του Αλέκου Αναγνωστάκη
Είναι βράδυ Κυριακής και έχω μπροστά μου την ιστοσελίδα coronavirus.jhu.edu την οποία συγκρότησαν ο καθηγητής Μηχανολογίας και Συστημάτων Μηχανικής στο πανεπιστήμιο Johns Hopkins, Lauren Gardner, με τη μεταπτυχιακή φοιτήτρια Ensheng Dong.Το ταμπλό δείχνει την εξάπλωση του κορονοϊού στις διάφορες χώρες σε πραγματικό χρόνο. Ο κορονοϊός, από την ίδια τη φύση του, φέρνει τον άνθρωπο ενώπιον της μοίρας του, τον ανυψώνει επομένως πάνω από τα σύνορα, τα κράτη, τον εθνικισμό, το ρατσισμό, τον θρησκευτικό φανατισμό.
Αυτός είναι και ένας από τους θεμελιώδης λόγους που παλιά και σύγχρονα σκοταδιστικά ρεύματα και αυταρχικά καθεστώτα επιχείρησαν να αποκρύψουν ή να υποτιμήσουν το όλο ζήτημα (Τραμπ, Ερντογάν, Βόρεια Κορέα κ.α.) ή να του προσδώσουν μυστικιστική, υπερφυσική και εξωκοινωνική προέλευση και περιεχόμενο.
Πέντε μέρες πριν, παρακολουθήσαμε ανακοίνωση των τζιχαντιστών που καλούσε τους πολίτες να εγκαταλείψουν τη «μολυσμένη Ευρώπη», προφανώς προς την «αμόλυντη» Αφρική ή προς αμόλυντες χώρες της Ασίας.
Σήμερα, 16 Μάρτη, ο ιός έχει επεκταθεί σε 26 χώρες της Αφρικής στις οποίες τα κρούσματα ανέρχονται ήδη από 100 έως 900. Ο ισλαμοφασιστικός σκοταδισμός και η κατάρρευσή του, θα έλεγε κάποιος.
Στο ίδιο μήκος κύματος με τους τζιχαντιστές κινείται και μερίδα της ελληνικής και κυπριακής ορθόδοξης ιεραρχίας.
Στις 6 του Μάρτη οι διαπιστωμένες περιπτώσεις ασθενών, παγκόσμια, ανέρχονται στις 95.333 και οι θάνατοι στους 3.282. Δέκα μέρες μετά, βράδυ της 16ης Μαρτίου οι ασθενείς ανέρχονται στους 169.387 (77,7% πάνω) και οι θάνατοι στους 6.513 (100% πάνω). Φυσικά τα κρούσματα είναι πολλά παραπάνω εξαιτίας της μη διαγνωσιμότητας (υπάρχουν αυστηρά μαθηματικά μοντέλα, με τη μεθοδολογία των οποίων συμφωνώ, που τα δεκαπλασιάζουν).
Μετά το πρώτο σοκ, τη γεωμετρική αρχικά και την εκθετική, από ένα σύντομο σημείο και μετά, εξάπλωση του ιού, κατέκλυσαν το διαδίκτυο προϊόντα θεωριών συνωμοσίας και παραπληροφόρησης σχετικά με την προέλευση (κυρίως) όσο και την κλίμακα του κορονοϊού της Ουχάν. Κοινό γνώρισμα των αναρτήσεων είναι ο ισχυρισμός ότι ο ιός είναι βιοόπλο, πρόγραμμα ελέγχου του πληθυσμού, ή αποτέλεσμα μιας επιχείρησης κατασκοπείας.
Σύμφωνα με τον Economist, θεωρίες συνωμοσίας σχετικά με το ότι ο COVID-19 δημιουργήθηκε από τη CIA για να πολεμήσει την Κίνα είναι διάσπαρτες σε όλο στο κινεζικό διαδίκτυο. Ταυτόχρονα, στις 22 Φεβρουαρίου, αμερικανοί αξιωματούχοι ισχυρίστηκαν ότι ανακάλυψαν κρατικά υποστηριζόμενη εκστρατεία παραπληροφόρησης από τη Ρωσία που προωθεί σκόπιμα στα ΜΜΕ αντιαμερικανικές θεωρίες συνωμοσίας.
Σύμφωνα με το Radio Farda, ο Ιρανός κληρικός Σεϊέντ Μοχαμάντ Σαϊντί κατηγόρησε τον Πρόεδρο Τραμπ πως μέσω του κορονοϊού σκοπεύει να εκπληρώσει την προηγούμενη υπόσχεσή του για αντίποινα εναντίον του Ιράν. Οι αρχές της Ταϊβάν κατηγόρησαν τα τρολ της Κίνας ότι διαδίδουν παραπληροφόρηση και θεωρίες συνωμοσίας για να σπείρουν τον φόβο και τον πανικό μεταξύ των ταϊβανέζων.
Το Ινστιτούτο Μελετών Μέσης Ανατολής αναφέρει ότι δημοσιογράφοι στα αραβικά μέσα προωθούν τη θεωρία συνωμοσίας. Ότι δηλαδή ο COVID-19 δημιουργήθηκε και διαδόθηκε σκόπιμα από τις Ηνωμένες Πολιτείες ως «μέρος ενός οικονομικού και ψυχολογικού πολέμου που διεξήγαγαν εναντίον της Κίνας με στόχο την αποδυνάμωση και την εμφάνισή της ως υποβαθμισμένης χώρας και πηγής ασθενειών». Ο Ιρανός ερευνητής Αλί Ακμπάρ Ρεφιπούρ ισχυρίστηκε ότι ο κορονοϊός ήταν μέρος ενός προγράμματος «υβριδικού πολέμου» που διεξήγαγαν οι ΗΠΑ στο Ιράν και την Κίνα.
Ήδη όμως η Ουάσιγκτον μετατρέπεται σε επαρχία Ουχάν των ΗΠΑ. Ο δε αμερικανός πρόεδρος, ο ίδιος που επί εβδομάδες έδειχνε να υποβαθμίζει την απειλή, αντιμέτωπος με την πανδημία του νέου κορονοϊού, κήρυξε τις ΗΠΑ σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης που συνοδεύτηκε από τη δήλωση πως «ο Covid-19 θα έχει ακόμη μεγαλύτερη επίδραση στη χώρα, η κατάσταση θα χειροτερέψει, οι επόμενες οχτώ εβδομάδες είναι κρίσιμες».
Ανακοίνωσε επίσης τη διάθεση 50 δισ. δολαρίων ομοσπονδιακής βοήθειας σε Πολιτείες και τοπικές κυβερνήσεις. Τα αμερικανικά κέντρα για τον Έλεγχο και την Πρόληψη των Ασθενειών (CDC) ανακοίνωσαν την Παρασκευή 13 Μαρτίου ότι σε 46 πολιτείες των ΗΠΑ έχουν καταγραφεί 1.678 κρούσματα του νέου κορονοϊού, μια αύξηση 414 κρουσμάτων σε σύγκριση με τον προηγούμενο απολογισμό τους, κι ότι ο αριθμός των θανάτων από τη νόσο ανέβηκε στους 41 (+5).
Άρα ο Τραμπ εξαπέλυσε έναν βακτηριολογικό πόλεμο εναντίον του εαυτού του. Περίεργη λογική, που συνοδεύεται από ένα: ποιος να ξέρει άραγε;
Η κατάσταση αυτή οδήγησε ακόμη και τον ΠΟΥ να δηλώσει στις 2 Φεβρουαρίου ότι υπάρχει μια «τεράστια πληροφοριοδημία» που «δυσκολεύει τους ανθρώπους να βρουν αξιόπιστες πηγές και αξιόπιστη καθοδήγηση όταν τη χρειάζονται».
Και έχει δίκιο. Τι συμβαίνει λοιπόν;
Σύμφωνα με τους ερευνητές Mark Woolhouse και Sonya Gowtage–Sequeria του Κέντρου Μολυσματικών Νόσων στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου και τους καθηγητές Andy Dobson και Akilesh Mishra, για τη δημιουργία μιας επιδημίας λειτουργεί ένας συνδυασμός των παρακάτω συντελεστών:
Αλλαγές στις γεωργικές πρακτικές και χρήσεις της γης, κλιματική αλλαγή, κοινωνικές και δημογραφικές αλλαγές, μόλυνση νερού ή τροφίμων, αποτυχία προγραμμάτων δημόσιας υγείας, κακή υγεία του πληθυσμού, αλλά και αυτή καθαυτή η αντοχή του παθογόνου στα φάρμακα.
Η ιστοσελίδα toperiodiko.gr (15/03/2020) δημοσιεύει επίσης ένα άρθρο από τη Monde Diplomatique που συνοδεύεται από μια αξιοπρόσεκτη, πλήρη κατ’ εμέ, βιβλιογραφία. Το άρθρο συμπυκνώνει πως «η αυξανόμενη ευαλωτότητά μας στις πανδημίες έχει μια βαθύτερη αιτία: την επιταχυνόμενη καταστροφή των οικοσυστημάτων».
Επισημαίνει δε πως παρόλο που η πλειοψηφία των ιών προέρχεται από ζώα και εμφανίστηκαν ή επανεμφανίστηκαν σε περιοχές όπου, πολλές φορές, δεν είχαν παρατηρηθεί ποτέ πριν (HIV, Ebola, Zika κ.α.) εντούτοις «…είναι λάθος να πιστεύουμε ότι αυτά τα ζώα είναι ιδιαίτερα μολυσμένα από θανατηφόρα παθογόνα μικρόβια που είναι έτοιμα να μας μολύνουν. Στην πραγματικότητα, τα περισσότερα από τα μικρόβιά τους ζουν χωρίς να βλάπτουν τα ζώα αυτά. Το πρόβλημα είναι αλλού: με την αχαλίνωτη αποψίλωση των δασών, την αστικοποίηση και την εκβιομηχάνιση, έχουμε παράσχει σε αυτά τα μικρόβια τα μέσα για να φθάσουν στο ανθρώπινο σώμα και να προσαρμοστούν».
«Ο κίνδυνος εμφάνισης ασθενειών, συνεχίζει το άρθρο, δεν αυξάνεται μόνο λόγω της απώλειας οικοσυστημάτων, αλλά και λόγω του τρόπου με τον οποίο αντικαθίστανται. Για να ικανοποιήσει τη σαρκοφάγα του όρεξη, ο άνθρωπος έχει ξυρίσει σε όλο τον πλανήτη έκταση ισοδύναμη με εκείνη της Αφρικής, προκειμένου να ταΐσει και να αυξήσει τα ζώα που προορίζονται για σφαγή ή για εμπόριο ζωντανών ζώων (wet markets)».
Ειδική πλευρά της απειλής νέων επιδημιών και πανδημιών είναι η καταστροφή που έχουν επιφέρει στη δημόσια υγεία οι ταλιμπάν του νεοφιλελευθερισμού.
Να θυμηθούμε πως εκτός από αυτά τα σούργελα της αδιέξοδης και παρακμιακής νεοφιλελεύθερης πολιτικής τύπου Γεωργιάδη, Παπαδημητρίου και Πορτοσάλτε, εκτός του ίδιου του Μητσοτάκη, που πριν λίγα χρόνια διαφήμιζε την απόλυση 70.000 υγειονομικών!.., είναι οι ίδιοι οι ηγέτες των πρώτων καπιταλιστικών χωρών οι οποίοι διαλαλούν τη σκοταδιστική και αντιλαϊκή τους πραμάτεια και στην υγεία.
Είτε αποδέχονται δημόσια και ανερυθρίαστα τη θεωρία περί ανοσίας της αγέλης (Μπόρις Τζόνσον), είτε υποχρηματοδοτούν την υγεία και ειδικά την έρευνα, ειδικότερα τη βασική έρευνα στην υγεία (στις αρχές Φεβρουαρίου του 2020, η κυβέρνηση Τραμπ ανακοίνωσε την πρόθεσή της να μειώσει κατά 53% τη συνεισφορά της στον προϋπολογισμό του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, τον Οκτώβριο του 2019 ο Τραμπ αποφάσισε να τερματίσει το πρόγραμμα Predict).
Αυτό έχει οδηγήσει σε μια πρωτοφανή ισοπέδωση της δημόσιας υγείας, ειδικά σε μια πρωτοφανή αποδυνάμωση των Μονάδων Εντατικής Θεραπείας.
Στα δημόσια νοσοκομεία της χώρας μας σήμερα υπάρχουν μόνο 750 κρεβάτια ΜΕΘ και λειτουργούν μόλις τα 560. Αν, όπως φαίνεται, ένα 3% των κρουσμάτων χρειαστεί ΜΕΘ και τα κρούσματα είναι ας πούμε 40.000 τότε χρειάζονται 1200 ΜΕΘ, σχεδόν οι διπλάσιες!.. Η κατάσταση έχει φτάσει σε τέτοιο σημείο που φοβούνται, επειδή τη γνωρίζουν, κοινωνική έκρηξη στην περίπτωση σχετικά μαζικής εξάπλωσης του ιού.
Αυτό το ενδεχόμενο μιας ανεξέλεγκτης κατάστασης τους απασχολεί και όχι η δημόσια υγεία ή η ανθρώπινη ζωή. Γι’ αυτό, εξάλλου, σχεδιάζουν την υπαγωγή στους νόμους της αγοραίας υγείας ακόμη και την έκρηξη επιδημιών, ακόμη και την σε εξέλιξη πανδημία. Εξ ου και ο οικονομικός πόλεμος που έχει ανοίξει, η διαπάλη στο ποιος θα είναι ο πρώτος έμπορος του εμβολίου.
Οι ιοί υπήρχαν, υπάρχουν και θα υπάρχουν. Δεν είναι μόνο βλαβεροί, συντείνουν στη βιοποικιλότητα.
Επομένως η εμφάνιση ιώσεων είναι αναπόφευκτη. Αυτό όμως που δεν είναι μοιραίο είναι οι πανδημίες. Αυτό που επίσης δεν είναι του ριζικού μας είναι η λατρεία του κέρδους, η αντιμετώπισή του ως αρχής και τέλους της ανθρώπινης δραστηριότητας. Αλλά γι’ αυτό απαιτείται να αντιστραφούν οι σκοποί και οι όροι παραγωγής και κατανάλωσης, να αντιστραφούν οι πολιτικές που διαταράσσουν τη φύση, τερατοποιούν την εκτροφή, διακίνηση και εμπορία στη γεωργία, την ιχθυοκαλλιέργεια και την κτηνοτροφία.
Ένα τέτοιος σκοπός δίνει νόημα και μέλλον στον εξαιρετικά σοβαρό και αναγκαίο άμεσο αγώνα των υγειονομικών και του κόσμου της εργασίας, στη συλλογική και προσωπική αυστηρή πειθαρχία για την τήρηση των κανόνων του οργανισμού υγείας. Για τον αναγκαίο περιορισμό της πανδημίας, προκειμένου – μπρος στη διαμορφωμένη άθλια κατάσταση στην υγεία από τα πιράνχας της σχολής του Σικάγου – να αντιμετωπιστεί με μια άμεση τακτική νίκη η όλη κατάσταση.
Η ζωή είναι ανεκτίμητη. Ακόμη και τα μικρά ποσοστά οδηγούν σε μεγάλα νούμερα, κυρίως όμως σε ξεχωριστούς μονάκριβους ανθρώπους μας, που πρέπει και μπορούν να ζήσουν.
kommon