Η εκμάθηση της ανάγνωσης, ένα φαινόμενο σχετικά πρόσφατο για να έχει επηρεάσει τη γενετική εξέλιξη, έχει σημαντική επιρροή στον ανθρώπινο εγκέφαλο, ο οποίος προσαρμόζεται και χρησιμοποιεί, σε όποια ηλικία κι αν μάθει να διαβάζει, εγκεφαλικές περιοχές που προορίζονται για άλλες λειτουργίες.«Δεν υπάρχει συγκεκριμένο εγκεφαλικό σύστημα για την ανάγνωση, ο ανθρώπινος εγκέφαλος αυτοσχεδιάζει, χρησιμοποιεί συστήματα που υπάρχουν ήδη», εξηγεί ο Λοράν Κοέν, ένας από τους υπεύθυνους της σχετικής μελέτης που δημοσιεύθηκε στο διαδίκτυο, στην αμερικανική επιθεώρηση Science.Οι ερευνητές εξέτασαν με λειτουργική μαγνητική τομογραφία (η οποία επιτρέπει την οπτικοποίηση της εγκεφαλικής λειτουργίας) την εγκεφαλική δραστηριότητα ενηλίκων που είχαν μάθει ανάγνωση σε διαφορετικές ηλικίες.Στην έρευνα συμμετείχαν 63 ενήλικες: 10 αναλφάβητοι, 22 που έμαθαν να διαβάζουν ενώ είχαν ενηλικιωθεί και 31 άτομα που είχαν παρακολουθήσει κανονικά την πρωτοβάθμια εκπαίδευση από την παιδική τους ηλικία. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε στην Πορτογαλία και την Βραζιλία, χώρες στις οποίες ήταν «αρκετά συνηθισμένο» φαινόμενο μέχρι πριν μερικές δεκαετίες να μην πηγαίνουν τα παιδιά σχολείο. Οι εθελοντές υποβλήθηκαν σε διάφορα ερεθίσματα, όπως γραπτές και προφορικές φράσεις, λέξεις, πρόσωπα κ.ά.Οι ερευνητές μπόρεσαν κατ' αυτόν τον τρόπο να συγκρίνουν την εγκεφαλική δραστηριότητα των αναλφάβητων με αυτών που είχαν μάθει να διαβάζουν, είτε ως παιδιά, είτε ως ενήλικες, και να καταγράψουν την επίδραση της εκμάθησης ανάγνωσης στον εγκέφαλο.Διαπίστωσαν λοιπόν ότι η επίδραση της δραστηριότητας εκμάθησης ανάγνωσης είναι πολύ ευρύτερη απ' ό,τι άφηναν να εννοηθεί προηγούμενες μελέτες και αφορά εξίσου τις οπτικές περιοχές του εγκεφάλου με αυτές που χρησιμοποιούνται για την ομιλία. «Η εκμάθηση ανάγνωσης ενεργοποιεί το οπτικό σύστημα περιοχών που ειδικεύονται στη γραπτή μορφή των γραμμάτων, κάτι που είναι φυσιολογικό, αλλά επηρεάζει επίσης και βασικές οπτικές περιοχές, εκεί όπου φτάνει κάθε οπτική πληροφορία», διευκρινίζει ο κ. Κοέν.Ακόμη και σε μεγάλη ηλικία, η εκμάθηση ανάγνωσης «αναγκάζει» τον εγκέφαλο να ανακατανείμει τις δυνατότητές του. Έτσι λοιπόν, καθώς μαθαίνουμε να διαβάζουμε, η οπτική αναγνώριση αντικειμένων και προσώπων παραχωρεί σταδιακά τη θέση της και «υποχωρεί προς το δεξί ημισφαίριο».Μέχρι στιγμής δεν έχει διαπιστωθεί εάν η εκμάθηση ανάγνωσης έχει αρνητική επίπτωση στην ικανότητα αναγνώρισης προσώπων, αλλά σύμφωνα με τον κ. Κοέν, αυτό που αποτελεί πραγματικά συναρπαστικό εύρημα και απόδειξη της προσαρμοστικότητας των κυκλωμάτων του εγκεφάλου είναι το ότι η εκμάθηση ανάγνωσης προκαλεί ακριβώς τις ίδιες αλλαγές στον ανθρώπινο εγκέφαλο σε όποια ηλικία και αν γίνει»http://www.ant1online.gr.
