και περιτριγυρίζεσαι, απ’ του Αδόλφου φίλους,
το αίμα είν’ στα χέρια σου, τα λόγια σου πιστόλι
κανένανε δε σκότωσες, μα έχουν πεθάνει όλοι.
Που είναι τα καμάρια σου ο Γιάννης κι η Ελένη,
στα ξένα βρωμοέλληνες και στην Ελλάδα ξένοι.
Κι αφού μιλάς με το Θεό, για κείνα προσευχήσου
γιατί στην άλλη τη φουρνιά, θα ‘ναι και το παιδί σου».
«Πολιτική κομματάρα», μονολογώ. Το πόσταρα κιόλας. Και αφού μου έφυγε ο πρώτος ενθουσιασμός με την ανακάλυψή μου, οι σκέψη μου πήγε πίσω στα μολυβένια χρόνια.
Ήταν κάπου στα 2010-2011 όταν πεπαιδευμένοι και απαίδευτοι αναρωτιόντουσαν με στερεοτυπικό και κάπως φθονερό τρόπο ‘’γιατί δεν μιλούν οι καλλιτέχνες, οι τραγουδιστές, οι μουσικοί’’ και γενικώς όσοι θεωρούνταν άνθρωποι με επιρροή στο χώρο της μη mainstream μουσικής δημιουργίας.
Το αντεπιχείρημα ότι η τραγουδοποιία, η μουσική, η στιχουργική όπως και κάθε είδος τέχνης γεννάται από την ίδια την ιδεολογία ως μέρος του εποικοδομήματος, όσο και αν ισχύει, είναι για να κλέψεις εκκλησία και όχι για να αναλύσεις σε βάθος την προβληματική αυτού του ερωτήματος. Ενός ερωτήματος που πλανάται και πάλι σαν φάντασμα πάνω από τους συναυλιακούς χώρους.
Ο πυρήνας αυτού του ερωτήματος στην εποχή της ακροδεξιάς παλινόρθωσης που διανύουμε στην Ελλάδα δεν είναι άλλος από το αιώνιο και ανά περιόδους αναδυόμενο ερώτημα από το ’30 και μετά: υπάρχει μουσικός αντίπαλος απέναντι στο τέρας; Και αν ναι ποιος είναι αυτός;
Κατ’ αρχάς, η εύκολη λύση στην οποία καταφεύγουν οι περισσότεροι μουσικολογούντες που παρακολουθώ τα τελευταία χρόνια στα εξειδικευμένα σοβαρά μουσικά περιοδικά, είναι να σταχυολογούν καλλιτέχνες και συγκροτήματα. Λες και αν οι δικοί μας βγουν περισσότεροι ή μαζεύουν περισσότερο κόσμο από τους δικούς τους τότε κερδίσαμε στο ζύγι της πολιτιστικής πρωτοκαθεδρίας. Χρόνια τώρα ακούμε ότι ο Θανάσης, ο Μάλαμας, ο Αγγελάκας, οι Χαΐνηδες γράφουν, παίζουν και τραγουδούν πολιτική. Ισχύει όπως ισχύει και με μία σωρεία νέων τάσεων που περιλαμβάνουν το εξελληνισμένο stoner και punk των Villagers ofIoannina City, των Thrax Punks αλλά και πιο αυτόφωτα παραδείγματα όπως οι Social Waste, o Τhe Boy(Αλέξανδρος Βούλγαρης) και άλλοι.
Νιώθω όμως ότι αυτή η αγωνία να ταυτοποίησουμε πολιτικό στίχο και μουσική απηχεί ένα αίσθημα ότι δεν ανταποκρινόμαστε στους καιρούς όπως θα έπρεπε. Και ίσως αυτό να είναι τελικά το ‘’μικρό μας ζόρι’’ που θα τραγουδούσε κι ο Αγγελάκας. Και αυτό το ζόρι, αυτή η σύγκριση πάει πολύ πίσω, στα υπερχειλές Καλλιμάρμαρο στο στάδιο του Παναθηναϊκού και το Καραϊσκάκη την πρώτη περίοδο της πτώσης της χούντας. Δεν έχω τεκμηρίωση ή βιβλιογραφικές αναφορές αλλά αναρωτιέμαι, οι ομογάλακτοί μας μέσα στο σκοτάδι της χούντας πώς ένιωσαν όταν άκουσαν τον Σεφέρη να δίνει όρκο σιωπής μέχρι να πέσει το καθεστώς; Κι όταν κάθομαι και σκέφτομαι την σιωπή που τα πλάκωσε όλα μέχρι τη Νομική και το Πολυτεχνείο το ’73, σκέφτομαι τον Μανώλη Χιώτη που όταν συνέλαβαν τον Θεοδωράκη και τον έκλεισαν στον Ωρωπό, πήρε το μπουζούκι του και την παρέα του και τραγούδησαν έξω από το στρατόπεδο-φυλακή το «Ροδόσταμο».
Το αυθεντικό πολιτικό τραγούδι δεν ήταν ποτέ το «ξεκαύλωμα» με πολιτικούς στίχους σε ασφαλείς αεροστεγείς χώρους, με σκοτς και ξυροκάρπι. Κι έτσι το ερώτημα αλλάζει και παίρνει ίσως την πιο παραγωγική του μορφή: έχουμε τραγούδι που ωθεί στην πράξη; Γιατί αυτό σημαίνει δημιουργία πολιτική.
Τις 30.000 στις Σκουριές, το ισάριθμο κοινό για την Ηριάνα και τον Περικλή, τις ογκώδεις συναυλίες για τον Φύσσα, δεν τις έχτισε μόνος του ο Αγγελάκας με το ‘’Σιγά μην κλάψω’’ που ήδη μετρά άλλωστε 14 χρόνια. Ούτε ο Θανάσης με το ‘’Αερικό’’. Ούτε ο Μάλαμας με τον ‘’Θίασο’’, ούτε ο Αποστολάκης με την ‘’Τίγρη’’, ούτε οι Villagers με το Ζβάρα. Το παράδειγμα του Πουλαντζά για το αν ο καπιταλισμός εφηύρε το τρένο ή το τρένο έφερε τον καπιταλισμό θα μπορούσε να προσαρμοστεί στην περίπτωση της αντικαπιταλιστικής, αντικατασταλτικής, αντιεμπορευματικής κινητοποίησης κρίσιμου αριθμού της ελληνικής νεολαίας που απαίτησε την παρουσία των πολιτιστικών ηγετικών φυσιογνωμιών – που ήταν άλλωστε έτοιμες ανταποκριθούν.
Συμπέρασμα προσωρινό: τώρα που ο δρόμος ξαναζεσταίνεται, όλοι μας περιμένουμε με ενδιαφέρον την ανταπόκριση των ανθρώπων και δημιουργικών ηγετών που μας έκαναν ανθρώπους σε περασμένες περιόδους. Η αριστερά έχει ένα πλεονέκτημα σε σχέση με τη δεξιά. Έχει δικούς της καλλιτέχνες και το δηλώνουν και οι ίδιοι ανοιχτά. Αυτό εξοργίζει τη δεξιά και την ακροδεξιά που γενετικά δεν μπορεί να φέρει στο σώμα της την διαλεκτική πολιτιστικής και πολιτικής αντίστασης αλλά μόνο τη διαλεκτική πολιτιστικής και πολιτικής υπακοής και αποχαύνωσης. Χρόνος μπροστά στον μητσοτακικό οδοστρωτήρα φυσικά δεν υπάρχει οπότε δεν θα κλείσω κλισεδιάρικα με ένα ‘’εδώ είμαστε να τα δούμε όλα’’. Όχι. Εμείς έχουμε την πολιτιστική και μουσική μας αρματωσιά και πρέπει να απαιτήσουμε την αξιοποιήσή της σε ό,τι αντιμετωπίσουμε στο εξής.https://3pointmagazine.gr/
