Πέντε γνώστες της διαφήμισης κρίνουν τη φετινή τουριστική καμπάνια και προβλέπουν την απήχηση που θα έχει στο εξωτερικό Της Μαργαριτας Πουρναρα
«Γεια σας. Είμαι η Ζαζα Γκαμπόρ και γεννήθηκα στη Βουδαπέστη της Ουγγαρίας. Υστερα μετανάστευσα στην Αμερική. Και τώρα επιτέλους επιστρέφω σπίτι μου. Στην Ελλάδα». Η γνωστή ηθοποιός,
ο τραγουδιστής Νιλ Σεντάκα και πολλές άλλες διασημότητες, είχαν πάρει μέρος το 1985, στην πιο επιτυχημένη τηλεοπτική διαφημιστική εκστρατεία της Ελλάδας στο εξωτερικό. Ηταν μια δύσκολη χρονιά καθώς ο Λευκός Οίκος με αφορμή την αεροπειρατεία της TWA είχε εκδώσει ταξιδιωτική οδηγία για την ασφάλεια των ταξιδιωτών που είχαν σκοπό να επισκεφθούν τη χώρα μας. Oμως η ευφυέστατη καμπάνια με τίτλο «Επιστρέφω σπίτι. Στην Ελλάδα», του Ελληνοαμερικανού Τζορτζ Λόις, κατάφερε να φέρει εκατομμύρια –Αμερικανούς και μη– τουρίστες στα νησιά μας. Το μήνυμα ήταν απλό: απ’ όπου και αν κατάγεται κάποιος, η Ελλάδα είναι το σπίτι του, ο καβαφικός προορισμός, το μέρος όπου ξεκίνησαν όλα.
Πριν από λίγες ημέρες δόθηκε στη δημοσιότητα η διαφημιστική εκστρατεία του 2010 με τίτλο «Καλημέρα», που είχε μηδενικό κόστος καθώς χρησιμοποιήθηκε υπάρχον υλικό, το οποίο αναμόρφωσε δωρεάν η εταιρεία Le Spot. Η «Κ» ζήτησε από πέντε γνώστες του χώρου της διαφήμισης και του τουρισμού, να κρίνουν την αισθητική, το περιεχόμενο και να προβλέψουν την απήχησή της στην πιο δύσκολη συγκυρία για τη χώρα μας. Ηταν έξυπνο να κάνουμε περικοπές στην προώθηση του ελληνικού τουρισμού, του πιο νευραλγικού τομέα για την οικονομία της χώρας, τη μόνη «βαριά βιομηχανία» ή μήπως καταστροφικό; Πρέπει να παρουσιάζουμε συνεχώς ήλιο, θάλασσα και τοπία; Αρκεί μια καλή καμπάνια για να μεταστρέψουμε το κλίμα; Ιδού οι τοποθετήσεις:Πήτερ Οικονομίδης*Ας βάλουμε τον Ζορμπά στην άκρη για λίγο
Η ιδέα της ανακύκλωσης του υπάρχοντος υλικού μού αρέσει. Αντιθέτως, το σλόγκαν «Καλημέρα» είναι κάκιστη επιλογή. Είναι μια λέξη μπανάλ, την οποία μάλιστα είχε χρησιμοποιήσει στο παρελθόν και η Εμπορική Τράπεζα. Για να είναι αποτελεσματική μια διαφημιστική εκστρατεία, πρέπει να στηρίζεται σε γερή μελέτη και έρευνα. Αυτό απουσιάζει. Σε μια περίοδο μάλιστα όπου πολλοί από τους συνήθεις επισκέπτες, όπως οι Γερμανοί, είναι πολύ ενοχλημένοι μαζί μας, εμείς το μόνο που τους λέμε είναι «Καλημέρα»; Βάλτε στη μηχανή αναζήτησης Google τη λέξη «Παρθενώνας» και θα σας βγάλει 1,8 εκατομμύρια αποτελέσματα, η «Μύκονος» 3,2 εκατομμύρια και η «Ελληνική οικονομική κρίση», 38 εκατομμύρια. Αν διαβάσει κανείς κείμενα για το τελευταίο λήμμα, θα σχηματίσει τη χειρότερη άποψη για εμάς. Σε αυτό το εχθρικό περιβάλλον, είναι αυτοκτονία και γελοιότητα να μην έχουμε στρατηγική.
Οι Βορειοευρωπαίοι ερωτεύτηκαν κάποτε την Ελλάδα χάρις στο στερεότυπο του Ζορμπά, του ωραίου, ανέμελου τύπου, που ζούσε την πολυτέλεια της απλότητας μακριά από την καταχνιά της Φρανκφούρτης και του Γκέτεμποργκ. Το κακό είναι ότι το νόμισμα έχει δύο όψεις. Ο Ζορμπάς προέκυψε ολίγον αλήτης, τεμπέλης, διεφθαρμένος, έτοιμος να σε γδάρει οικονομικά αν κάνεις διακοπές στη χώρα του ή σου ζητάει λεφτά για να κάθεται και να καλοπερνάει. Είτε μας αρέσει είτε όχι, αυτή την εικόνα έχουμε σήμερα. Λογικό είναι να είναι θυμωμένοι οι ξένοι, ίσως διότι πάντα υπήρχαν αυτά τα χαρακτηριστικά μας αλλά τώρα έχουν καπελώσει όλα τα άλλα. Ετσι καταλαβαίνουν όλοι γιατί ο Ζορμπάς μπορούσε να κάθεται στην αμμουδιά και να πίνει ούζα!
Η ακτινοβολία της Μελίνας, του Ντασέν, του Χατζηδάκι, του Θεοδωράκη, του Ωνάση θάμπωσε τους πάντες. Οι ξένοι ερωτοχτυπήθηκαν αυτόν τον τρόπο ζωής, γνωρίζοντας ότι γλεντάμε τόσο γιατί δεν έχουμε τα εργασιακά τους ήθη. Ερχονται λοιπόν το καλοκαίρι, να πάρουν λίγη χαρά ζωής και να βγάλουν τον χειμώνα στις κρύες χώρες τους. Η μόνη μας σωτηρία είναι ότι υπάρχει ακόμα βαθύς σεβασμός των ξένων για την κλασική Ελλάδα, το μεγαλύτερο δέλεαρ για όποιους επισκέπτες έρχονταν πριν από το ’60. Σε αυτό το κόνσεπτ πρέπει να επιστρέψουμε. Η άκρως επιτυχημένη τελετή των Ολυμπιακών Αγώνων είχε τη συγκεκριμένη αντίληψη ως βάση.
Η εκστρατεία του Τζορτζ Λόις «Γυρίζω σπίτι στην Ελλάδα» ήταν ένας μη πληκτικός τρόπος να υπενθυμίσουμε ότι ο Δυτικός Πολιτισμός γεννήθηκε εδώ. Το να δείχνουμε τον Παρθενώνα είναι βαρετό, η ουσία πίσω από τα μνημεία όμως είναι δυνατή και αδιαμφισβήτητη και σε αυτήν πρέπει να επενδύσουμε. Εγώ δεν θα πέταγα τον Ζορμπά στον σκουπιδοντενεκέ. Η χαρά της ζωής είναι το πιο ελληνικό χαρακτηριστικό μας. Απλώς θα τον έβαζα λίγο στην άκρη, μέχρι να μπορέσουμε να αποκτήσουμε λίγη αξιοπιστία. Δυστυχώς δεν μπορούμε να το επιτύχουμε άμεσα προβάλλοντας τον σύγχρονο εαυτό μας.
* Ο κ. Πήτερ Οικονομίδης γεννήθηκε στη Νότιο Αφρική, ζει στην Ελλάδα. Είναι Global Brand and Communications Consultant με σημαντική πορεία στον χώρο της διαφήμισης. Το 1991 είχε εμπνευστεί τη διαφημιστική καμπάνια «Greece chosen by the Gods».
Φρέντυ Κάραμποτ*Είναι πολύ φτωχό το φετινό σλόγκανΕιδικά οι αφίσες του «Καλημέρα» μου άφησαν αρνητικές εντυπώσεις. Εχουμε επιστρέψει από πλευράς θεματολογίας και τεχνικών, απόδοσης και απόψεως σε άλλες εποχές. Δεν υπάρχει σαφές μήνυμα, δεν αιχμαλωτίζει το βλέμμα, είναι φλύαρες. Εχουμε δυνατή διαφημιστική παράδοση στον τουρισμό και είναι κρίμα που στην παρούσα συγκυρία δεν έχουμε κάτι δυνατό να προτείνουμε.
Κατανοώ ότι η οικονομική μας πραγματικότητα είναι δύσκολη. Θα έπρεπε όμως να έχουμε δώσει αρκετά χρήματα για να μπορέσουμε να παρουσιάσουμε μια αξιόλογη διαφημιστική καμπάνια. Το 1963, που τα πηγαίναμε καλά, είχαμε πάρει βραβείο για τις αφίσες και η Ελλάδα ήταν της μόδας στους τουριστικούς προορισμούς, η τότε κυβέρνηση είχε προσλάβει ένα μεγάλο διεθνές γραφείο για τη διακίνηση και προώθηση του υλικού. Τώρα θέλαμε μια έξυπνη εκστρατεία ν’ αμβλύνει τις αλγεινές εντυπώσεις. Το «Καλημέρα» είναι πολύ φτωχό. Θεωρώ ότι θα έπρεπε να έχουμε το ίδιο σλόγκαν για πολλά χρόνια ώστε να έχει εμφυτευτεί στη συνείδηση των θεατών. Η Μαλαισία λ.χ. έχει την πρόταση «Malaysia trully Asia» με την ίδια μουσική επένδυση για χρόνια.
Δυστυχώς έχουμε βγάλει έναν επιπόλαιο εαυτό και το μόνο που μας ξεπλένει είναι ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός και η φύση μας. Μακάρι να μπορούσαμε να απαντήσουμε στις κατηγορίες με το σύγχρονο ανθρώπινο πρόσωπο της Ελλάδας, αλλά μάλλον είναι αυτό για το οποίο δεχόμαστε δικαίως επιθέσεις. Οι ξένοι γνωρίζουν από πρώτο χέρι τα σκουπίδια μας, την κακή μας συμπεριφορά, τις αρπαχτές μας. Εγώ όταν ερωτώμαι στο εξωτερικό πώς είναι η χώρα μου, λέω απλώς «γραφική», μια λέξη που έχει δύο αντιθετικές έννοιες...
* Ο ζωγράφος και γραφίστας κ. Φρέντυ Κάραμποτ σε συνεργασία με τον Μιχάλη και την Ανθή Κατζουράκη έχουν συνδέσει το όνομά τους με τις πιο επιτυχημένες, πρωτοποριακές και καλαίσθητες αφίσες για τον ελληνικό τουρισμό την περίοδο πριν από τη χούντα.
Τζορτζ Λόις*Ο δημιουργός ενός «θαύματος» διαφημιστικούΤο 1985 θα μπορούσε να είναι μια καταστροφική χρονιά για τον ελληνικό τουρισμό. Ο τότε πρόεδρος Ρόναλντ Ρέιγκαν είχε βγάλει ταξιδιωτική οδηγία με την οποία ζητούσε να μην ταξιδέψουν οι Αμερικανοί στην Ελλάδα διότι ήταν υποτίθεται επικίνδυνη χώρα. Αναζητούσαμε ένα διαφημιστικό θαύμα να αντιστρέψουμε το κλίμα. Ο ΕΟΤ μέσω ενός δικηγόρου που γνώριζε την αμερικανική πραγματικότητα μού ανέθεσε να κάνω την ετήσια καμπάνια. Τότε είχα ήδη γίνει γνωστός από τα ανατρεπτικά εξώφυλλα του περιοδικού Esquire, τις καμπάνιες του ΜΤV, της Xerox κ.α.
Κάλεσα 37 από τις μεγαλύτερες διασημότητες των ΗΠΑ που είχαν ξενικό όνομα και καταγωγή να στηθούν μπροστά στην κάμερα και να πουν ότι επιστρέφουν σπίτι τους, δηλαδή στην Ελλάδα. Δεν είχε σημασία αν κάποιος ήταν Ιταλός, Ισπανός ή Ούγγρος. Η Ελλάδα είναι η πρωταρχική καταγωγή όλων τους, το μέρος όπου όλοι αισθάνονται σαν σπίτι τους διότι εκεί γεννήθηκε ο Δυτικός Πολιτισμός. Η ανταμοιβή των σταρ ήταν δύο εβδομάδες διακοπών στην Ελλάδα με χορηγίες που είχα βρει από αεροπορικές εταιρείες και ξενοδοχεία. Ποιος δεν θα ήθελε άλλωστε να φιλοξενήσει τόσο μεγάλα ονόματα;
Η εκστρατεία είχε απίστευτη επιτυχία. Ηταν σαν να φτύναμε κατάμουτρα τον Ρέιγκαν. Ολόκληρο το καλοκαίρι οι κρατήσεις των αεροπλάνων ήταν πλήρεις και έτσι ανέβηκαν και οι κρουαζιέρες από αυτούς που δεν έβρισκαν πτήσεις. Η οδηγία ξεχάστηκε αμέσως.
Αστέρες του Χόλιγουντ μου τηλεφωνούσαν και με παρακαλούσαν να τους συμπεριλάβω στην καμπάνια. Φιλέλληνες γερουσιαστές με διαβεβαίωναν ότι ήταν ευκολότερο να προωθήσουν τα ελληνικά συμφέροντα στο Κογκρέσο χάρη στο θετικό ρεύμα που δημιουργήσαμε.
Στη Νέα Υόρκη και αλλού το talk of the town ήταν ποιος διάσημος θα ταξιδέψει στην Ελλάδα. Πριν από λίγα χρόνια ο Δημήτρης Αβραμόπουλος μού ζήτησε να ξανακάνω το ίδιο με άλλους σταρ. Ενώ είχα κανονίσει μια ομάδα, από την Τζένιφερ Λόπεζ μέχρι την Κατρίν Ντενέβ, μου το ακύρωσαν τελευταία στιγμή εκθέτοντάς με ανεπανόρθωτα.
Θεωρώ ότι στην παρούσα κατάσταση, μόνο με μια έξυπνη και καλά στοχευμένη καμπάνια θα μπορέσουμε να προσελκύσουμε τουρίστες. Σήμερα δεν ακούς από κανέναν να θέλει να έρθει στη χώρα, η λέξη «Ελλάδα» έχει εξαφανιστεί από τους ταξιδιωτικούς προορισμούς. Το «Καλημέρα» ως σύνθημα και περιεχόμενο είναι τουλάχιστον γελοίο και δείχνει σαν να μην έχουμε αντιληφθεί τη σοβαρότητα της κατάστασης.
* Ο Ελληνοαμερικανός Τζορτζ Λόις είναι από τους πιο σπουδαίους διαφημιστές των ΗΠΑ με καμπάνιες παγκόσμιας απήχησης.
Χρήστος Αγγελάκος*Μόνο η αλήθεια προσελκύειΕίναι η εποχή που σφίγγουμε όλοι τα λουριά και περικόπτονται κρατικές δαπάνες. Η υφυπουργός Τουρισμού κινήθηκε στη λογική της μεταποίησης. Πήρε το παλιό ταγιέρ και το πήγε στο ράφτη για να το φέρει στα μέτρα μας. Ολα εξαρτώνται από τα χέρια του μάστορα, αν δηλαδή θα κάνει κάτι που να φοριέται ή που κρεμάει και δεν θα το βάλει ποτέ ο πελάτης. Το αποτέλεσμα θεωρώ ότι είναι κάτι αναμενόμενο και δεν προσκαλούμε στη χώρα κανέναν από αυτούς που θα θέλαμε να προσκαλέσουμε τελικά.
Η τηλεοπτική καταχώριση επιβεβαιώνει την υποβλητικότητα της ελληνικής φύσης. Ακόμα και αν κάποιος είχε βάλει απλές εικόνες ελληνικών τοπίων με μουσική επένδυση του Χατζιδάκι, θα είχε συνθέσει ένα οπτικό ποίημα. Οπου εμφανίζεται στην ταινία ανθρώπινη παρουσία, τότε το πράγμα ψευτίζει, γίνεται μια αποθέωση του κλισέ, εστιάζουμε στους κομπάρσους, στα ψεύτικα χαμόγελα. Ξαφνικά λ.χ. βλέπεις μια κοπέλα με βραδινό φόρεμα στη βεράντα στη Σαντορίνη, λες και φοράμε μάξι τουαλέτες στα νησιά. Αν το είχαμε κρατήσει σε επίπεδο ντοκιμαντέρ, τότε θα ήταν πολύ καλύτερο.
Στις αφίσες του «Καλημέρα» έχουν χρησιμοποιήσει τις λεγόμενες τράπεζες εικόνων, απ’ όπου έχουν πάρει ανθρώπινες φιγούρες, έχουν αφαιρέσει το πρότερο φόντο και τις έχουν ενθέσει στα τοπία, δημιουργώντας νέες εικόνες. Σε αυτό το μοντάζ, τα ξεγυρίσματα είναι πολύ κακά και η λογική είναι πάλι να δοξάσουμε τα στερεότυπα. Μόνο η αλήθεια προσελκύει, κάτι που έχει ουσία και βάθος όχι μια φτιασιδωμένη διαφημιστική πραγματικότητα. Ετσι θα πάει μπροστά ο τουρισμός, ειδικά σε μια περίοδο όπου βαλλόμαστε από παντού;
Αν έπρεπε να φτιάξω μια δυνατή εκστρατεία σε καιρούς ύφεσης, θα προσκαλούσα δέκα κορυφαίους Ελληνες φωτογράφους να μου παραχωρήσουν –χωρίς χρήματα– μια εικόνα ο καθένας από αυτές που έχουν στο αρχείο τους. Είμαι σίγουρος ότι και εκείνοι θα ανταποκρίνονταν και οι δέκα φωτογραφίες τους θα αιχμαλώτιζαν την ψυχή του ελληνικού τοπίου και θα έβγαζαν αυτήν την αλήθεια, το αυθεντικό βλέμμα για το οποίο μίλησα πριν. Διαθέτουμε ταλέντο, ανθρώπους με ικανότητες που θα μπορούσαν αφιλοκερδώς να μας δώσουν υλικό που να προσελκύει την προσοχή και όχι να λέμε απλώς «Καλημέρα» εν μέσω κρίσης.
* Ο κ. Χρήστος Αγγελάκος είναι δημιουργικός διευθυντής στην εταιρεία Geo, Young & Rubicam. Ζει και εργάζεται στην Ελλάδα.
Γιώργος Παπαγαπητός*Να βελτιώσουμε τις υπηρεσίες μαςΕκανα περιήγηση στην ιστοσελίδα του ΕΟΤ, όπου αψηφούν έναν βασικό κανόνα του Διαδικτύου. Αν δεν τραβήξεις το ενδιαφέρον του χρήστη στα πρώτα δέκα δευτερόλεπτα, τον έχεις χάσει. Το βίντεο και οι αφίσες του «Καλημέρα» δυστυχώς μιμούνται τη λογική της καμπάνιας που έχουν πολλές άλλες χώρες, χωρίς καμιά πρωτοτυπία. Φέτος είχαμε έναν λόγο παραπάνω να κάνουμε μια εκπληκτική τουριστική εκστρατεία από κάποιον μεγάλο διαφημιστικό οίκο, που να βοηθήσει τη χώρα να βγει από την απομόνωση που την έχει καταδικάσει ο διεθνής Τύπος. Ας κάνουμε οικονομία σε άλλα πράγματα αλλά όχι σε κάτι που είναι τόσο ζωτικό για τη χώρα μας και τη νοσούσα οικονομία της. Στην Αμερική, ο αντίστοιχος οργανισμός τουρισμού θα είχε καταφέρει να βρει χορηγούς ώστε να μειώσει το κόστος.
Οπωσδήποτε ακούγεται βαρετό να χρησιμοποιούμε κάθε φορά το ίδιο διαφημιστικό κόνσεπτ με ήλιο, θάλασσα και μνημεία. Τι άλλο θα μπορούσαμε όμως να δείξουμε; Δεν είμαστε χώρα με πόλεις που μεταμορφώθηκαν με νέα αρχιτεκτονήματα, απίστευτα έργα υποδομής, πάρκα κ.λπ. Ωραία τοπία έχουμε και αυτά τα αλλοιώνουμε κάθε χρόνο. Μια έξυπνη ιδέα θα ήταν να εστιάσουμε λ.χ. σε άλλα πλεονεκτήματά μας όπως την καλή ελληνική κουζίνα που κάνει θραύση στη Νέα Υόρκη τα τελευταία χρόνια ή τα φοβερά μας κρασιά.
Στην Αμερική έχουμε λιγότερο κακή εικόνα για την Ελλάδα σε σχέση με την Ευρώπη. Φοβάμαι ότι για να μπορέσουμε να τη βελτιώσουμε, θα περάσουν πολλά χρόνια. Αυτό που με θλίβει είναι ότι ξέρω πόσο αξιόλογους και δυναμικούς επαγγελματίες έχει η πατρίδα μου, πόσο ταλαντούχους νέους ανθρώπους, οι οποίοι χάνονται μέσα στον γενικό «πολτό» της ανεπάρκειας, της κακοδιαχείρισης και των πελατειακών σχέσεων.
Θέλω να επιμείνω σε κάτι. Οπωσδήποτε έχει σημασία μια διαφημιστική εκστρατεία για να έρθει κάποιος στην Ελλάδα. Εκεί όμως θα δει την πραγματικότητα, τις ακριβές τιμές, τα αυθαίρετα στις παραλίες μας, τις κακές υπηρεσίες, τη νοοτροπία μας έναντι των τουριστών. Αυτά πρέπει να διορθώσουμε όχι μόνο την καμπάνια. Με την πείρα που διαθέτω πάντως γνωρίζω πως η Ελλάδα σε βελτιωμένη εκδοχή μπορεί να χαρίσει εμπειρίες στους ταξιδιώτες της όπως καμιά άλλη χώρα στον κόσμο. Eχουμε στείλει τους πιο μορφωμένους και ευκατάστατους Αμερικανούς στη χώρα μας, που επέστρεψαν γοητευμένοι από τον πολιτισμό μας
* Ο κ. Γιώργος Παπαγαπητός μαζί με τον αδελφό του Βάσο έχουν ιδρύσει το γραφείο ταξιδίων Travel Dynamics με έδρα τη Νέα Υόρκη και εξειδίκευση στις πολυτελείς κρουαζιέρες πολιτιστικού και φυσιολατρικού τουρισμού.πηγηhttp://news.kathimerini.gr:
Πήτερ Οικονομίδης*Ας βάλουμε τον Ζορμπά στην άκρη για λίγο
Η ιδέα της ανακύκλωσης του υπάρχοντος υλικού μού αρέσει. Αντιθέτως, το σλόγκαν «Καλημέρα» είναι κάκιστη επιλογή. Είναι μια λέξη μπανάλ, την οποία μάλιστα είχε χρησιμοποιήσει στο παρελθόν και η Εμπορική Τράπεζα. Για να είναι αποτελεσματική μια διαφημιστική εκστρατεία, πρέπει να στηρίζεται σε γερή μελέτη και έρευνα. Αυτό απουσιάζει. Σε μια περίοδο μάλιστα όπου πολλοί από τους συνήθεις επισκέπτες, όπως οι Γερμανοί, είναι πολύ ενοχλημένοι μαζί μας, εμείς το μόνο που τους λέμε είναι «Καλημέρα»; Βάλτε στη μηχανή αναζήτησης Google τη λέξη «Παρθενώνας» και θα σας βγάλει 1,8 εκατομμύρια αποτελέσματα, η «Μύκονος» 3,2 εκατομμύρια και η «Ελληνική οικονομική κρίση», 38 εκατομμύρια. Αν διαβάσει κανείς κείμενα για το τελευταίο λήμμα, θα σχηματίσει τη χειρότερη άποψη για εμάς. Σε αυτό το εχθρικό περιβάλλον, είναι αυτοκτονία και γελοιότητα να μην έχουμε στρατηγική.
Οι Βορειοευρωπαίοι ερωτεύτηκαν κάποτε την Ελλάδα χάρις στο στερεότυπο του Ζορμπά, του ωραίου, ανέμελου τύπου, που ζούσε την πολυτέλεια της απλότητας μακριά από την καταχνιά της Φρανκφούρτης και του Γκέτεμποργκ. Το κακό είναι ότι το νόμισμα έχει δύο όψεις. Ο Ζορμπάς προέκυψε ολίγον αλήτης, τεμπέλης, διεφθαρμένος, έτοιμος να σε γδάρει οικονομικά αν κάνεις διακοπές στη χώρα του ή σου ζητάει λεφτά για να κάθεται και να καλοπερνάει. Είτε μας αρέσει είτε όχι, αυτή την εικόνα έχουμε σήμερα. Λογικό είναι να είναι θυμωμένοι οι ξένοι, ίσως διότι πάντα υπήρχαν αυτά τα χαρακτηριστικά μας αλλά τώρα έχουν καπελώσει όλα τα άλλα. Ετσι καταλαβαίνουν όλοι γιατί ο Ζορμπάς μπορούσε να κάθεται στην αμμουδιά και να πίνει ούζα!
Η ακτινοβολία της Μελίνας, του Ντασέν, του Χατζηδάκι, του Θεοδωράκη, του Ωνάση θάμπωσε τους πάντες. Οι ξένοι ερωτοχτυπήθηκαν αυτόν τον τρόπο ζωής, γνωρίζοντας ότι γλεντάμε τόσο γιατί δεν έχουμε τα εργασιακά τους ήθη. Ερχονται λοιπόν το καλοκαίρι, να πάρουν λίγη χαρά ζωής και να βγάλουν τον χειμώνα στις κρύες χώρες τους. Η μόνη μας σωτηρία είναι ότι υπάρχει ακόμα βαθύς σεβασμός των ξένων για την κλασική Ελλάδα, το μεγαλύτερο δέλεαρ για όποιους επισκέπτες έρχονταν πριν από το ’60. Σε αυτό το κόνσεπτ πρέπει να επιστρέψουμε. Η άκρως επιτυχημένη τελετή των Ολυμπιακών Αγώνων είχε τη συγκεκριμένη αντίληψη ως βάση.
Η εκστρατεία του Τζορτζ Λόις «Γυρίζω σπίτι στην Ελλάδα» ήταν ένας μη πληκτικός τρόπος να υπενθυμίσουμε ότι ο Δυτικός Πολιτισμός γεννήθηκε εδώ. Το να δείχνουμε τον Παρθενώνα είναι βαρετό, η ουσία πίσω από τα μνημεία όμως είναι δυνατή και αδιαμφισβήτητη και σε αυτήν πρέπει να επενδύσουμε. Εγώ δεν θα πέταγα τον Ζορμπά στον σκουπιδοντενεκέ. Η χαρά της ζωής είναι το πιο ελληνικό χαρακτηριστικό μας. Απλώς θα τον έβαζα λίγο στην άκρη, μέχρι να μπορέσουμε να αποκτήσουμε λίγη αξιοπιστία. Δυστυχώς δεν μπορούμε να το επιτύχουμε άμεσα προβάλλοντας τον σύγχρονο εαυτό μας.
* Ο κ. Πήτερ Οικονομίδης γεννήθηκε στη Νότιο Αφρική, ζει στην Ελλάδα. Είναι Global Brand and Communications Consultant με σημαντική πορεία στον χώρο της διαφήμισης. Το 1991 είχε εμπνευστεί τη διαφημιστική καμπάνια «Greece chosen by the Gods».
Φρέντυ Κάραμποτ*Είναι πολύ φτωχό το φετινό σλόγκανΕιδικά οι αφίσες του «Καλημέρα» μου άφησαν αρνητικές εντυπώσεις. Εχουμε επιστρέψει από πλευράς θεματολογίας και τεχνικών, απόδοσης και απόψεως σε άλλες εποχές. Δεν υπάρχει σαφές μήνυμα, δεν αιχμαλωτίζει το βλέμμα, είναι φλύαρες. Εχουμε δυνατή διαφημιστική παράδοση στον τουρισμό και είναι κρίμα που στην παρούσα συγκυρία δεν έχουμε κάτι δυνατό να προτείνουμε.
Κατανοώ ότι η οικονομική μας πραγματικότητα είναι δύσκολη. Θα έπρεπε όμως να έχουμε δώσει αρκετά χρήματα για να μπορέσουμε να παρουσιάσουμε μια αξιόλογη διαφημιστική καμπάνια. Το 1963, που τα πηγαίναμε καλά, είχαμε πάρει βραβείο για τις αφίσες και η Ελλάδα ήταν της μόδας στους τουριστικούς προορισμούς, η τότε κυβέρνηση είχε προσλάβει ένα μεγάλο διεθνές γραφείο για τη διακίνηση και προώθηση του υλικού. Τώρα θέλαμε μια έξυπνη εκστρατεία ν’ αμβλύνει τις αλγεινές εντυπώσεις. Το «Καλημέρα» είναι πολύ φτωχό. Θεωρώ ότι θα έπρεπε να έχουμε το ίδιο σλόγκαν για πολλά χρόνια ώστε να έχει εμφυτευτεί στη συνείδηση των θεατών. Η Μαλαισία λ.χ. έχει την πρόταση «Malaysia trully Asia» με την ίδια μουσική επένδυση για χρόνια.
Δυστυχώς έχουμε βγάλει έναν επιπόλαιο εαυτό και το μόνο που μας ξεπλένει είναι ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός και η φύση μας. Μακάρι να μπορούσαμε να απαντήσουμε στις κατηγορίες με το σύγχρονο ανθρώπινο πρόσωπο της Ελλάδας, αλλά μάλλον είναι αυτό για το οποίο δεχόμαστε δικαίως επιθέσεις. Οι ξένοι γνωρίζουν από πρώτο χέρι τα σκουπίδια μας, την κακή μας συμπεριφορά, τις αρπαχτές μας. Εγώ όταν ερωτώμαι στο εξωτερικό πώς είναι η χώρα μου, λέω απλώς «γραφική», μια λέξη που έχει δύο αντιθετικές έννοιες...
* Ο ζωγράφος και γραφίστας κ. Φρέντυ Κάραμποτ σε συνεργασία με τον Μιχάλη και την Ανθή Κατζουράκη έχουν συνδέσει το όνομά τους με τις πιο επιτυχημένες, πρωτοποριακές και καλαίσθητες αφίσες για τον ελληνικό τουρισμό την περίοδο πριν από τη χούντα.
Τζορτζ Λόις*Ο δημιουργός ενός «θαύματος» διαφημιστικούΤο 1985 θα μπορούσε να είναι μια καταστροφική χρονιά για τον ελληνικό τουρισμό. Ο τότε πρόεδρος Ρόναλντ Ρέιγκαν είχε βγάλει ταξιδιωτική οδηγία με την οποία ζητούσε να μην ταξιδέψουν οι Αμερικανοί στην Ελλάδα διότι ήταν υποτίθεται επικίνδυνη χώρα. Αναζητούσαμε ένα διαφημιστικό θαύμα να αντιστρέψουμε το κλίμα. Ο ΕΟΤ μέσω ενός δικηγόρου που γνώριζε την αμερικανική πραγματικότητα μού ανέθεσε να κάνω την ετήσια καμπάνια. Τότε είχα ήδη γίνει γνωστός από τα ανατρεπτικά εξώφυλλα του περιοδικού Esquire, τις καμπάνιες του ΜΤV, της Xerox κ.α.
Κάλεσα 37 από τις μεγαλύτερες διασημότητες των ΗΠΑ που είχαν ξενικό όνομα και καταγωγή να στηθούν μπροστά στην κάμερα και να πουν ότι επιστρέφουν σπίτι τους, δηλαδή στην Ελλάδα. Δεν είχε σημασία αν κάποιος ήταν Ιταλός, Ισπανός ή Ούγγρος. Η Ελλάδα είναι η πρωταρχική καταγωγή όλων τους, το μέρος όπου όλοι αισθάνονται σαν σπίτι τους διότι εκεί γεννήθηκε ο Δυτικός Πολιτισμός. Η ανταμοιβή των σταρ ήταν δύο εβδομάδες διακοπών στην Ελλάδα με χορηγίες που είχα βρει από αεροπορικές εταιρείες και ξενοδοχεία. Ποιος δεν θα ήθελε άλλωστε να φιλοξενήσει τόσο μεγάλα ονόματα;
Η εκστρατεία είχε απίστευτη επιτυχία. Ηταν σαν να φτύναμε κατάμουτρα τον Ρέιγκαν. Ολόκληρο το καλοκαίρι οι κρατήσεις των αεροπλάνων ήταν πλήρεις και έτσι ανέβηκαν και οι κρουαζιέρες από αυτούς που δεν έβρισκαν πτήσεις. Η οδηγία ξεχάστηκε αμέσως.
Αστέρες του Χόλιγουντ μου τηλεφωνούσαν και με παρακαλούσαν να τους συμπεριλάβω στην καμπάνια. Φιλέλληνες γερουσιαστές με διαβεβαίωναν ότι ήταν ευκολότερο να προωθήσουν τα ελληνικά συμφέροντα στο Κογκρέσο χάρη στο θετικό ρεύμα που δημιουργήσαμε.
Στη Νέα Υόρκη και αλλού το talk of the town ήταν ποιος διάσημος θα ταξιδέψει στην Ελλάδα. Πριν από λίγα χρόνια ο Δημήτρης Αβραμόπουλος μού ζήτησε να ξανακάνω το ίδιο με άλλους σταρ. Ενώ είχα κανονίσει μια ομάδα, από την Τζένιφερ Λόπεζ μέχρι την Κατρίν Ντενέβ, μου το ακύρωσαν τελευταία στιγμή εκθέτοντάς με ανεπανόρθωτα.
Θεωρώ ότι στην παρούσα κατάσταση, μόνο με μια έξυπνη και καλά στοχευμένη καμπάνια θα μπορέσουμε να προσελκύσουμε τουρίστες. Σήμερα δεν ακούς από κανέναν να θέλει να έρθει στη χώρα, η λέξη «Ελλάδα» έχει εξαφανιστεί από τους ταξιδιωτικούς προορισμούς. Το «Καλημέρα» ως σύνθημα και περιεχόμενο είναι τουλάχιστον γελοίο και δείχνει σαν να μην έχουμε αντιληφθεί τη σοβαρότητα της κατάστασης.
* Ο Ελληνοαμερικανός Τζορτζ Λόις είναι από τους πιο σπουδαίους διαφημιστές των ΗΠΑ με καμπάνιες παγκόσμιας απήχησης.
Χρήστος Αγγελάκος*Μόνο η αλήθεια προσελκύειΕίναι η εποχή που σφίγγουμε όλοι τα λουριά και περικόπτονται κρατικές δαπάνες. Η υφυπουργός Τουρισμού κινήθηκε στη λογική της μεταποίησης. Πήρε το παλιό ταγιέρ και το πήγε στο ράφτη για να το φέρει στα μέτρα μας. Ολα εξαρτώνται από τα χέρια του μάστορα, αν δηλαδή θα κάνει κάτι που να φοριέται ή που κρεμάει και δεν θα το βάλει ποτέ ο πελάτης. Το αποτέλεσμα θεωρώ ότι είναι κάτι αναμενόμενο και δεν προσκαλούμε στη χώρα κανέναν από αυτούς που θα θέλαμε να προσκαλέσουμε τελικά.
Η τηλεοπτική καταχώριση επιβεβαιώνει την υποβλητικότητα της ελληνικής φύσης. Ακόμα και αν κάποιος είχε βάλει απλές εικόνες ελληνικών τοπίων με μουσική επένδυση του Χατζιδάκι, θα είχε συνθέσει ένα οπτικό ποίημα. Οπου εμφανίζεται στην ταινία ανθρώπινη παρουσία, τότε το πράγμα ψευτίζει, γίνεται μια αποθέωση του κλισέ, εστιάζουμε στους κομπάρσους, στα ψεύτικα χαμόγελα. Ξαφνικά λ.χ. βλέπεις μια κοπέλα με βραδινό φόρεμα στη βεράντα στη Σαντορίνη, λες και φοράμε μάξι τουαλέτες στα νησιά. Αν το είχαμε κρατήσει σε επίπεδο ντοκιμαντέρ, τότε θα ήταν πολύ καλύτερο.
Στις αφίσες του «Καλημέρα» έχουν χρησιμοποιήσει τις λεγόμενες τράπεζες εικόνων, απ’ όπου έχουν πάρει ανθρώπινες φιγούρες, έχουν αφαιρέσει το πρότερο φόντο και τις έχουν ενθέσει στα τοπία, δημιουργώντας νέες εικόνες. Σε αυτό το μοντάζ, τα ξεγυρίσματα είναι πολύ κακά και η λογική είναι πάλι να δοξάσουμε τα στερεότυπα. Μόνο η αλήθεια προσελκύει, κάτι που έχει ουσία και βάθος όχι μια φτιασιδωμένη διαφημιστική πραγματικότητα. Ετσι θα πάει μπροστά ο τουρισμός, ειδικά σε μια περίοδο όπου βαλλόμαστε από παντού;
Αν έπρεπε να φτιάξω μια δυνατή εκστρατεία σε καιρούς ύφεσης, θα προσκαλούσα δέκα κορυφαίους Ελληνες φωτογράφους να μου παραχωρήσουν –χωρίς χρήματα– μια εικόνα ο καθένας από αυτές που έχουν στο αρχείο τους. Είμαι σίγουρος ότι και εκείνοι θα ανταποκρίνονταν και οι δέκα φωτογραφίες τους θα αιχμαλώτιζαν την ψυχή του ελληνικού τοπίου και θα έβγαζαν αυτήν την αλήθεια, το αυθεντικό βλέμμα για το οποίο μίλησα πριν. Διαθέτουμε ταλέντο, ανθρώπους με ικανότητες που θα μπορούσαν αφιλοκερδώς να μας δώσουν υλικό που να προσελκύει την προσοχή και όχι να λέμε απλώς «Καλημέρα» εν μέσω κρίσης.
* Ο κ. Χρήστος Αγγελάκος είναι δημιουργικός διευθυντής στην εταιρεία Geo, Young & Rubicam. Ζει και εργάζεται στην Ελλάδα.
Γιώργος Παπαγαπητός*Να βελτιώσουμε τις υπηρεσίες μαςΕκανα περιήγηση στην ιστοσελίδα του ΕΟΤ, όπου αψηφούν έναν βασικό κανόνα του Διαδικτύου. Αν δεν τραβήξεις το ενδιαφέρον του χρήστη στα πρώτα δέκα δευτερόλεπτα, τον έχεις χάσει. Το βίντεο και οι αφίσες του «Καλημέρα» δυστυχώς μιμούνται τη λογική της καμπάνιας που έχουν πολλές άλλες χώρες, χωρίς καμιά πρωτοτυπία. Φέτος είχαμε έναν λόγο παραπάνω να κάνουμε μια εκπληκτική τουριστική εκστρατεία από κάποιον μεγάλο διαφημιστικό οίκο, που να βοηθήσει τη χώρα να βγει από την απομόνωση που την έχει καταδικάσει ο διεθνής Τύπος. Ας κάνουμε οικονομία σε άλλα πράγματα αλλά όχι σε κάτι που είναι τόσο ζωτικό για τη χώρα μας και τη νοσούσα οικονομία της. Στην Αμερική, ο αντίστοιχος οργανισμός τουρισμού θα είχε καταφέρει να βρει χορηγούς ώστε να μειώσει το κόστος.
Οπωσδήποτε ακούγεται βαρετό να χρησιμοποιούμε κάθε φορά το ίδιο διαφημιστικό κόνσεπτ με ήλιο, θάλασσα και μνημεία. Τι άλλο θα μπορούσαμε όμως να δείξουμε; Δεν είμαστε χώρα με πόλεις που μεταμορφώθηκαν με νέα αρχιτεκτονήματα, απίστευτα έργα υποδομής, πάρκα κ.λπ. Ωραία τοπία έχουμε και αυτά τα αλλοιώνουμε κάθε χρόνο. Μια έξυπνη ιδέα θα ήταν να εστιάσουμε λ.χ. σε άλλα πλεονεκτήματά μας όπως την καλή ελληνική κουζίνα που κάνει θραύση στη Νέα Υόρκη τα τελευταία χρόνια ή τα φοβερά μας κρασιά.
Στην Αμερική έχουμε λιγότερο κακή εικόνα για την Ελλάδα σε σχέση με την Ευρώπη. Φοβάμαι ότι για να μπορέσουμε να τη βελτιώσουμε, θα περάσουν πολλά χρόνια. Αυτό που με θλίβει είναι ότι ξέρω πόσο αξιόλογους και δυναμικούς επαγγελματίες έχει η πατρίδα μου, πόσο ταλαντούχους νέους ανθρώπους, οι οποίοι χάνονται μέσα στον γενικό «πολτό» της ανεπάρκειας, της κακοδιαχείρισης και των πελατειακών σχέσεων.
Θέλω να επιμείνω σε κάτι. Οπωσδήποτε έχει σημασία μια διαφημιστική εκστρατεία για να έρθει κάποιος στην Ελλάδα. Εκεί όμως θα δει την πραγματικότητα, τις ακριβές τιμές, τα αυθαίρετα στις παραλίες μας, τις κακές υπηρεσίες, τη νοοτροπία μας έναντι των τουριστών. Αυτά πρέπει να διορθώσουμε όχι μόνο την καμπάνια. Με την πείρα που διαθέτω πάντως γνωρίζω πως η Ελλάδα σε βελτιωμένη εκδοχή μπορεί να χαρίσει εμπειρίες στους ταξιδιώτες της όπως καμιά άλλη χώρα στον κόσμο. Eχουμε στείλει τους πιο μορφωμένους και ευκατάστατους Αμερικανούς στη χώρα μας, που επέστρεψαν γοητευμένοι από τον πολιτισμό μας
* Ο κ. Γιώργος Παπαγαπητός μαζί με τον αδελφό του Βάσο έχουν ιδρύσει το γραφείο ταξιδίων Travel Dynamics με έδρα τη Νέα Υόρκη και εξειδίκευση στις πολυτελείς κρουαζιέρες πολιτιστικού και φυσιολατρικού τουρισμού.
