Του Marcello Ferrada de Noli* Σουηδού ομότιμου καθηγητή των επιστημών δημόσιας υγείας ειδ. στην επιδημιολογία, πρώην ερευνητή στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ. (19 Μαίου, 2020)
Η επαίσχυντη μεταχείριση των ηλικιωμένων αποτελεί μια επιπλέον απόδειξη ότι η Σουηδία ακολούθησε λάθος στρατηγική για τον Covid-19.
Η Σουηδία, με ένα από τα υψηλότερα ποσοστά θανάτου από τον κορονοϊό στον κόσμο, έδωσε μια από τις χειρότερες και πιο συγκλονιστικές ιστορίες όσον αφορά την αμέλεια που αναδύεται από τα κέντρα φροντίδας της χώρας∙ οι πολιτικοί ηγέτες της Σουηδίας και η υγειονομική περίθαλψη πρέπει να λογοδοτήσουν για πολλά.
Ένα από τα πιο αξιοσημείωτα χαρακτηριστικά της πανδημίας του Covid-19 ήταν οι διαφορετικοί τρόποι με τους οποίους έχουν αντιδράσει οι χώρες σε όλο τον κόσμο. Αυτό προφανώς κατέληξε σε διαφορετικά αποτελέσματα. Μερικά έθνη έχουν πάει αρκετά καλά. Άλλα λιγότερο. Και μερικά, όπως η Σουηδία, έζησαν τραγικές στιγμές.
Στις 14 Μαΐου, πέτυχε το αναμφισβήτητο ρεκόρ να έχει τον υψηλότερο αριθμό επιβεβαιωμένων ημερήσιων θανάτων από Covid-19 ανά κάτοικο που αναφέρθηκε σε μια περίοδο εφτά συνεχόμενων ημερών.
Ο Anders Tegnell, ο επικεφαλής επιδημιολόγος της Σουηδικής υπηρεσίας δημόσιας υγείας, παραδέχτηκε ότι ένας τόσο υψηλός αριθμός θανάτων είναι «τρομακτικός» – μια δραματική αλλαγή προσέγγισης από την αρχή της κρίσης, όταν ισχυρίστηκε ότι ο αριθμός των νεκρών δεν ήταν ίσως «το πιο σημαντικό κομμάτι».
Αυτά τα αποτελέσματα προέρχονται, θυμηθείτε, από μια χώρα που στόχευε στην ανοσία της αγέλης και, σύμφωνα με την πρέσβη της στις ΗΠΑ, Karin Ulrika Olofsdotter, πίστευε ότι θα μπορούσε να επιτευχθεί στη Στοκχόλμη κάποια στιγμή τον Μάιο.
Άρρωστοι και ετοιμοθάνατοι
Εκτός από τον δραματικό αριθμό θνησιμότητας, αυτό που αναδύεται στη Σουηδία είναι ένας φρικτός κατάλογος ακατάλληλης υγειονομικής περίθαλψης που παρέχεται στους ηλικιωμένους, με άρρωστους και ετοιμοθάνατους ανθρώπους που τους αρνούνται πόρους που πρέπει να είναι ευρέως διαθέσιμοι.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το 90 τοις εκατό των συνολικών θανάτων από τον Covid-19 στη χώρα είναι άτομα ηλικίας 70 ετών και άνω, και ότι οι μισοί από αυτούς συνέβησαν σε γηροκομεία. Υπάρχει, για παράδειγμα, μια υπόθεση ενός ιδρύματος στη Στοκχόλμη, που βρίσκεται υπό έρευνα από τους εισαγγελείς, όπου πάνω από το ένα τρίτο των ηλικιωμένων που ζούσαν εκεί πέθανε όταν ο κορονοϊός βγήκε εκτός ελέγχου.
Σε ένα άρθρο με τίτλο «Η μεταχείριση των ηλικιωμένων και ευάλωτων της Σουηδίας είναι μια “καταστροφή”», ο Telegraph αναφέρει την ιστορία ενός τοπικού πολιτικού της Στοκχόλμης, του Bjorn Branngard, ο οποίος δέχτηκε ένα τηλεφώνημα από τη νοσοκόμα που ήταν υπεύθυνη για το ίδρυμα περίθαλψης όπου ήταν η μητέρα του. Η νοσοκόμα τον ρώτησε αν ήταν εντάξει να μεταφέρει τη μητέρα του σε άλλο τμήμα. «Γιατί;», ρώτησε ο Branngard, «Επειδή μόνο εκείνη και ένα άλλο άτομο είναι ακόμα ζωντανοί. Όλοι οι άλλοι είναι νεκροί», του απάντησε. Τελικά, η μητέρα του πέθανε επίσης, λίγες μέρες αργότερα, λέει το ρεπορτάζ.
Προς τιμήν τους, ορισμένοι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας είναι έτοιμοι να μιλήσουν για τη σοκαριστική μεταχείριση που δόθηκε στους ηλικιωμένους. Όπως δήλωσε στο Indicter, η διπλωματούχος νοσοκόμα Latifa Lofvenberg παρακολούθησε τον θάνατο πολλών ασθενών που ζούσαν σε κέντρα φροντίδας και μίλησε για το πώς τους αρνήθηκαν τη χορήγηση οξυγόνου για την αντιμετώπιση των αναπνευστικών τους προβλημάτων, με αποτέλεσμα «φρικτούς» θανάτους. Η γενναιότητά της να το αποκαλύψει την οδήγησε σε απόλυση από τη δουλειά της μετά την ανάρτηση των σχολίων της στο YouTube.
Επιβεβαίωση αυτής της μακάβριας πρακτικής δόθηκε από έναν σεβαστό καθηγητή γηριατρικής, τον Yngve Gustafson, σε μια συνέντευξη στο TV Channel 4. Παραδέχθηκε: «Αυτό που γίνεται πιο συχνά με τους ηλικιωμένους στα γηροκομεία, αφού αποφασίστηκε να μην πάνε στο νοσοκομείο, είναι ότι συνταγογραφούν καταπραϋντικά που συνήθως περιλαμβάνουν και τη μορφίνη και τη μιδαζολάμη. Αυτό σημαίνει ότι κάποιος οδηγεί σε ασφυξία γρήγορα τους ασθενείς, καθώς και τα δύο φάρμακα επιδεινώνουν την αναπνοή».
Νοσοκομειακές καταγγελίες
Όμως, δεν είναι μόνο στα κέντρα φροντίδας που παρατηρήθηκε μεροληπτική συμπεριφορά υγειονομικής περίθαλψης κατά των ηλικιωμένων. Έχει επίσης λάβει χώρα σε νοσοκομεία, σύμφωνα με έναν αυξανόμενο αριθμό αναφορών που υποβλήθηκαν στη Σουηδική Επιθεώρηση Υγείας και Κοινωνικής Φροντίδας (IVO).
Αυτές οι καταγγελίες αφορούν ασθενείς που τους αρνούνται τη θεραπεία σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας (ICU) σε νοσοκομεία της Περιφέρειας της Στοκχόλμης, παρόλο που υπήρχαν ακόμα διαθέσιμες θέσεις (όπως εξακολουθούν ακόμα να υπάρχουν). Η IVO χαρακτήρισε τις αναφορές –που αφορούν επίσης το Πανεπιστήμιο Karolinska στη Στοκχόλμη – ως «σοβαρές».
Μία καταγγελία που κατατέθηκε στην IVO δημοσιεύθηκε επίσης στην εφημερίδα Expressen. Γράφει: «Ανησυχούμε για τη διαδικασία επιλογής για αναπνευστική φροντίδα μεταξύ ασθενών με σοβαρή μόλυνση από τον Covid-19 στην περιοχή της Στοκχόλμης. Έχουμε ανακαλύψει επανειλημμένα ότι εκείνοι οι ασθενείς που θεωρείται ότι χρειάζονται αναπνευστική φροντίδα για μεγάλο χρονικό διάστημα (π.χ. δυο εβδομάδες) στερούνται εντατικής θεραπείας με το επιχείρημα ότι ένας νεότερος ασθενής με καλύτερη πρόγνωση μπορεί να χρειαστεί τη θέση σε μερικές ημέρες».
Σύμφωνα με
την Δρ Elda Sparrelid, διευθύντρια νοσοκομείου της περιοχής της
Στοκχόλμης, δεν υπάρχουν δεδομένα για ασθενείς που να συνδέονται με τις
περιπτώσεις που ισχυρίζονται οι γιατροί. «Επομένως, δεν μπορεί να
διερευνηθεί αν κάποιος έλαβε λάθος φροντίδα ή όχι», πρόσθεσε.
Η κατάσταση προέκυψε αφού το Εθνικό Συμβούλιο Υγείας και Πρόνοιας εξέδωσε οδηγίες –που περιγράφονται σε προηγούμενο άρθρο– για τη διαχείριση προτεραιοτήτων σε περίπτωση που οι ΜΕΘ έφταναν σε κατάσταση «καταστροφής», όπου το δυναμικό τους θα εξαντλούνταν και δεν θα ήταν πλέον διαθέσιμες σε όλους.
Ωστόσο, τα σουηδικά νοσοκομεία δεν βρίσκονταν σε αυτήν την κρίσιμη κατάσταση και παρέμειναν διαθέσιμα κρεβάτια ΜΕΘ. Ο Δρ Bjorn Persson, επικεφαλής της ΜΕΘ στο Νοσοκομείο Karolinska, παραδέχτηκε στις 5 Μαΐου ότι μόνο «περίπου 115 από τα 140 διαθέσιμα κρεβάτια εντατικής θεραπείας είναι επί του παρόντος κατειλημμένα». Ωστόσο, ενώ ο επικεφαλής γιατρός Persson αρνήθηκε ότι οι ασθενείς «που είχαν ακόμη πιθανότητες επιβίωσης δεν είχαν υποβληθεί σε θεραπεία», μέλη του ιατρικού προσωπικού έδωσαν διαφορετικό απολογισμό και η Linda Almqvist, επικεφαλής δικηγόρος του IVO, παραδέχτηκε ότι ξεκίνησε έρευνα.
Μοιραίες καθυστερήσεις στην παροχή περίθαλψης
Ένα άλλο πρόβλημα ήταν ότι δεκάδες ηλικιωμένοι Σουηδοί με Covid-19 χρειάστηκε να περιμένουν για να λάβουν υγειονομική περίθαλψη σε νοσοκομεία ή απλά τους είπαν να μείνουν στο σπίτι για ανάρμοστα μεγάλο χρονικό διάστημα. Μερικοί πεθάναν ακόμη και χωρίς να έχουν την ευκαιρία να δουν γιατρό.
Περαιτέρω απόδειξη για την παραμέληση των ηλικιωμένων στη Σουηδία είναι η προφανής αποφασιστικότητα των τοπικών αρχών να χειραγωγούν ή ακόμη και να κουκουλώνουν εντελώς την έκταση του σκανδάλου. Ένα άρθρο μιας περιφερειακής εφημερίδας, της Ekuriren, το έδειξε καθαρά: Σε οκτώ από τους εννέα δήμους στο Sormland (νότια της Στοκχόλμης), φαίνεται ότι οι αρχές «επίτηδες παρακράτησαν τις πληροφορίες προκειμένου να αποτρέψουν τον έλεγχο των μέσων ενημέρωσης και τη δημόσια διαφάνεια» σχετικά με τον αριθμό των ηλικιωμένων που μολύνθηκαν με Covid-19 σε κέντρα φροντίδας.
Συνοπτικά, η διαχείριση της πανδημίας από τις σουηδικές αρχές δημόσιας υγείας δεν αποτελεί μόνο προσβολή για την επιστημονική επιδημιολογία, αλλά επίσης θέτει σε κίνδυνο την ιατρική ηθική και τα ανθρώπινα δικαιώματα μιας χώρας που θεωρείται «ανθρωπιστική υπερδύναμη». Όπως επίσης αποτελεί προσβολή και για άλλες χώρες που δεν ακολούθησαν τον ίδιο δρόμο.
* Το άρθρο δημοσιεύτηκε εδώ στα αγγλικά. Μετάφραση: Σωτήρης Παπαδημητρίου.
Πηγή: poli-k.net