Συνέντευξη στην Ξενια Κουναλακη.Την ιδιαίτερη σχέση που τον συνδέει με την Ελλάδα αποκαλύπτει ο γ.γ. του ΟΗΕ Μπαν Κι Μουν, αποδίδοντας τα αισθήματά του αυτά στη συμμετοχή της χώρας μας στον Πόλεμο της Κορέας στο πλευρό των δυνάμεων του ΟΗΕ, αλλά και στον κρίσιμο ρόλο που καλείται να διαδραματίσει η χώρα μας στη γεωπολιτικά ευαίσθητη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Εκτιμώντας ότι το πρόσφατο διπλωματικό άνοιγμα της Τουρκίας προς την Αρμενία αποτελεί καλό οιωνό για τις ελληνο-τουρκικές σχέσεις, ο κ. Μπαν υπογραμμίζει την ανάγκη εισόδου στη δεύτερη φάση επίλυσης του Κυπριακού, που θα περιλαμβάνει τη λήψη αποφάσεων βασισμένων στην αμοιβαία κατανόηση. Σε ό,τι αφορά το θέμα της ονομασίας της FYROM, ο γ.γ. του ΟΗΕ τονίζει ότι η εκλογή νέας κυβέρνησης με ενισχυμένη εντολή στην Αθήνα ανοίγει τον δρόμο για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων, υπό την αιγίδα του Μάθιου Νίμιτς.
O Mπαν Κι Μουν διαδέχθηκε τον Κόφι Ανάν το 2007 για να γίνει ο 8ος κατά σειρά γ.γ. του ΟΗΕ. Γεννήθηκε το 1944 στο Εουμσεόνγκ της Κορέας. Σε ηλικία 6 ετών η οικογένειά του εγκατέλειψε την περιοχή και εγκαταστάθηκε σε ένα απομακρυσμένο χωριό καθόλη τη διάρκεια του πολέμου στην Κορέα. Στο σχολείο έγινε άριστος μαθητής, με εντυπωσιακούς βαθμούς, ειδικά στα αγγλικά. Οι επιδόσεις αυτές του εξασφάλισαν ένα εντυπωσιακό ταξίδι στις ΗΠΑ, στη διάρκεια του οποίου είχε την τύχη να γνωρίσει τον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ, Τ. Φ. Κένεντι. Αφότου πήρε το πτυχίο του στο Πανεπιστήμιο της Σεούλ, πήρε μεταπτυχιακό δίπλωμα ειδίκευσης στον τομέα της Δημόσιας Διοίκησης στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ. Οι συνεργάτες του τον περιγράφουν ως έναν εργασιομανή άνθρωπο, που κοιμάται ελάχιστα και δεν έχει χόμπι, παρά μόνο το γκολφ. Στη διάρκεια της παραμονής του στην Αθήνα πάντως αναμένεται να βρει λίγο ελεύθερο χρόνο για να επισκεφτεί το νέο Μουσείο της Ακρόπολης.
Η Κορέα οφείλει πολλά στην Ελλάδα
– Την Τετάρτη θα βρίσκεστε στην Ελλάδα. Τι σας έρχεται στο νου όταν ακούτε τη λέξη Ελλάδα; Ηλιος, θάλασσα, Ακρόπολη ή διπλωμάτες που εγείρουν διαρκώς ζητήματα, όπως το Κυπριακό, το θέμα του ονόματος της ΠΓΔΜ και τα ελληνοτουρκικά;
– Εχω μια ιδιαίτερη σχέση με την Ελλάδα. Ως υπουργός Εξωτερικών της Ν. Κορέας είχα επισκεφτεί τη χώρα σας 2 - 3 φορές. Η ιδιαιτερότητα όμως δεν σταματάει εδώ. Η Ελλάδα είναι μία από τις 16 χώρες που συμμετείχαν στον πόλεμο της Κορέας. Μας βοήθησε να υπερασπιστούμε την πατρίδα μας. Χωρίς τη σπουδαία αυτή συνεισφορά και αυτοθυσία δεν θα ήμουν εδώ, δεν θα γινόμουν γ.γ. του ΟΗΕ. Και η Κορέα δεν θα μπορούσε σήμερα να απολαμβάνει την ελευθερία. Επιπλέον η Ελλάδα είναι η γενέτειρα της δημοκρατίας.
– Τι πιστεύετε, αλήθεια, ότι πρέπει να γίνει με τις ελληνοτουρκικές διαφορές; Οι δύο χώρες όπως γνωρίζετε δεν έχουν καταφέρει να λύσουν τις διαφορές τους για τον εναέριο χώρο πάνω από το Αιγαίο, με αποτέλεσμα τουρκικά αεροσκάφη να παρενοχλούν καθημερινά αεροσκάφη της Frontex.
– Τόσο η Ελλάδα όσο και η Τουρκία είναι πολύ σημαντικά μέλη του ΟΗΕ και παίζουν σοβαρό ρόλο στην περιοχή. Γι’ αυτό το λόγο ελπίζουμε ότι οι δύο χώρες θα καταφέρουν να ενισχύσουν τις διμερείς τους σχέσεις. Από μόνο του το γεγονός πως ο Ελληνας πρωθυπουργός, Γιώργος Παπανδρέου, πήγε στην Τουρκία και προσέφερε κλάδο ελαίας αποτελεί θετική χειρονομία.
– Ναι, αλλά η Toυρκία επιζητεί καλύτερες σχέσεις ακόμη και με την Αρμενία. Γιατί πιστεύετε ότι δεν ακολουθεί την ίδια οδό της συμφιλίωσης και έναντι της Ελλάδας;
– Οι βελτιωμένες σχέσεις μεταξύ Τουρκίας και Αρμενίας μετά σχεδόν έναν αιώνα είναι πραγματικά ιδιαίτερα αισιόδοξη εξέλιξη. Εκτιμώ ότι κάτι ανάλογο θα συμβεί και με την Ελλάδα.
– Ας έρθουμε στο Κυπριακό. Το Σχέδιο Ανάν απορρίφθηκε από τον ελληνοκυπριακό λαό. Εκ των υστέρων πιστεύετε ότι ήταν λάθος η πρωτοβουλία του τότε γ.γ.; Ποιες πρωτοβουλίες σκοπεύετε να αναλάβετε δεδομένου ότι υποσχεθήκατε να πράξετε τα μέγιστα για την επίλυση του προβλήματος;
– Εκείνη την εποχή, το 2004 δηλαδή, ο προκάτοχός μου έκανε ό,τι μπορούσε για να διευκολύνει την ένωση των δύο κοινοτήτων. Τώρα έχουμε περάσει σε νέα φάση. Εχω διορίσει ως ειδικό απεσταλμένο τον Αλεξάντερ Ντάουνερ και οι ηγέτες των δύο κοινοτήτων έχουν συναντηθεί τουλάχιστον 45 φορές μέσα στον τελευταίο χρόνο. Ακόμη και αυτό είναι μία κατάκτηση. Πρέπει ωστόσο να εισέλθουμε στη δεύτερη φάση κατά την οποία θα ληφθούν αποφάσεις στη βάση της αμοιβαίας κατανόησης, της ευελιξίας και των συμβιβασμών. Είμαι συγκρατημένα αισιόδοξος.
– Σε περίπτωση που δεν έχει αίσιο τέλος η προσπάθεια για λύση, τι θα γίνει με την Ειρηνευτική Δύναμη στην Κύπρο (UNFICYP);
– Οσο η δύναμη είναι χρήσιμη για την προώθηση της ειρήνης και της σταθερότητας θα παραμείνει. Ολα εξαρτώνται από την πρόοδο των διαπραγματεύσεων.
– Η FYROM έλαβε πρόσκληση από την Ε.Ε. για την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Το θεωρείτε δίκαιο τη στιγμή που εκκρεμεί το ζήτημα της ονομασίας; Υπάρχουν πρωτοβουλίες του ΟΗΕ στον τομέα;
– Ο ειδικός απεσταλμένος μου, Μάθιου Νίμιτς, εργάζεται σκληρά προς αυτή την κατεύθυνση, προς το παρόν χωρίς αποτέλεσμα. Τώρα που στην Ελλάδα εξελέγη μια νέα κυβέρνηση με ενισχυμένη εντολή, είναι ευκαιρία να ξαναρχίσουν οι διαπραγματεύσεις.
Σοκαρισμένος από την επίθεση στην Καμπούλ
Είχα μόλις 20 λεπτά στη διάθεσή μου για τη συνέντευξη με τον γ.γ. του ΟΗΕ, Mπαν Κι Μουν. Οσο τον περίμενα στον 38ο όροφο των κεντρικών γραφείων του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, αυτό τον σύγχρονο Πύργο της Βαβέλ, αναρωτιόμουν πώς αισθάνεται κανείς όταν προσπαθεί να συμφιλιώσει τα αντικρουόμενα συμφέροντα σχεδόν 200 χωρών της υφηλίου. Ασφαλώς θα μπορούσα να συζητάω μαζί του όλη μέρα, τόσο αχανές είναι το πεδίο των θεμάτων, με τα οποία καταπιάνεται ο διεθνής οργανισμός. Είχα όμως μόλις 20 λεπτά κι έτσι έπρεπε να είμαι σύντομη. Τον συνάντησα λίγες ώρες μετά την ειδεχθή επίθεση εναντίον εγκαταστάσεων του ΟΗΕ στην Καμπούλ που είχε σαν αποτέλεσμα να σκοτωθούν τουλάχιστον 6 υπάλληλοι του Οργανισμού. Ηταν σοκαρισμένος. «Ακύρωσα όλες τις συναντήσεις μου σήμερα, με εξαίρεση αυτήν τη συνέντευξη», μου εξήγησε και πρόσθεσε: «Επειδή έρχομαι στην Ελλάδα την προσεχή εβδομάδα ήθελα να γίνει αυτή η συζήτηση».
Καθοριστική η συνάντηση με τον Κένεντι
– Διάβασα ότι ως μαθητής γνωρίσατε στη διάρκεια ταξιδιού σας στις ΗΠΑ τον Τζ. Φ. Κένεντι. Ποιες είναι οι μνήμες σας από τη συνάντηση;
– Ηταν το 1962, όταν ήμουν μαθητής στο Γυμνάσιο. Προερχόμουν από μία χώρα φτωχή, κατεστραμμένη από τον πόλεμο. Ηταν το πρώτο μου ταξίδι στο εξωτερικό. Η συνάντησή μου με τον πρόεδρο Κένεντι ήταν μία εμπειρία που με ενέπνευσε να βρω έναν τρόπο να εκπροσωπήσω τη χώρα μου στον κόσμο. Αποφάσισα λοιπόν να γίνω διπλωμάτης για να προωθήσω την ειρήνη στην κορεατική χερσόνησο. Είχα την τύχη να διορισθώ ΥΠΕΞ της Ν. Κορέας και στη συνέχεια να γίνω γ.γ. του ΟΗΕ. Είναι τιμή μου που υπηρετώ τον οργανισμό. Ολα τα κράτη-μέλη πρέπει να βαδίσουμε μαζί. Αντιμετωπίζουμε πολλαπλές κοινές προκλήσεις, από την κλιματική αλλαγή και την επισιτιστική μέχρι την οικονομική κρίση. Είναι παγκόσμια ζητήματα με τεράστιες συνέπειες για τον πλανήτη. Γι’ αυτό τα θέματα αυτά χρήζουν κοινής αντιμετώπισης. Εχουμε ανάγκη από παγκόσμια αλληλεγγύη.
– Ως Κορεάτης, που ζήσατε τον πόλεμο στη χερσόνησο, ποια είναι η ευχή σας για την κρίση στις σχέσεις Πιονγιάνγκ-Σεούλ;
– Θέλω να δω την ενοποίηση της κορεατικής χερσονήσου. Η Κορέα είναι η μοναδική χώρα στον κόσμο που παραμένει διαιρεμένη μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου.
– Εχετε συγγενείς στη Β. Κορέα;
– Ναι, βέβαια έχω. Αλλά δεν έχω καταφέρει να τους συναντήσω. Υπάρχουν πολλοί Κορεάτες των οποίων οι οικογένειες ζουν διχασμένες εδώ και έξι δεκαετίες. Αρκετοί έχουν ήδη πεθάνει χωρίς να ξαναδούν τους δικούς τους ανθρώπους. Αυτές οι συναντήσεις συγγενών που έχουν να ιδωθούν μισό αιώνα πρέπει να πυκνώσουν. Η Νότιος και η Βόρειος Κορέα θα μπορούσαν έτσι να ενισχύσουν τη συνεργασία τους, προκειμένου να μειωθεί ο βαθμός καχυποψίας μεταξύ τους.
Εύχομαι το Ιράν να αδράξει την ευκαιρία
– Ενα από τα αγαπημένα σας θέματα είναι η μάχη κατά των κλιματικών αλλαγών. Την περασμένη εβδομάδα ο λόρδος Στερν έδωσε μια συνέντευξη στους «Τάιμς του Λονδίνου», στην οποία παρακινούσε όλους μας να γίνουμε χορτοφάγοι για να σώσουμε τον πλανήτη…
– …(Ουδέν σχόλιο. Απλώς γελάει).
– Για να σοβαρευτούμε: Γράψατε μια επιστολή την Πέμπτη εν όψει της συνόδου κορυφής στις Βρυξέλλες με την οποία ζητήσατε από τους Ευρωπαίους ηγέτες να μην εγκαταλείψουν τον αγώνα.
– Πράγματι, οι Ευρωπαίοι ηγέτες έχουν αναλάβει τολμηρές πρωτοβουλίες, όπως η περικοπή των ρύπων κατά 20%. Τους ζήτησα λοιπόν να συμφωνήσουν στην παροχή γενναίας οικονομικής βοήθειας προς τις αναπτυσσόμενες χώρες και να εκπονήσουν δεσμευτικές συμφωνίες. Πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό βήμα στην προσπάθεια γεφύρωσης του χάσματος μεταξύ αναπτυσσόμενων και αναπτυγμένων χωρών.
– Το μεγαλύτερο πρόβλημα όμως παραμένει το υπέρογκο κόστος. Ποιος οφείλει να επωμιστεί το οικονομικό αυτό βάρος και δη σε εποχή ύφεσης;
– Οι διεθνείς ηγέτες έθιξαν το ζήτημα στη συνάντησή τους για τις κλιματικές αλλαγές τον περασμένο Σεπτέμβριο στη Νέα Υόρκη, αλλά και κατά τη σύνοδο των οκτώ πλέον αναπτυγμένων χωρών στο Πίτσμπουργκ. Ποιος θα αναλάβει το κόστος είναι το ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί τώρα. Ως γ.γ. του ΟΗΕ όμως θεωρώ ότι το κόστος πρέπει να επωμιστούν οι αναπτυγμένες χώρες.
– Δηλαδή και οι ΗΠΑ…
– Φυσικά των ΗΠΑ συμπεριλαμβανομένων. Αυτήν τη στιγμή το αμερικανικό Κογκρέσο συζητεί τη σχετική νομοθεσία και ελπίζω ότι θα παρθούν συγκεκριμένες αποφάσεις πριν από τη σύνοδο της Κοπεγχάγης τον Δεκέμβριο.
– Πιστεύετε δηλαδή ότι θα προκύψει στην Κοπεγχάγη μια αποτελεσματική συνθήκη, που θα διαδεχθεί το Πρωτόκολο του Κιότο;
– Θα βάλουμε τα δυνατά μας να καταλήξουμε σε μια φιλόδοξη όσο και αποτελεσματική συμφωνία.
– Υπάρχουν εκτιμήσεις ότι η νέα συνθήκη θα αναβληθεί για το 2010.
– Δεν τίθεται θέμα αναβολής. Θα πράξουμε τα μέγιστα για μια δεσμευτική συμφωνία. Αν για κάποιους λόγους αποδειχθεί ανέφικτο αυτό, θα υπάρξει μια πολιτική συμφωνία, η οποία θα μας οδηγήσει σε νέες διαπραγματεύσεις και πέραν της Κοπεγχάγης. Πάντως, ο πήχυς πρέπει να παραμείνει ψηλά, να μην μετριάσουμε τις προσδοκίες μας.
– Βλέπετε φως στην άκρη του τούνελ όσον αφορά το ζήτημα του Ιράν; Οι τελευταίες ειδήσεις είναι μάλλον ενθαρρυντικές… Αν παρ’ όλα αυτά διαψευστούν οι ελπίδες είστε υπέρ της επιβολής αυστηρότερων κυρώσεων κατά της Τεχεράνης;
– Εχουν υπάρξει ήδη τρία ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας για κυρώσεις σε βάρος του Ιράν. Στο μεταξύ όμως η ομάδα των 5+1 χωρών για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, που συνεδριάζει υπό τον διευθυντή της ΙΑΕΑ, Ελ Μπαραντέι, εργάζεται σκληρά για την εκπόνηση ενός σχεδίου συμφωνίας. Εύχομαι οι Ιρανοί να αδράξουν την ευκαιρία.
– Μόλις την περασμένη Τετάρτη σημειώθηκε αυτή η φοβερή επίθεση κατά των υπαλλήλων του ΟΗΕ στην Καμπούλ. Αν μπορούσατε να προτείνετε μια λύση στον πρόεδρο Ομπάμα όσον αφορά το Αφγανιστάν; Εξοδος ή αύξηση στρατευμάτων; Αποκλείετε εντελώς τον διάλογο με τους Ταλιμπάν – έστω με μετριοπαθή στοιχεία αυτών;
– Επιμένω να ζητώ από τους ηγέτες των χωρών που συνδράμουν τη στρατιωτική δύναμη του ΝΑΤΟ στο Αφγανιστάν να διατηρήσουν τη συμμετοχή τους εκεί. Ενδεχόμενη απόσυρση στην παρούσα φάση θα οδηγούσε τον αφγανικό λαό στην απόγνωση και την εγκατάλειψη της ελπίδας για ειρήνη, σταθερότητα και εκδημοκρατισμό. Δεν είναι αυτό που προσδοκά η διεθνής κοινότητα. Τώρα, αν θα αποσταλούν πρόσθετες αμερικανικές δυνάμεις, αυτό εξαρτάται από τις ΗΠΑ. Οσο για την επίθεση, έχουμε ειλικρινά σοκαριστεί. Είμαστε οργισμένοι. Οι υπάλληλοί μας εργάζονται εκεί για να βοηθήσουν τον αφγανικό λαό, να του δώσουν ελπίδα. Γιατί να τιμωρηθούν για αυτό το έργο τους από τους Ταλιμπάν; Η επίθεση εναντίον τους είναι εντελώς απαράδεκτη.
– Πιστεύετε ότι η ενέργεια έχει σχέση με τον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών στο Αφγανιστάν;
– Αυτό διατείνονται οι Ταλιμπάν στη σχετική ανακοίνωσή τους. Ανέφερα το ζήτημα ήδη στο Συμβούλιο Ασφαλείας και θα υπάρξει συζήτηση κατά τις εργασίες του σώματος.
– Σκέφτεστε μήπως να επισκεφτείτε το Αφγανιστάν;
– Θα δούμε… (Οπως μου εξήγησε ο εκπρόσωπός του γ.γ. μια επίσκεψή του θα σημάνει συγκέντρωση ολόκληρης της διαθέσιμης ασφάλειας γύρω του, αφήνοντας εκτεθειμένο σε πιθανές επιθέσεις το προσωπικό του οργανισμού. Αλλωστε ο ΟΗΕ αποφεύγει να ζητεί τη συνδρομή του ΝΑΤΟ σε τέτοιες περιπτώσεις, προκειμένου να μην πληγεί η ουδετερότητά του).πηγη:http://www.ekathimerini.gr
