Προβληματισμός στην Αθήνα από την κλιμάκωση των τουρκικών προκλήσεων στο Αιγαίο και το πρόσχημα με τις αβλαβείς διελεύσεις
Της Δωρας Αντωνιου
Η αιφνίδια κλιμάκωση των τουρκικών αντιδράσεων στις επιχειρήσεις FRONTEX, με στόχο ελληνικό ελικόπτερο του Λιμενικού, επιτείνει τον προβληματισμό που έχει προκληθεί στις διπλωματικές και στρατιωτικές αρχές ως προς τις κινήσεις και τη συμπεριφορά της Τουρκίας στο Αιγαίο. Ενώ οι παρενοχλήσεις μέσω ασυρμάτου που απευθύνονται από τουρκικά ραντάρ προς αεροσκάφη και ελικόπτερα, που περιπολούν στο πλαίσιο της FRONTEX, είχαν λάβει χαρακτηριστικά ρουτίνας, η Αγκυρα ανέβασε το θερμόμετρο της έντασης με δύο τουρκικά F-16 να επιχειρούν εναντίον του ελικοπτέρου του Λιμενικού, που πετούσε στην περιοχή του Φαρμακονησίου προχθές το πρωί.
F-16 στο ΦαρμακονήσιΗ ελληνική αντίδραση ήταν άμεση και δύο F-16 της Πολεμικής Αεροπορίας αναχαίτισαν τα τουρκικά μαχητικά. Ωστόσο, η Αθήνα δεν κρύβει τον προβληματισμό της για τη σαφή επιλογή της Τουρκίας να κλιμακώσει την προκλητική συμπεριφορά στο Αιγαίο, σε μια περίοδο, μάλιστα, που επιδιώκεται η αναθέρμανση των διμερών σχέσεων και του διαλόγου. Διπλωματικές πηγές εντοπίζουν την αντίφαση ότι ενώ η Τουρκία εμφανίζεται πρόθυμη να συμμετέχει σε μια διαδικασία προσέγγισης των δύο χωρών και πολυεπίπεδης ενίσχυσης της συνεργασίας, την ίδια στιγμή προβαίνει σε κινήσεις που εκ των προτέρων γνωρίζει ότι θα ενοχλήσουν την Αθήνα. Ολα αυτά λίγες μόνο ημέρες πριν τη σχεδιαζόμενη επίσκεψη του αναπληρωτή υπουργού Εξωτερικών κ. Δημήτρη Δρούτσα στην Αγκυρα.
Τη ενόχληση της Αθήνας προκάλεσαν και οι επαναλαμβανόμενες διελεύσεις τουρκικών πολεμικών πλοίων από ελληνικά χωρικά ύδατα. Από τις αρχές του χρόνου μέχρι πριν μία εβδομάδα, έξι τουρκικά πολεμικά πλοία «όργωσαν» το Αιγαίο, τυπικά χωρίς να υποπίπτουν σε κάποια παράβαση, καθώς πραγματοποίησαν αβλαβείς διελεύσεις. Τι σημαίνει αυτό; Σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, όλα τα πλοία, ακόμα και τα πολεμικά, έχουν δικαίωμα να πλέουν σε εθνικά ύδατα χωρίς να έχουν ζητήσει προηγουμένως άδεια. Σε αυτήν την περίπτωση, πραγματοποιούν αβλαβή διέλευση. Προϋπόθεση για να λάβει αυτό το χαρακτηρισμό η διέλευση, είναι να είναι συνεχής, με σταθερή, υψηλή ταχύτητα. Το πολεμικό πλοίο δεν θα πρέπει να εκτελεί ασκήσεις ή γυμνάσια ή να προβαίνει σε συλλογή πληροφοριών, ενώ δεν επιτρέπεται να εκτελούνται προσνηώσεις ή απονηώσεις αεροσκαφών και ελικοπτέρων. Υπάρχει και μια άλλη προϋπόθεση: να μην εκτελείται άσκοπα.
Αυτό το τελευταίο σημείο της άσκοπης περιπλάνησης ήταν που έκανε τον υπουργό Εθνικής Αμυνας κ. Ευάγγελο Βενιζέλο να αναφερθεί σε δηλώσεις του σε «οριακά αβλαβή διέλευση», εκφράζοντας την ενόχληση της Αθήνας για τα επαναλαμβανόμενα περιστατικά.
Μια ματιά στον χάρτη και στις θαλάσσιες διαδρομές που επιλέγουν να ακολουθήσουν τα τουρκικά πολεμικά πλοία δικαιολογεί την εκτίμηση. Αντί να μετακινηθούν παράλληλα προς τα τουρκικά παράλια, καθώς τα σημεία από και προς τα οποία μετακινούνται εξυπηρετούνται από μια τέτοια διαδρομή, επιλέγουν πολύ μεγαλύτερες διαδρομές. Για την ακρίβεια, «κόβουν βόλτες», όπως ανέφερε χαρακτηριστικά στέλεχος του υπουργείου Εξωτερικών, διασχίζοντας όλο το Αιγαίο, περνώντας ανάμεσα από νησιά και, συχνά, προσεγγίζοντας την Αττική, καταναλώνοντας τεράστιες ποσότητες καυσίμων.
Τόσο στο YΠEΞ, όσο και στο Πεντάγωνο θεωρούν ότι οι διελεύσεις των τουρκικών πολεμικών πλοίων στο Αιγαίο κάθε άλλο παρά τυχαίες είναι και σίγουρα εξυπηρετούν συγκεκριμένες σκοπιμότητες. Εχει, μάλιστα, εξετασθεί μια σειρά από ενδεχόμενα, όπως να πρόκειται για ένα ακόμη «όπλο» που εντάσσει η Αγκυρα στη φαρέτρα της προκλητικότητας και της αμφισβήτησης. Βεβαίως, οι αβλαβείς διελεύσεις δεν συνιστούν αμφισβήτηση κυριαρχίας ή κυριαρχικών δικαιωμάτων, ωστόσο η προβολή της τουρκικής σημαίας ακόμα και στα ανοιχτά της Αττικής στέλνει μήνυμα πρόκλησης και «τσαμπουκά», στη λογική ότι «αλωνίζουμε στο Αιγαίο», με στόχο την καταγραφή παρουσίας των πλοίων της εκεί και σπάσιμο νεύρων. Αυτό συνεπάγεται κατάσταση έντασης της επιφυλακής από πλευράς των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, τόσο στα παρατηρητήρια στα νησιά, όσο και σε ραντάρ και πολεμικά πλοία.
Θέμα κατασκοπείαςΜε τις διελεύσεις αυτές επιδιώκεται κατασκοπεία, δηλαδή καταγραφή στρατιωτικών θέσεων αλλά και τρόπου και ταχύτητας αντίδρασης των Ενόπλων Δυνάμεων και, παράλληλα, ανίχνευση υδάτων στις περιοχές από τις οποίες διέρχονται τα τουρκικά πολεμικά πλοία.
Από ελληνικής πλευράς το θέμα δεν έχει ακόμα τεθεί στην Αγκυρα. Ωστόσο, αντί της διακριτικής και εξ αποστάσεως παρακολούθησης των κινήσεων των τουρκικών πλοίων, επιλέγεται πλέον η εμφανής, από κοντινή απόσταση, παρακολούθηση, ώστε να καταστεί σαφές ότι υπάρχει ενόχληση. Παράλληλα, στο υπουργείο Εξωτερικών αποφασίσθηκε να ερωτηθεί η Αγκυρα ποιος ο λόγος της συχνής πλέον, διέλευσης τουρκικών πολεμικών πλοίων από τα ελληνικά χωρικά ύδατα.πηγη:http://news.kathimerini.gr/
