Είναι λιτοδίαιτα, φιλικά προς τον άνθρωπο και λόγω του ιδιαίτερου, ήρεμου βαδίσματος τους, χρησιμοποιήθηκαν ευρέως από κτηνοτρόφους, τη δεκαετία του ΄60, προκειμένου να μεταφέρουν γάλα από απομακρυσμένα, ορεινά σημεία, χωρίς να γίνεται βούτυρο από το ταρακούνημα.
Τα αραβάνια ή πλαγιοτροχαστές είναι ελληνική φυλή αλόγων, που κινδυνεύει, όμως, με εξαφάνιση, καθώς δεν υπάρχει καμία μέριμνα για τη σωτηρία τους και υποβάλλονται σε επιμειξίες.
"Τα αραβάνια είναι πλέον λίγα στην Ελλάδα, όπου άλλωστε δεν τηρείται γενεαλογικό βιβλίο, στο οποίο να καταγράφονται. Τα εναπομείναντα αραβάνια κινδυνεύουν ακόμη από την άγνοια πολλών κατόχων τους, που τα γονιμοποιούν με άλλες φυλές αλόγων, με αποτέλεσμα την απώλεια των μορφολογικών τους χαρακτηριστικών, αλλά και των ιδιοτήτων τους", αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Χάρης Αγγελίδης, από το Κέντρο Ανάπτυξης της Ιππικής Τέχνης, στον Πενταπλάτανο Γιαννιτσών, ο οποίος έχει 15 αραβάνια. "Αν και υπάρχει άφθονο γενετικό υλικό στην Ελλάδα, εντούτοις δεν γίνεται οργανωμένη εκτροφή και αναπαραγωγή για τη διάσωση της φυλής", προσθέτει. Αναφερόμενος στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του αλόγου, σημειώνει ότι διακρίνεται για την ικανότητα να κινείται σε ορεινές περιοχές, με απόλυτη ασφάλεια. Έχει υψηλή αίσθηση της ισορροπίας, είναι ιδιαίτερα προσεκτικό κατά την κίνησή του, αντιλαμβάνεται εύκολα τις ανωμαλίες του εδάφους και προσέχει πολύ τα σημεία, που τοποθετεί τις οπλές του. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην έλξη, σε γεωργικές εργασίες, σε μακρινές διαδρομές, στα χιόνια, στα βουνά ως άλογο της λεγόμενης ελεύθερης ιππασίας. "Στη φάρμα μου, μάλιστα, χρησιμοποιώ τα αραβάνια για ιππασία, αλλά και για διάφορες αγροτικές δουλειές", υπογραμμίζει ο κ. Αγγελίδης. Άλλωστε, το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του, το βήμα "αραβάνι", ένα βήμα που μοιάζει με πλαγιοτροχασμό, το κάνει πολύ ξεκούραστο στις διαδρομές. Επιπλέον, το αραβάνι είναι εύκολα και γρήγορα εκπαιδεύσιμο, κατάλληλο για εκμάθηση της ιππασίας σε νέους αναβάτες, πολύ καλό στην εκπαίδευση και στις ασκήσεις εδάφους, μέσα στον στίβο. Είναι υπομονετικό και ήρεμο και για το λόγο αυτό είναι κατάλληλο για να μάθουν ιππασία και άνθρωποι με κινητικά προβλήματα. Είναι ανθεκτικό στις ασθένειες, τον χειμώνα προστατεύεται από πλούσιο τρίχωμα, που το χάνει κατά τη διάρκεια της άνοιξης, ενώ υπό κανονικές συνθήκες, υπερβαίνει τα 30 χρόνια ζωής. "Τα αραβάνια, στην Ελλάδα, πριν αντικατασταθούν από τις μηχανές, χρησιμοποιήθηκαν ευρύτατα στη γεωργία και την κτηνοτροφία, τόσο για τις μεταφορές με κάρα, όσο και για την εκτέλεση αγροτικών εργασιών, όπως η άροση και το σκάλισμα με σκαλιστήρι. Χρησιμοποιήθηκαν, ακόμη, για να μεταφέρουν τους βοσκούς και τις προμήθειες τους στην πλάτη τους, με τη χρήση κυρίως σαμαριών και χρησιμοποιούνται, ακόμη και σήμερα, για τη μεταφορά ξύλων από τα ορεινά δάση", λέει ο κ. Αγγελίδης. Σε ορισμένες περιοχές της χώρας, μάλιστα, τα αραβάνια είχαν λάβει από παλιά την υψηλή θέση που τους άρμοζε. Εκτιμήθηκε τόσο η αξία τους στην εργασία όσο και ο καλός τους χαρακτήρας, καθώς και η μεγάλη τους ευφυΐα και ήταν παρόντα, εκτός από το χώρο της εργασίας, στις γιορτές και τα πανηγύρια.
Η καταγωγή
Σύμφωνα με στοιχεία του κ. Αγγελίδη, γύρω στο 1000 π.Χ. οι Δωριείς, με την κάθοδό τους, έφεραν τα άλογά τους από τις στέπες. Κατά τη διέλευσή τους από τη Θεσσαλία, πήραν μαζί τους μεγάλο αριθμό από τα περίφημα, εκεί ήδη συστηματικά εκτρεφόμενα, θεσσαλικά άλογα που κατέληξαν στην Νότια Πελοπόννησο και σε μερικά νησιά. Τα άλογά τους αναμίχθηκαν με τα θεσσαλικά άλογα και έτσι δημιουργήθηκαν οι πρόγονοι των αραβανιών. Τα άλογα αυτά δέχτηκαν, επίσης, στην πορεία της εξέλιξής τους, την επιρροή από τους περσικούς ίππους, που εμφανίστηκαν στην Ελλάδα κατά τους χρόνους των περσικών πολέμων και μετά. Κατά τη διάρκεια της άνθησης του Βασιλείου των Μακεδόνων, αλλά και κατά τους Αλεξανδρινούς χρόνους, τα αιγυπτιακά αραβικά άλογα, αλλά και τα θεσσαλικά, που συνέχισαν να εκτρέφονται, ενισχύουν με το αίμα τους τα άλογα των Δωριέων. Η Ολυμπία, στην Πελοπόννησο, εκτός από τους αγώνες, της γίνεται γνωστή και ως η μεγαλύτερη αγορά αλόγων της αρχαιότητας. Με την κυριαρχία των Ρωμαίων, τα άλογα τους αναμιγνύονται με τα ελληνικά άλογα και κατά την τουρκική κυριαρχία στον ελληνικό χώρο, γίνεται ακόμη μια μεγάλη ανάμιξη των ελληνικών αλόγων με τα τουρκικά. Ακόμη και μετά την ίδρυση του ελληνικού κράτους, προσφέρονται επίσημα επιβήτορες, προερχόμενοι από τον τουρκικό στρατό, για την αναπαραγωγή. Κατά τους πολέμους που ακολούθησαν και ιδιαίτερα με την ανθρωπιστική βοήθεια που προσφέρθηκε στην Ελλάδα, που περιείχε και άλογα από βόρειες χώρες, τα αραβάνια μειώθηκαν σε πληθυσμό και περιορίστηκαν σε περιοχές πιο ορεινές. Με την εκμηχάνιση της γεωργίας, από το 1960 και μετά, έπαψαν σιγά-σιγά να αποτελούν τον πολύτιμο σύντροφο του γεωργού και του κτηνοτρόφου. Ο αριθμός του μειώθηκε δραματικά, ενώ πολλά κατέληξαν στα σφαγεία της Ιταλίας.πηγη:http://www.nooz.gr/
