσεων, τη συνεργασία, την έκφραση αλληλεγγύης,
τη συναδελφικότητα, την ενσυναίσθηση (το να μπαίνεις στη θέση του
άλλου), την υπευθυνότητα απέναντι σε άλλους, τη διαχείριση της
διαφορετικότητας.
Kείμενο της εκπαιδευτικής συμβουλευτικής ψυχολόγου, Δρ. Καλλιόπης Εμμανουηλίδου.
Η αυτοεκτίμηση, παρόλο που είναι
ενδοπροσωπική έννοια (αφορά δηλαδή τη σχέση με τον εαυτό μας), έχει
άμεση αντανάκλαση στην κοινωνική μας ζωή και άρα έχει άρρηκτη σχέση με
τις διαπροσωπικές ικανότητες. Ένας άνθρωπος με χαμηλή αυτοεκτίμηση
δυσκολεύεται στις σχέσεις του, καθώς, όπως έχουμε αναφέρει και
προηγουμένως, ο τρόπος που αισθάνεται για τον εαυτό του αντανακλάται
και στις σχέσεις του με τους άλλους. Ένας άνθρωπος που δεν έχει
εμπιστοσύνη στον εαυτό του δεν θα μπορέσει να κοινωνικοποιηθεί σε ένα
πάρτι ή να δημιουργήσει καλή εντύπωση σε μια συνέντευξη για δουλειά.
Ένας άνθρωπος που δεν έχει καλή εικόνα για τον εαυτό του δεν μπορεί να
περιμένει να τον σεβαστούν οι άλλοι και να τον αντιμετωπίσουν ισότιμα. Η
αυτοεκτίμηση είναι ένα αναγκαίο εφόδιο για την υγιή κοινωνική ζωή και
διαχέεται στις σχέσεις. Η υψηλή αυτοεκτίμηση κάνει κάποιον να
αντιμετωπίζει τις κοινωνικές καταστάσεις με θάρρος, παρρησία, χωρίς να
φοβάται ότι θα εκτεθεί, ότι θα ρεζιλευτεί, ότι θα τα χάσει. Ταυτόχρονα,
όταν τα πηγαίνουμε καλά σε μια κοινωνική περίσταση, αυξάνεται η
αυτοεκτίμησή μας, καθώς έχουμε αποδείξει στον εαυτό μας ότι μπορούμε να
τα καταφέρουμε, δοκιμαζόμαστε σε διάφορες συνθήκες, λαμβάνουμε
ανατροφοδότηση από τους άλλους (π.χ. όταν κερδίζουμε τη συμπάθεια
κάποιου) και νιώθουμε πιο δυναμικοί, πιο ισχυροί, πιο ικανοί.
Η βελτίωση λοιπόν των κοινωνικών
δεξιοτήτων είναι μια διαδικασία μακρόπνοη, διαρκής και προϋποθέτει
μεγάλη διάθεση για αυτοανάπτυξη. Τι μπορείτε να κάνετε, λοιπόν, αν
θέλετε να βελτιώσετε τις κοινωνικές σας δεξιότητες;
* Να αποδεχτείτε ότι δεν είστε
τέλειοι και δεν χρειάζεται να προσπαθείτε να γίνετε. Επιτρέψτε στον
εαυτό σας να κάνετε λάθος μπροστά σε κάποιον. Προσπαθήστε να
κατανοήσετε πως, ό,τι κι αν κάνετε, ποτέ δεν θα είναι όλοι
ευχαριστημένοι και ικανοποιημένοι. Όλοι οι άνθρωποι είμαστε
διαφορετικοί μεταξύ μας και ο καθένας έχει τις ατέ- λειές του. Γιατί να
φοβάστε ότι θα εκτεθείτε; Αποδεχτείτε αυτά στα οποία δεν είστε πολύ
καλοί - κάποια από αυτά μπορείτε να τα βελτιώσετε, κάποια όχι. Δεν
χρειάζεται να περιμένετε από τον εαυτό σας την τέλεια επίδοση ή
συμπεριφορά σε ό,τι κάνετε.
* Να αποδεχτείτε ότι ούτε οι άλλοι
άνθρωποι είναι τέλειοι. Δεν είστε μόνοι σας μέσα σε μια αρένα με κοινό
τέλειους ανθρώπους που θα σας κακοχαρακτηρίσουν με το πρώτο σας λάθος.
Όπως κι εσείς, έτσι και οι άλλοι δεν είναι τέλειοι, οπότε δεν έχει
κανείς δικαίωμα να σας μειώσει. Όταν κατανοούμε ότι οι φανταστικοί
επικριτές μας είναι και αυτοί άνθρωποι με τις δικές τους αδυναμίες,
ατέλειες και ελαττώματα, τότε νιώθουμε πιο άνετα με τα δικά μας
μειονεκτήματα.
* Να προσπαθείτε να εκμεταλλεύεστε
κάθε νέα ευκαιρία για κοινωνική αλληλεπίδραση: πηγαίνετε σε ένα νέο
κατάστημα που δεν έχετε ξαναπάει, δεχτείτε μια πρόσκληση για επίσκεψη
σε ένα φιλικό πρόσωπο, επισκεφτείτε ένα μέρος στο οποίο δεν έχετε
ξαναβρεθεί, μιλήστε με κάποιον άνθρωπο πολύ διαφορετικό από εσάς. Κάθε
νέα κοινωνική εμπειρία αποτελεί ένα λιθαράκι στην κοινωνική σας
αυτοεκτίμηση.
► Ασκηση 20. Ασκήσεις κοινωνικών δεξιοτήτων
Κάνετε νοερέε πρόβες με τα λόγια που θα χρησιμοποιούσατε στις ακόλουθες περιστάσεις:
- θέλετε να ζητήσετε οδηγίες για να φτάσετε κάπου.
- Χρειάζεται να διακόψετε μια συζήτηση για να ρωτήσετε πού είναι η έξοδος.
- Κάθεστε δίπλα σε έναν άγνωστο σε έναν γάμο και συστήνεστε.
- Κάνετε ένα κομπλιμέντο σε κάποιον για την εμφάνισή του.
- Δίνετε συγχαρητήρια σε κάποιον που το παιδί του πέρασε στο πανεπιστήμιο.
- Αρνείστε ένα κέρασμα που oas προσφέρουν επίμονα.
- Ζητάτε κάτι που βρίσκεται μακριά σας σε ένα τραπέζι.
- Κάνετε ένα παράπονο στο κέντρο εξυπηρέτησή πελατών για μια υπηρεσία ή ένα προϊόν.
- Παραπονιέστε σε γείτονες επειδή έκαναν φασαρία σε ώρες κοινής nσυχίας
- Απαντάτε σε έναν επίμονο πωλητή στο τηλέφωνο.
Δεξιότητες επικοινωνίας
Ένα κυρίαρχο μέρος των κοινωνικών
δεξιοτήτων είναι αυτές που αφορούν την επιτυχημένη επικοινωνία με τους
άλλους. Οι δεξιότητες για αποτελεσματική επικοινωνία αποκτιούνται σε
όλη τη διάρκεια της ζωής και ποικίλλουν ανάλογα με το περιβάλλον
στο οποίο κινούμαστε. Καταρχήν είναι πολύ σημαντικό να μάθουμε να
ακοΰμε προσεκτικά τους άλλους όταν μιλάνε. Φροντίστε λοιπόν να:
- κοιτάτε τον συνομιλητή σας στα μάτια,
- δίνετε μικρές ενθαρρύνσεις ότι παρακολουθείτε (νεύματα του κεφαλιού, έκφραση ενδιαφέροντος στο πρόσωπο, μικρές λεκτικές ενθαρρύνσεις, π.χ. χμμ, αχά, ναι, μάλιστα),
- παρατηρήσετε τη γλώσσα του σώματός του (πώς κάθεται, τι στάση έχει το σώμα του, τι εκφράσεις έχει το πρόσωπό του) και να δώσετε προσοχή και στη δική σας γλώσσα σώματος (πού είναι στραμμένο το σώμα σας, πόσο κοντά του βρίσκεστε κτλ.),
- παρατηρήσετε «πίσω από τις λέξεις» και να ανταποκριθείτε στη συναισθηματική φόρτιση ή τον τόνο της φωνής με τον οποίο σας απευθύνεται κάποιος.
Στην επικοινωνία είναι σημαντικό να
βρισκόμαστε εναρμονισμένοι με τον συνομιλητή μας. Δεν είναι ιδιαίτερα
βοηθητικό να μιλάμε δυνατά σε κάποιον μου μας ψιθυρίζει, ούτε να
είμαστε όρθιοι μπροστά σε κάποιον που κάθεται σε ένα κοντό κάθισμα.
Προσπαθείτε να συντονίζεστε με τους συνομιλητές σας, ώστε να
διευκολύνεται η επικοινωνία ανάμεσά σας.
Κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός, άρα
και η επικοινωνία με κάθε άνθρωπο έχει μοναδικά γνωρίσματα. Σε άλλους
ανθρώπους απευθυνόμαστε στον πληθυντικό, ενώ με άλλους νιώθουμε πιο
άνετα και μιλάμε σε λιγότερο επίσημο τόνο. Η εκμάθηση νέων δεξιοτήτων
επικοινωνίας δεν τελειώνει ποτέ, αφού είναι άπειρες οι κοινωνικές
περιστάσεις, οι οποίες κάθε φορά έχουν και διαφορετικές απαιτήσεις!http://www.boro.gr