Τα junk food περισσεύουν σε κάθε γραφείο που... σέβεται τον εαυτό του. Δεν είναι μόνο οι τυρόπιτες, τα κρουασάν και οι κάθε είδους λιχουδιές που σερβίρονται στα κυλικεία, ούτε τα φαστ φουντ που είθισται να δημιουργούνται γύρω από τα επαγγελματικά κτήρια.
Είναι και οι τούρτες και τα πλείστα όσα κεράσματα στις γιορτές και στα γενέθλια, καθώς και οι σοκολάτες και τα τοπικά εδέσματα που συνηθίζουν να φέρνουν μαζί τους όσοι επιστρέφουν από ένα επαγγελματικό ταξίδι ή από τις διακοπές τους. Με τόσους πειρασμούς σε κάθε γωνιά, μπορεί κανείς να μην απλώσει χέρι; Δύσκολο, απαντά ο καθηγητής Πήτερ Ρότζερς, επικεφαλής του Τμήματος Πειραματικής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ. «Ο άνθρωπος εξελίχθηκε για να επιβιώσει σε ένα περιβάλλον με ελάχιστη τροφή – και αυτό το αρχέγονο ένστικτο είναι εις αεί υπαρκτό», εξηγεί. «Ουσιαστικά είμαστε “προγραμματισμένοι” να εκμεταλλευόμαστε κάθε ευκαιρία που μας δίνεται για να απολαύσουμε “εύκολο” και πλούσιο σε ενέργεια (δηλαδή θερμίδες) φαγητό».
Όταν λοιπόν το σώμα μας «σπρώχνει» στο φαγητό, μόνη σανίδα σωτηρίας είναι η δική μας αποφασιστικότητα στο «όχι» που μπορούμε να πούμε.
Αν αυτή η αποφασιστικότητα είναι μειωμένη – και σε πολλούς ανθρώπους είναι – το επακόλουθο είναι η κατανάλωση πολλών περιττών θερμίδων, οι οποίες σε συνδυασμό με την καθιστική ζωή του γραφείου διπλασιάζει τις πιθανότητες να γίνει κανείς υπέρβαρος (σε σύγκριση με εκείνες που έχουν όσοι κάνουν δραστήρια δουλειά). Μελέτες έχουν δείξει πως οι πιθανότητες αυτές γίνονται πραγματικότητα για ολοένα περισσότερους εργαζόμενους γραφείου – και οι συνέπειες για την υγεία τους είναι ανυπολόγιστες. Έχει λ.χ. διαπιστωθεί πως τα κρούσματα του τύπου 2 διαβήτη, ο οποίος συσχετίζεται άμεσα με την παχυσαρκία, αυξάνονται διαρκώς μεταξύ των υπαλλήλων γραφείου, οι οποίοι έχουν επίσης κατά 54% περισσότερες πιθανότητες εμφράγματος σε σύγκριση με τους χειρώνακτες εργαζομένους.
Πως μπορείτε να προστατευθείτε; Η λύση εξαρτάται από κάθε πρόβλημα ξεχωριστά:
Ο «κουβαλητής»
Έχετε συναδέλφους που συνηθίζουν να φέρνουν το πρωί μαζί τους κρουασάν για όλους, την τούρτα που έφτιαξαν το προηγούμενο βράδυ ή γενικώς να κερνάνε «όλο το μαγαζί»; Αν ναι, τότε ο «εχθρός» του σωματικού βάρους σας είναι ένας «κουβαλητής». Οι «κουβαλητές» δεν είναι πάντοτε καλόκαρδοι άνθρωποι που περνάνε καλά όταν κερνάνε όλο τον κόσμο. «Αυτού του είδους οι συμπεριφορές συχνά πηγάζουν από αισθήματα ανασφάλειας», εξηγεί στην εφημερίδα «Daily Mail» ο δρ Μάικλ Σινκλέρ, ψυχολόγος στην Ομάδα Ψυχολογίας του Σίτυ, στο Λονδίνο. «Με το κέρασμα αισθάνεται κανείς απαραίτητος, ενώ πολλές φορές αποκομίζει ένα (ψευδές) αίσθημα ελέγχου του χώρου εργασίας τους». Μπορεί επίσης να υποκρύπτεται και ένα πιο εγωιστικό κίνητρο: να χρησιμοποιούν τα κεράσματα για να κατασιγάσουν τις ενοχές που νιώθουν, επειδή οι ίδιοι αδυνατούν να θέσουν υπό έλεγχο τα πάθη τους και κατ’ επέκταση το δικό τους σωματικό βάρος, προσθέτει. «Ενθαρρύνοντας τους άλλους να τρώνε, αισθάνονται λιγότερες ενοχές διότι δεν είναι οι μόνοι που υποκύπτουν στους πειρασμούς», λέει.
Η λύση: Όποιο κι αν είναι το κίνητρο, «είναι δύσκολο να πει κανείς “όχι” δίχως να προσβάλλει αυτόν που του προσφέρει μια λιχουδιά», λέει ο δρ Σινκλέρ. Για να αποφύγετε αυτό τον σκόπελο, θέστε κάποια ερωτήματα για το τι περιέχει το κέρασμα (λ.χ. «πως έφτιαξες την τούρτα;», «σου πήρε ώρα;») και αρνηθείτε το ευγενικά αλλά αποφασιστικά, ακόμα κι αν χρειαστεί να πείτε πως κάνετε αυστηρή δίαιτα.
Για να τονώσετε την αποφασιστικότητά σας, αρχίστε να μαζεύετε στο γραφείο σας τα περιτυλίγματα από κάθε σοκολατάκι ή πατατάκια που φάγατε. Σύμφωνα με τον καθηγητή Μπράιαν Γουάνσινκ, ειδικό σε θέμα διατροφικής συμπεριφοράς στο Πανεπιστήμιο Κορνέλ, της Νέας Υόρκης, μελέτες έχουν δείξει πως τα «αποτυπώματα» των πειρασμών στους οποίους υποκύψαμε, αποτελούν ισχυρό ανασταλτικό παράγοντα για νέες ατασθαλίες.
Φαγητό στο γραφείο
Πόσο συχνά τρώτε στο γραφείο, γράφοντας ή διαβάζοντας ταυτοχρόνως; Μάλλον πολύ, καθώς μελέτες έχουν δείξει πως σχεδόν εννέα στους δέκα εργαζόμενους δεν βγαίνουν από το γραφείο τους για να φάνε μεσημεριανό.
Το πρόβλημα είναι πως όταν τρώμε και ταυτοχρόνως κάνουμε κάτι άλλο, αποσπάται η προσοχή μας από το φαγητό, με συνέπεια να τρώμε περισσότερο.
Επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ δημοσίευσαν στις αρχές του χρόνου στην «Αμερικανική Επιθεώρηση Κλινικής Διατροφής» μελέτη που έδειξε πως όταν τρώμε με τα μάτια καρφωμένα στην οθόνη του υπολογιστή, αργεί να αναπτυχθεί το αίσθημα κορεσμού της πείνας. Η συνέπεια είναι πως μέσα σε λίγη ώρα από το φαγητό, χρειαζόμαστε κάτι ακόμα για να χορτάσουμε.
Η λύση: Ή θα πρέπει να τρώτε στο γραφείο με κλειστό το κομπιούτερ, την εφημερίδα και το περιοδικό ή, καλύτερο ακόμα, πηγαίνετε κάπου εκτός γραφείου για το μεσημεριανό σας, συνιστούν ο δρ Ρότζερς και η διαιτολόγος δρ Σάρα Σένκερ.
Γιατί είναι καλύτερο το να τρώτε εκτός γραφείου; Διότι «συνηθίζουμε να συσχετίζουμε το περιβάλλον με το φαγητό, και αν ο εγκέφαλος μάθει πως το γραφείο είναι… τραπεζαρία, όποτε πηγαίνετε για δουλειά θα θέλετε να τρώτε», απαντά ο δρ Ρότζερς.
Η υπνηλία
Ο άνθρωπος είναι προγραμματισμένος να κάνει ένα διάλειμμα και να ξεκουράζεται το μεσημέρι, γι’ αυτό και μειώνεται κατακόρυφα η ενεργητικότητά μας, λέει η βρετανίδα ειδικός σε θέματα ύπνου δρ Νερίνα Ραμλακάν. Στις μέρες μας, όμως, σπανίως έχει κανείς τη δυνατότητα για έναν σύντομο υπνάκο το μεσημέρι και έτσι συνηθίζουμε να διώχνουμε την υπνηλία τρώγοντας ή πίνοντας κάτι πολύ νόστιμο και (μοιραία) πολύ παχυντικό.
Πρόσφατη αμερικανική μελέτη έδειξε πως η πιο επικίνδυνη ώρα για όποιον κάνει δίαιτα είναι γύρω στις 3.30 το μεσημέρι: το 62% όσων συμμετείχαν είπαν πως εκείνη την ώρα ήταν πιθανότερο να μπουν στον πειρασμό να «σπάσουν» τη δίαιτά τους.
Η λύση: Καταπολεμήστε την μεσημβρινή υπνηλία σας με έναν 10λεπτο περίπατο, με γρήγορο βήμα. Μελέτη του Πανεπιστημίου της Τζώρτζια έχει δείξει πως αυτή η άσκηση μπορεί να αυξήσει την ενεργητικότητά κατά 65%.
Μία άλλη δυνατότητα είναι να πιείτε ένα φλιτζάνι δυνατό καφέ ή τσάι, αλλά χωρίς πολλή ζάχαρη.
Φροντίστε, τέλος, να αποφεύγετε τους πολλούς υδατάνθρακες (ψωμί, ζυμαρικά, ρύζι) με το μεσημεριανό σας φαγητό, διότι προκαλούν υπνηλία (να τρώτε καλύτερα σαλάτα λαχανικών με ψάρι ή κρέας).
Γιορτές και πάρτι
Αν θέλετε να χάσετε βάρος ή να διατηρήσετε την σιλουέτα σας, τα κεράσματα των γενεθλίων, των ονομαστικών εορτών και κάθε είδους ευτυχούς γεγονότος είναι ιδιαιτέρως επίφοβα.
Η λύση: Απομακρύνετε τα κεράσματα από το γραφείο σας, συνιστά ο δρ Γουάνσινκ. Μία από τις μελέτες του έδειξε πως οι εργαζόμενες τρώνε 5,6 φορές περισσότερη σοκολάτα όταν βρίσκεται στο διπλανό γραφείο, σε σύγκριση με την ποσότητα που καταναλώνουν όταν αναγκάζονται να σηκωθούν από τη θέση τους και να περπατήσουν λίγα μέτρα για να την φτάσουν.
Μια άλλη καλή ιδέα είναι να πηγαίνετε τελευταίοι προς την λιχουδιά. Μέχρι να έρθει η σειρά σας μπορεί να σας έχει περάσει η λαχτάρα ή έστω να έχει περισσέψει κάτι πολύ μικρό ή λίγο.
Φροντίστε τέλος να πηγαίνετε προς τις λιχουδιές μόνοι σας. Μελέτες έχουν δείξει πως με παρέα τρώμε κατά 30% περισσότερες θερμίδες απ’ ό,τι όταν τρώμε μόνοι - με τις γυναίκες να έχουν περισσότερες πιθανότητες να επηρεαστούν από τους συναδέλφους τους σε σύγκριση με τους άντρες, κατά τον δρα Γουάνσινκ.
Tip
Για να αποφύγετε τα περιττά κιλά της ακινησίας, να σηκώνεστε κάθε 1 ώρα από τη θέση σας και να περπατάτε για λίγα λεπτά, διότι ακίνητοι καίμε 1-2 θερμίδες το λεπτό, αλλά όταν περπατάμε μέσα στο γραφείο 5-6 θερμίδεςhttp://www.newsit.gr/.
