Από την Κεμαλική στην “ισλαμοδημοκρατική” Τουρκία

Θρυαλλίδα για εκ βάθρων αλλαγές στην Τουρκία, και σημαντικό πλήγμα έναντι του "βαθέος κράτους", συνιστά η θριαμβευτική νίκη του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) στο δημοψήφισμα για τις συνταγματικές μεταρρυθμίσεις. Η τουρκική κοινωνία, εισακούοντας τις προτροπές του Ταγίπ Ερντογάν, την Κυριακή είπε “Εvet” (ναι) στο δημοψήφισμα, γυρίζοντας σελίδα, με τον τούρκο πρωθυπουργό να κάνει λόγο και για νέες μεταρρυθμίσεις έχοντας πλέον “αέρα” νίκης στις βουλευτικές εκλογές όποτε και αν γίνουν (είναι προγραμματισμένες για τον Ιούλιο του 2011). Ίσως ακούγεται υπερβολικό, αλλά από την Κεμαλική Τουρκία φαίνεται να βαίνουμε οριστικά προς μια “ισλαμοδημοκρατική” Τουρκία με το κεμαλικό κατεστημένο όχι μόνο να υφίσταται σημαντική ήττα, αλλά να περιορίζει και την επιρροή του (βλέπε χάρτη - με μπλε χρώμα οι επαρχίες που ψήφισαν υπέρ των μεταρρύθμισεων Ερντογάν, με κόκκινο αυτές που τις καταψήφισαν). Με την υπερψήφιση του κρίσιμου δημοψήφισματος εγκρίνεται πανηγυρικά το κυβερνητικό πακέτο συνταγματικών μεταρρυθμίσεων της τουρκικής κυβέρνησης, (αναμόρφωση του δικαστικού συστήματος, περισσότερα δικαιώματα για τις γυναίκες και τις μειονότητες, αυξημένες ελεγκτικές αρμοδιότητες του κοινοβουλίου, κατοχύρωση εργατικών δικαιωμάτων) δίχως μάλιστα τη βοήθεια του φιλοκουρδικού Κόμματος Ειρήνης και Δημοκρατίας (BDP) που κάλεσε τους ψηφοφόρους του να απόσχουν.Η νίκη των ισλαμιστών όμως καταδεικνύει εναργέστερα από ποτέ ότι η χώρα είναι βαθιά διχασμένη. Μιλάμε για διαχωριστικές γραμμές όχι μόνο μεταξύ Τούρκων και Κούρδων (μακράν τη μεγαλύτερη εθνική μειονότητα στη χώρα), αλλά και μεταξύ των ιδίων των Τούρκων. Δεν μιλάμε απλώς για διακριτές πολιτικοοικονομικές ιδεολογίες, αλλά για χαώδη διαφορά φιλοσοφίας σε όλες τις εκφάνσεις της κοινωνικής ζωής. Στις τρεις μεγαλύτερες πόλεις της γείτονος, Κωνσταντινούπολη, Άγκυρα και Σμύρνη, βλέπουμε από τη μία ουρανοξύστες και υπερπολυτελή κτίρια, και από την άλλη τις φαβέλες των Κούρδων -μια διαρκής απειλητική υπόμνηση για τους Τούρκους. Από τη μια μινιφορούσες και από την άλλη μαντιλοφορούσες. Από τη μια υπερπολυτελή εστιατόρια που θυμίζουν Νέα Υόρκη και Παρίσι, και από την άλλη υπαίθρια κεμπαμπτζίδικα αμφισβητούμενης καθαριότητας και καφετέριες δίχως τουαλέτες. Μεγαλείο, και αθλιότητα, παραδειγματική οργάνωση και γραφικές τριτοκοσμικές καταστάσεις, Δύση και Ανατολή συνυπάρχουν(;) σε απόσταση μερικών μέτρων. Οι μαντίλες αυξάνονται, οι Κούρδοι αυξάνονται, οι αντιθέσεις αυξάνονται. Η δυναμική Τουρκική αστική τάξη νιώθει περιχαρακωμένη, νιώθει να αποδυναμώνεται, φοβάται. Σε αυτούς τους φόβους προσπάθησαν να επενδύσουν ο νέος ηγέτης του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου και οι λοιπές “λαϊκοκοσμικές δυνάμεις”, αγνοήθηκαν όμως από τα πλατύτερα στρώματα του πληθυσμού. Η Αριστερά είναι ανύπαρκτη, ενώ ο στρατός όχι μόνο δεν πείθει πλέον ότι είναι μέρος της λύσης για μια ισχυρή Τουρκία, αλλά μετά και την πολύκροτη υπόθεση Εργκένεκον φαντάζει περισσότερο σαν μέρος του προβλήματος. Ωστόσο, η Τουρκία παρουσιάζει και μεγάλα πλεονεκτήματα, όπως ο σημαντικός γεωστρατηγικός ρόλος της, η αυξανόμενη επιρροή της στον αραβικό κόσμο και την Κεντρική Ασία και η δυναμική της τουρκικής οικονομίας (το ΑΕΠ της Τουρκίας αυξήθηκε θεαματικά το πρώτο τρίμηνο του 2010 σημειώνοντας άνοδο 11,7%). Η γείτων λέει "Hoşgeldiniz" (καλώς ήλθατε) στους διεθνείς επενδυτές και το εννοεί, προσφέροντας κίνητρα και ένα σταθερό επενδυτικό περιβάλλον χωρίς να βασίζεται αποκλειστικά στο χαμηλό κόστος παραγωγής Μέσα από τις μεγάλες και μικρές αντιφάσεις της η Τουρκία αλλάζει. Η ειρωνεία; Από την -βασιζόμενη στο χουντικό Σύνταγμα του 1982- δυτικότροπη Κεμαλική δημοκρατία επιχειρείται η μετάβαση σε μια πραγματική αστική δημοκρατία, αλλά... μαντιλοφορούσα...πηγηhttp://www.skai.gr