Προστάτες της ζωής μας οι αυτόχθονες λαοί Βάση Παναγοπούλου

Τα Ηνωμένα Εθνη ανακήρυξαν το έτος 2019 Διεθνές Ετος Ιθαγενών Γλωσσών, με στόχο «να επιστήσουμε την προσοχή στην κρίσιμη απώλεια που βιώνουμε των γηγενών γλωσσών, που αποτελούν το εργαλείο διαφύλαξης της μοναδικότητας της ταυτότητας του καθενός, εργαλείο μεταλαμπάδευσης της ιστορίας του πολιτισμού, των παραδόσεων και της μνήμης των αυτόχθονων λαών». Η σημαντικότερη όμως παραδοχή των Η.Ε. είναι η αναγνώριση του πολιτισμού των αυτόχθονων λαών –που χαρακτηρίζεται από τους ιδιαίτερους δεσμούς με τη φύση, τη βαθιά γνώση των οικολογικών λειτουργιών, των πρακτικών διατήρησης του περιβάλλοντος και της προστασίας των φυσικών πόρων–, ως απολύτως αναγκαίου σήμερα για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης

Περιβάλλον και άνθρωπος
Αυτή η αναγνώριση «μεταμορφώνει τη μέχρι τώρα υπάρχουσα σχέση ανάμεσα στους διαχειριστές της βιοποικιλότητας και τις τοπικές κοινωνίες. Ενώ μέχρι πρότινος οι αυτόχθονες αντιμετωπίζονταν απλώς ως χρήστες των φυσικών πόρων της περιοχής τους, τώρα αναγνωρίζονται ως βασικοί συνεργάτες στη διαχείριση του περιβάλλοντος».
Με πολλούς τρόπους μπορεί κανείς να καλωσορίσει την είδηση αυτήν. Ως ακόμη μία πράξη μετάνοιας για τα εγκλήματα που συνεχίζουν να διαπράττονται ενάντια στους αυτόχθονες άντρες και ιδιαίτερα τις γυναίκες, ακτιβιστές και μη, ώς την υπέροχη συνειδητοποίηση ότι κανείς δεν είναι περιττός στον ιστό της ζωής.

Οπως δήλωσε ο γ.γ. του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, «τα Ηνωμένα Εθνη είναι έτοιμα να στηρίξουν όλες τις πρωτοβουλίες που αποσκοπούν στη συνειδητοποίηση των δικαιωμάτων και των προσδοκιών των αυτόχθονων λαών». Το μόνο σίγουρο είναι ότι έπιασαν τόπο οι έρευνες που έδειξαν ότι στα μέρη όπου οι αυτόχθονες έχουν τον έλεγχο της γης και των δασών τους, η βιοποικιλότητα ζει και θριαμβεύει.
Οι αυτόχθονες λαοί:
■ Προστατεύουν το 80% της παγκόσμιας βιοποικιλότητας.
■ Διαχειρίζονται με βιώσιμο τρόπο το 50% των παγκόσμιων εδαφών (ενώ μόνο για το 10% αυτών των εδαφών έχουν έννομα δικαιώματα ιδιοκτησίας, σύμφωνα με τα στοιχεία της έκθεσης «Leaving no one behind», που εκπόνησαν από κοινού οι Αυτόχθονες Λαοί ανά τον κόσμο και εκπροσωπούνται από τους Indigenous Peoples Major Group for Sustainable Development.
■ Αποτελούν το 5% του παγκόσμιου πληθυσμού (ήτοι 370 εκατομμύρια ψυχές). Τα Η.Ε. οριοθετούν τους πληθυσμούς τους περί τα 500 εκατομμύρια, που ζουν σε 90 χώρες του κόσμου.
■ Ανήκουν στο 15% των φτωχών του κόσμου και στο 1/3 από τα 900 εκατομμύρια ανθρώπων σε όλο τον κόσμο που ζουν σε συνθήκες εξαιρετικής φτώχειας.
■ Μιλούν τη συντριπτική πλειονότητα των υπαρκτών 7.000 γλωσσών του κόσμου (2.680 ιθαγενείς γλώσσες απειλούνται με εξαφάνιση).
■ Αντιπροσωπεύουν 5.000 διαφορετικές κουλτούρες.
■ Εξαρτώνται από τα δάση που υπάρχουν στην περιοχή τους (ήτοι 70 εκατομμύρια ψυχές).
■ Οι δασικές εκτάσεις που διαχειρίζονται αποθηκεύουν τουλάχιστον το ένα τέταρτο των συνολικών εκπομπών άνθρακα που απορροφούν τα τροπικά δάση, ποσοστό που αντιστοιχεί σε περίπου 55 τρισ. μετρικούς τόνους. Αυτό το ποσοστό ισοδυναμεί με τις παγκόσμιες εκπομπές άνθρακα που καταγράφηκαν το 2014 επί τέσσερις φορές.
■ Το 25% των παγκόσμιων εδαφών ανήκουν παραδοσιακά σε αυτόχθονες. Οι επιστήμονες αναγνώρισαν πως «η έννομη κυριαρχία (δικαιώματα ιδιοκτησίας και χρήσης) των ιθαγενών πληθυσμών πάνω στη γη τους είναι κύριο και το αποτελεσματικότερο εργαλείο στον αγώνα κατά της κλιματικής αλλαγής».
Πηγές:
ΑΠΕ,
https://en.iyil2019.org/
http://www.unesco.org/new/en/natural-sciences/priority-areas/links/biodiversity/Indigenous Conservation and Management,https://www.efsyn.gr/